DOI Artikel:
Polańska, Anna: Działania artystyczne w gdańskim środowisku fotograficznym promujące fotografię marynistyczną w latach 1948–1981
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.52466#0181
tamtego czasu do podjęcia w swojej
twórczości tematyki morskiej. Pisali
o tym m.in. Juliusz Garztecki8, Monika
Gawęda9, Małgorzata Omilanowska10,
Dagmara Płaza-Opacka11, Joanna Sos-
nowska12, Andrzej Szczerski13. Nie na-
leży przy tym zapominać o Gdańsku,
który był uwieczniany również przez
polskich fotografów, m.in. Jana Bułha-
ka, Witolda Kledzika czy Romana Wy-
robka14. Powstanie Wolnego Miasta
Gdańska zmobilizowało polskich fo-
tografów do poszukiwania motywów
narodowych czy wręcz dowodzenia
polskości Gdańska. Podobne działa-
nia podejmowano po stronie niemiec-
kiej, poszukując takich motywów, które
z kolei wskazywałyby na niemiecki cha-
rakter miasta. Problematykę ścierania się
w „wytworach wizualnych” dwóch na-
cjonalizmów: niemieckiego i polskiego,
wnikliwie zanalizował Jacek Friedrich15.
Polska fotografia marynistyczna
dwudziestolecia międzywojennego
opierała się w głównej mierze na fotografii krajoznawczej i dokumentalnej.
Duże znaczenie miał tu patronat państwa polskiego, które wykorzystywało
11. 3. Janusz Rydzewski, Przed wodowaniem,
Muzeum Narodowe w Gdańsku, Gdańska Galeria
Fotografii, sygn. MNG/GGF/160/FG
8 Garztecki, Temat morski..., s. 4-9.
9 Monika Gawęda, Gdynia - kilka kadrów z historii fotografii. Od Henryka Poddębskiego
po czasy współczesne [w:] Wędrówki po dziejach Gdyni, cz. 3, red. Dagmara Płaza-Opacka i Tadeusz
Stegner, Gdynia 2015, s. 116-138.
10 Małgorzata Omilanowska, Propaganda wizualna „Polski morskiej” [w:] Polska nad Bał-
tykiem. Konstruowanie identyfikacji kulturowej państwa nad morzem 1918-1939, red. Dariusz
Konstantynów, Małgorzata Omilanowska, Gdańsk 2012, s. 8-17.
11 Gdynia lat trzydziestych w fotografii Henryka Poddębskiego, wstęp Dagmara Płaza-Opacka,
Gdynia 1996.
12 Joanna Sosnowska, Nad jakim morzem leży Polska? [w:] Polska nad Bałtykiem..., s. 30-37.
13 Andrzej Szczerski, Modernizacje. Sztuka i architektura w nowych państwach Europy
Środkowo-Wschodniej 1918-1939, Łódź 2010, s. 245-247.
14 Polska w krajobrazie i zabytkach, t. 1, z. 5, Morze i Pomorze, oprać. Jan Bułhak [et ak],
Warszawa 1930; Fotografie dawnego Gdańska. Katalog zbiorów fotograficznych Biblioteki Gdańskiej
Polskiej Akademii Nauk, cz. 1, Fotografie sprzed 1945 r., oprać. Jan Kucharski, Wrocław 1987; Jan
Bułhak i Paul Czarnecki. Z Wilna do Gdańska. Polscy fotograficy i wydawnictwa pocztówkowe
w Wolnym Mieście Gdańsku, red. Jerzy W. Wołodźko, Gdańsk 2013.
15 Jacek Friedrich, Walka obrazów. Przedstawienia wobec idei w Wolnym Mieście Gdańsku,
Gdańsk 2018.
181
twórczości tematyki morskiej. Pisali
o tym m.in. Juliusz Garztecki8, Monika
Gawęda9, Małgorzata Omilanowska10,
Dagmara Płaza-Opacka11, Joanna Sos-
nowska12, Andrzej Szczerski13. Nie na-
leży przy tym zapominać o Gdańsku,
który był uwieczniany również przez
polskich fotografów, m.in. Jana Bułha-
ka, Witolda Kledzika czy Romana Wy-
robka14. Powstanie Wolnego Miasta
Gdańska zmobilizowało polskich fo-
tografów do poszukiwania motywów
narodowych czy wręcz dowodzenia
polskości Gdańska. Podobne działa-
nia podejmowano po stronie niemiec-
kiej, poszukując takich motywów, które
z kolei wskazywałyby na niemiecki cha-
rakter miasta. Problematykę ścierania się
w „wytworach wizualnych” dwóch na-
cjonalizmów: niemieckiego i polskiego,
wnikliwie zanalizował Jacek Friedrich15.
Polska fotografia marynistyczna
dwudziestolecia międzywojennego
opierała się w głównej mierze na fotografii krajoznawczej i dokumentalnej.
Duże znaczenie miał tu patronat państwa polskiego, które wykorzystywało
11. 3. Janusz Rydzewski, Przed wodowaniem,
Muzeum Narodowe w Gdańsku, Gdańska Galeria
Fotografii, sygn. MNG/GGF/160/FG
8 Garztecki, Temat morski..., s. 4-9.
9 Monika Gawęda, Gdynia - kilka kadrów z historii fotografii. Od Henryka Poddębskiego
po czasy współczesne [w:] Wędrówki po dziejach Gdyni, cz. 3, red. Dagmara Płaza-Opacka i Tadeusz
Stegner, Gdynia 2015, s. 116-138.
10 Małgorzata Omilanowska, Propaganda wizualna „Polski morskiej” [w:] Polska nad Bał-
tykiem. Konstruowanie identyfikacji kulturowej państwa nad morzem 1918-1939, red. Dariusz
Konstantynów, Małgorzata Omilanowska, Gdańsk 2012, s. 8-17.
11 Gdynia lat trzydziestych w fotografii Henryka Poddębskiego, wstęp Dagmara Płaza-Opacka,
Gdynia 1996.
12 Joanna Sosnowska, Nad jakim morzem leży Polska? [w:] Polska nad Bałtykiem..., s. 30-37.
13 Andrzej Szczerski, Modernizacje. Sztuka i architektura w nowych państwach Europy
Środkowo-Wschodniej 1918-1939, Łódź 2010, s. 245-247.
14 Polska w krajobrazie i zabytkach, t. 1, z. 5, Morze i Pomorze, oprać. Jan Bułhak [et ak],
Warszawa 1930; Fotografie dawnego Gdańska. Katalog zbiorów fotograficznych Biblioteki Gdańskiej
Polskiej Akademii Nauk, cz. 1, Fotografie sprzed 1945 r., oprać. Jan Kucharski, Wrocław 1987; Jan
Bułhak i Paul Czarnecki. Z Wilna do Gdańska. Polscy fotograficy i wydawnictwa pocztówkowe
w Wolnym Mieście Gdańsku, red. Jerzy W. Wołodźko, Gdańsk 2013.
15 Jacek Friedrich, Walka obrazów. Przedstawienia wobec idei w Wolnym Mieście Gdańsku,
Gdańsk 2018.
181