126
Πρακτικά της Αρχαιολογικής Εταιρείας 1926
γραφών άποσυνετέθησαν ήδη και ή πλημμελής φύλαξις συνετέλεσε νά καλυ-
φθώσι τά πάντα μέ πυκνοτάτην άγρίαν βλάστησιν.
Β'. Ή παρουσία δυο αρχαιολογικών υπαλλήλων μετά τοϋ επί μακρά
έ'τη άνασκάπτοντος τον άρχαιολογικόν χώρον κ. Φιλαδελφέως εν Πρεβέζτ)
διήγειρε τό ενδιαφέρον τών ιθυνόντων τον Δήμον και τή προτάσει των
εχορηγήθη ποσόν εξ 22 χιλιάδων δραχμών (10 χιλ. έκ μέρους τοϋ Δήμου
και 12 χιλιάδες εκ μέρους της λιμενικής Επιτροπής) προς ένίσχυσιν τών
εν Νικοπόλει εργασιών. Διά τής τελευταίας ανακοινώσεως τοϋ Δημάρχου
τό ποσόν διατίθεται διά την στερέωσιν και στέγασιν τών ψηφιδωτών δαπέ-
δων, τοϋ τρόπου τής στερεώσεως και στεγάσεως άφιεμένου εις τήν κρίσιν
τής αρχαιολογικής υπηρεσίας.
Γ'. Ώς προς τήν συντελουμένην τέλος στερέωσιν τών ψηφιδωτών δαπέ-
δων τών μνημείων τής Νικοπόλεως ύπό τοϋ κ. Στ. Ξενόπουλου, τήν προτα-
θεϊσαν ύπ' έμοϋ, αναφέρω τά εξής: Ό κ. Στ. Ξενόπουλος, ούτινος τήν εργασίαν
παρηκολοΰθησα επί μίαν εβδομάδα, αφαιρεί τάς εκατέρωθεν τών ρηγμάτων
τοϋ δαπέδου ψηφίδας, ανανεώνει τό κάτωθεν τών ψηφίδων κονίασμα διά
μίγματος έκ τσιμέντου, κορασανίου, άσβέστου και άλλης τινός κολλητικής ουσίας
και επί τοϋ νέου τούτου κονιάματος τοποθετεί τάς άφαιρεθείσας ψηφίδας,
προσπαθών νά ισοπέδωση, δσον δύναται, τήν επιφάνειαν τοϋ δαπέδου. "Οπου
αι ψηφίδες εξέλιπον και εχουσι σχηματισθή όπαί, συμπληροΐ ταύτας διά λευ-
κών ψηφίδων—και μόνον, δπου γεωμετρικοί διακοσμήσεις υπάρχουν, συμπλη-
ροΐ τήν γραμμήν δι' αναλόγων εγχρώμων ψηφίδων. "Επειτα προβαίνει εϊς
τον όρισακόν καθαρισμόν ολοκλήρου τοϋ τμήματος διά πλύσεων, παρουσιά-
ζεται δε οΰτω τό ψηφιδωτόν εις τήν προτέραν του λάμψιν.
Επειδή ομως ή τοιαύτη μέθοδος απαιτεί μακρόν χρόνον, υπέδειξα νά
διαιρέσωμεν τά στερεοϋμενα τμήματα τών μωσαϊκών δαπέδων εις δυο κατη-
γορίας: 1) εις τά έχοντα επιγραφάς και προσωπογραφίας και 2) εις τά έχοντα
κοσμήματα. Τά πρώτα νά στερεωθώσι μετά πάσης δυνατής επιμελείας κατά
τήν πρώτην μέθοδον, τών δέ δευτέρων νά συμπληρωθώσιν απλώς αί ρωγμαί
διά μίγματος.
Τό πρόβλημα δμως είναι ή στέγασις τοϋ δαπέδου προς προφϋλαξιν
από τών ατμοσφαιρικών μεταβολών. Προ ετών εχουσιν άνυψωθή επί τών
διαχωριστικών τοίχων εκατέρωθεν τοϋ Βήματος ακαλαίσθητα παραπήγματα
μετά ξηρολιθιάς, έστεγασμένα διά τσίγκων, άτινα παρεμόρφωσαν τό άρχιτε-
κτονικόν σχέδιον τής ανευρεθείσης Βασιλικής και εμποδίζουσι σήμερον τον
μελετώντα αυτήν νά διΐδη τήν έσακερικήν διάταξιν αυτής και ιδιαίτατα
τοϋ ίεροϋ Βήματος. Τό ζήτημα επομένως είναι άν καλΰτερον διαμορφω-
μένα παραπήγματα πρέπει νά τοποθετηθώσιν εις τά λοιπά μέρη τοϋ ναοΰ
ένθα ευρίσκονται τά αληθώς πολυτιμότατα ψηφιδωτά δάπεδα. Ή γνώμη
Πρακτικά της Αρχαιολογικής Εταιρείας 1926
γραφών άποσυνετέθησαν ήδη και ή πλημμελής φύλαξις συνετέλεσε νά καλυ-
φθώσι τά πάντα μέ πυκνοτάτην άγρίαν βλάστησιν.
Β'. Ή παρουσία δυο αρχαιολογικών υπαλλήλων μετά τοϋ επί μακρά
έ'τη άνασκάπτοντος τον άρχαιολογικόν χώρον κ. Φιλαδελφέως εν Πρεβέζτ)
διήγειρε τό ενδιαφέρον τών ιθυνόντων τον Δήμον και τή προτάσει των
εχορηγήθη ποσόν εξ 22 χιλιάδων δραχμών (10 χιλ. έκ μέρους τοϋ Δήμου
και 12 χιλιάδες εκ μέρους της λιμενικής Επιτροπής) προς ένίσχυσιν τών
εν Νικοπόλει εργασιών. Διά τής τελευταίας ανακοινώσεως τοϋ Δημάρχου
τό ποσόν διατίθεται διά την στερέωσιν και στέγασιν τών ψηφιδωτών δαπέ-
δων, τοϋ τρόπου τής στερεώσεως και στεγάσεως άφιεμένου εις τήν κρίσιν
τής αρχαιολογικής υπηρεσίας.
Γ'. Ώς προς τήν συντελουμένην τέλος στερέωσιν τών ψηφιδωτών δαπέ-
δων τών μνημείων τής Νικοπόλεως ύπό τοϋ κ. Στ. Ξενόπουλου, τήν προτα-
θεϊσαν ύπ' έμοϋ, αναφέρω τά εξής: Ό κ. Στ. Ξενόπουλος, ούτινος τήν εργασίαν
παρηκολοΰθησα επί μίαν εβδομάδα, αφαιρεί τάς εκατέρωθεν τών ρηγμάτων
τοϋ δαπέδου ψηφίδας, ανανεώνει τό κάτωθεν τών ψηφίδων κονίασμα διά
μίγματος έκ τσιμέντου, κορασανίου, άσβέστου και άλλης τινός κολλητικής ουσίας
και επί τοϋ νέου τούτου κονιάματος τοποθετεί τάς άφαιρεθείσας ψηφίδας,
προσπαθών νά ισοπέδωση, δσον δύναται, τήν επιφάνειαν τοϋ δαπέδου. "Οπου
αι ψηφίδες εξέλιπον και εχουσι σχηματισθή όπαί, συμπληροΐ ταύτας διά λευ-
κών ψηφίδων—και μόνον, δπου γεωμετρικοί διακοσμήσεις υπάρχουν, συμπλη-
ροΐ τήν γραμμήν δι' αναλόγων εγχρώμων ψηφίδων. "Επειτα προβαίνει εϊς
τον όρισακόν καθαρισμόν ολοκλήρου τοϋ τμήματος διά πλύσεων, παρουσιά-
ζεται δε οΰτω τό ψηφιδωτόν εις τήν προτέραν του λάμψιν.
Επειδή ομως ή τοιαύτη μέθοδος απαιτεί μακρόν χρόνον, υπέδειξα νά
διαιρέσωμεν τά στερεοϋμενα τμήματα τών μωσαϊκών δαπέδων εις δυο κατη-
γορίας: 1) εις τά έχοντα επιγραφάς και προσωπογραφίας και 2) εις τά έχοντα
κοσμήματα. Τά πρώτα νά στερεωθώσι μετά πάσης δυνατής επιμελείας κατά
τήν πρώτην μέθοδον, τών δέ δευτέρων νά συμπληρωθώσιν απλώς αί ρωγμαί
διά μίγματος.
Τό πρόβλημα δμως είναι ή στέγασις τοϋ δαπέδου προς προφϋλαξιν
από τών ατμοσφαιρικών μεταβολών. Προ ετών εχουσιν άνυψωθή επί τών
διαχωριστικών τοίχων εκατέρωθεν τοϋ Βήματος ακαλαίσθητα παραπήγματα
μετά ξηρολιθιάς, έστεγασμένα διά τσίγκων, άτινα παρεμόρφωσαν τό άρχιτε-
κτονικόν σχέδιον τής ανευρεθείσης Βασιλικής και εμποδίζουσι σήμερον τον
μελετώντα αυτήν νά διΐδη τήν έσακερικήν διάταξιν αυτής και ιδιαίτατα
τοϋ ίεροϋ Βήματος. Τό ζήτημα επομένως είναι άν καλΰτερον διαμορφω-
μένα παραπήγματα πρέπει νά τοποθετηθώσιν εις τά λοιπά μέρη τοϋ ναοΰ
ένθα ευρίσκονται τά αληθώς πολυτιμότατα ψηφιδωτά δάπεδα. Ή γνώμη