Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Editor]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Editor]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (17.2018)

Krossinsee...

II. 7. Krossinsee, cokół pomnika „Niemieckiego Mężczyzny”, fot. Tomasz Torbus

Willego Mellera przedstawiającą człowieka z pochodnią i opatrzoną inskryp-
cją: „Wy jesteście dźwigaczami narodowej pochodni. Naprzód niesiecie światło
ducha w walce za Adolfa Hitlera”22. Poniżej tzw. Placu Przesilenia Słonecznego
ęSonnenwendeplatz) zlokalizowano salę gimnastyczną i kryty basen23.
We wszystkich trzech zamkach zakonnych ważną symboliczną rolę odgry-
wały wieże. Pierwotnie planowano wznieść wieże okrągłe, później jednak
zostały one wykonane na planie prostokąta24. W Krossinsee wykonano pierw-
szy projekt, a wyburzenie okrągłej wieży nastąpiło dopiero w 1940 r. po tym,
kiedy Ley określił ją jako nieodpowiednie dla nowych wyzwań epoki „brzy-
dactwo” (il. 9; kleinhasslich)25. A już 1939 r. wzniesiono tam dwie ceglane pro-
stokątne wieże (il. 10). W Vogelsang przed „domem wspólnotowym” posta-
wiono wysoką na 42 m wieżę z szarogłazu - służyła ona jako cysterna na wodę,
znajdowało się w niej także pomieszczenie upamiętniające puczystów pole-
głych w Monachium w 1923 r. Jak stwierdził w 1967 r. Harald Scholtz, funkcja

22 „Ihr seid die Fackeltrager der Nation. Ihr tragt das Licht des Geistes voran im Kampfe
fur Adolf Hitler”.
23 Mozaika na basenie autorstwa Ernsta Zobertiera przedstawia trzech sportowców wraz
z falą budzącą skojarzenia z estetyką japońską.
24 Heinen, Des Fuhrers treuesten Soldaten..., s. 25; Sawiński, Die Ordensburg Krossinsee...
s. 118-120; Happel, Die Allgauer Ordensburg..., s. 10.
25 Die Rede Leys vom November 1940, „Die Burggemeinschaft” 1941, Jg. 4, s. 30; Sawiński,
Die Ordensburg Krossinsee..., s. 34.

121