DOI Artikel:
Kwiatkowska-Frejlich, Lidia: Obraz Matki Boskiej niepokalanie poczętej z kościoła parafialnego w Tarłowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37086#0095
OBRAZ MATKI BOSKIEJ NP Z KOŚCIOŁA W TARŁOWIE
91
8
posługiwać się terminem Bóg nie zaś Trójca . Sara Kalwin o ni-
cejskim wyznaniu wiary wypowiadał się w sposób lekceważący,
skazał jednak na śmierć za zbyt nowatorskie poglądy Michała
Serweta uważanego za pierwszego krzewiciela antytrynitaryzmu
. 9
epoki reformacji .
W Polsce reformacja trafiła na szczególnie podatny grunt.
Znaleźli tu azyl arianie przybywający z całej Europy, zyskując
wielu zwolenników, szczególnie w kościele kalwińskim, z niego
też wyłonił się samodzielny zbór braci polskich, wydarzeniem
przełomowym było wystąpienie Piotra Stratoriusa na synodzie
w Pińczowie w 1561 r. przeciw nauce o Trójcy św., lecz osta-
teczny rozłam na zbór większy i mniejszy /braci polskich/ do-
konał się na synodzie w Piotrkowie Trybunalskim w 1565 r. W sa-
mym zborze mniejszym daleko było do zgody, a stałe polemiki do-
prowadziły do wyodrębnienia się trzech grup: tryteistów, dyteis-
tów i unitarystów10.
Mikołaj Oleśnicki ojciec Zbigniewa, fundatora kościoła
tarłowskiego, wychowany w wierze antytrynitarskiej powraca do
wiary katolickiej. Stało się to prawdopodobnie w chwili, gdy
zdolny i bardzo wykształcony Mikołaj rozpoczął karierę polity-
, ii
czną na dworze króla Zygmunta III Wazy, w końcu XVT w. On to
uzyskał w 1614 roku pozwolenie na budowę kościoła w Tarłowie,
lecz rozpoczął ją dopiero jego syn w 1647 r. Konsekracji ko-
ścioła dokonano osiem lat później, a obrzędu tego dokonał ks.
Wojciech Lipicki, sufragan krakowski. 0 samym fundatorze wie-
my bardzo niewiele, mimo że podobnie jak ojciec był senatorem
Polski. Jedyny jego syn zmarł bezpotomnie .
Mimo swej wysokiej klasy artystycznej kościół tarłowski
nie doczekał się wyczerpującej monografii, a prace w których
o nim wzmiankowano omawiają inne badania**^. W dotychczasowych
pracach nie zajmowano sie obrazem Matki Boskiej Niepokalanej
z tego kościoła.
Kompozycję tego obrazu wypełnia postać Maryi, wokół
Niej rozmieszczone są sceny i postacie. Maryja stoi na księ-
życu w lekkim kontrapoście, głowę ma przechyloną w prawo, rę-
ce złożone. Przedstawiona jako młoda dziewczyna, ubrana w bor-
dowo-brązową suknię i bogato fałdowany, ciemnozielony płaszcz
wierzchni. Głowę i ramiona okala żółto-szara chusta krzyżują-
ca się na piersiach. wokół głowy Maryi sześćioramienne gwiaz-
dy przysłonięte są częściowo przez dodaną później metalową ko-
91
8
posługiwać się terminem Bóg nie zaś Trójca . Sara Kalwin o ni-
cejskim wyznaniu wiary wypowiadał się w sposób lekceważący,
skazał jednak na śmierć za zbyt nowatorskie poglądy Michała
Serweta uważanego za pierwszego krzewiciela antytrynitaryzmu
. 9
epoki reformacji .
W Polsce reformacja trafiła na szczególnie podatny grunt.
Znaleźli tu azyl arianie przybywający z całej Europy, zyskując
wielu zwolenników, szczególnie w kościele kalwińskim, z niego
też wyłonił się samodzielny zbór braci polskich, wydarzeniem
przełomowym było wystąpienie Piotra Stratoriusa na synodzie
w Pińczowie w 1561 r. przeciw nauce o Trójcy św., lecz osta-
teczny rozłam na zbór większy i mniejszy /braci polskich/ do-
konał się na synodzie w Piotrkowie Trybunalskim w 1565 r. W sa-
mym zborze mniejszym daleko było do zgody, a stałe polemiki do-
prowadziły do wyodrębnienia się trzech grup: tryteistów, dyteis-
tów i unitarystów10.
Mikołaj Oleśnicki ojciec Zbigniewa, fundatora kościoła
tarłowskiego, wychowany w wierze antytrynitarskiej powraca do
wiary katolickiej. Stało się to prawdopodobnie w chwili, gdy
zdolny i bardzo wykształcony Mikołaj rozpoczął karierę polity-
, ii
czną na dworze króla Zygmunta III Wazy, w końcu XVT w. On to
uzyskał w 1614 roku pozwolenie na budowę kościoła w Tarłowie,
lecz rozpoczął ją dopiero jego syn w 1647 r. Konsekracji ko-
ścioła dokonano osiem lat później, a obrzędu tego dokonał ks.
Wojciech Lipicki, sufragan krakowski. 0 samym fundatorze wie-
my bardzo niewiele, mimo że podobnie jak ojciec był senatorem
Polski. Jedyny jego syn zmarł bezpotomnie .
Mimo swej wysokiej klasy artystycznej kościół tarłowski
nie doczekał się wyczerpującej monografii, a prace w których
o nim wzmiankowano omawiają inne badania**^. W dotychczasowych
pracach nie zajmowano sie obrazem Matki Boskiej Niepokalanej
z tego kościoła.
Kompozycję tego obrazu wypełnia postać Maryi, wokół
Niej rozmieszczone są sceny i postacie. Maryja stoi na księ-
życu w lekkim kontrapoście, głowę ma przechyloną w prawo, rę-
ce złożone. Przedstawiona jako młoda dziewczyna, ubrana w bor-
dowo-brązową suknię i bogato fałdowany, ciemnozielony płaszcz
wierzchni. Głowę i ramiona okala żółto-szara chusta krzyżują-
ca się na piersiach. wokół głowy Maryi sześćioramienne gwiaz-
dy przysłonięte są częściowo przez dodaną później metalową ko-