DOI Artikel:
Ciechanowiecki, Andrzej S.: Nieznany polski portret Rotariego ze zbiorów Stanisława Augusta
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27401#0125
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XXXV, zeszyt 4 — 1987
ANDRZEJ CIECHANOWIECKI
NIEZNANY POLSKI PORTRET ROTARIEGO
ZE ZBIORÓW STANISŁAWA AUGUSTA
W zbiorach prywatnych w Londynie znajduje się interesujący portret
przedstawiający młodego człowieka w pudrowanej peruce en catogan, w aksa-
mitnym fraku z ciemnym sobolowym kołnierzem, w białym halsbandzie
i koronkowym żabocie, ze wstęgą i gwiazdą orderu Orła Białego. Osobą
portretowaną jest słynny w drugiej połowie XVIII w. magnat polski Franciszek
Michał Rzewuski1. Osoba portretowana oraz sposób ujęcia wizerunku kojarzy
się z zapisem w katalogu obrazów galerii Stanisława Augusta. Tadeusz
Mańkowski w swoim nigdy nie przestarzałym dziele Galeria Stanisława
Augusta podaje pod numerem 2252c następujący zapis: „Portrait du Maréchal
Comte Rzewuski en habit garni de zobols cordon bleu la dessus, par le Comte
Rotari”2. Niewątpliwie zapis ten odnosił się do zachowanego w zbiorach
prywatnych portretu, który jest przedmiotem niniejszego artykułu. Spośród
bowiem kilku Rzewuskich czynnych w 2 poł. XVIII w. jedynie Franciszek
1 Olej, płótno, 59 x 46,5 cm, w złoconej, rzeźbionej ramie z herbem „Krzywda”. Zbiory
prywatne. Londyn.
2 Lwów 1932 s. 448. W kolekcji królewskiej znajdowały się jeszcze dwa portrety Franciszka
Michała Rzewuskiego. Pierwszy określony jako kopia z Pompeo Batoniego (por. Mańkowski,
jw. poz. nr 80 s. 212) zakupiony został przez Michała Mniszcha 28 VIII 1819 r. (por. tamże s. 159),
a następnie przez brata Franciszka Michała Rzewuskiego, Kazimierza (tamże s. 212). Mańkowski
podaje też, że portret ten wystawiony był na wystawie obrazów we Lwowie w 1909 r. w grupie
obrazów ze zbiorów ks. Stanisława Jabłonowskiego. Katalog wystawy obrazów malarzy dawnych
i współczesnych urządzonej staraniem Andrzejowej Księżnej Lubomirskiej na dochód Towarzystwa
im. Dzieciątka Jezus we Lwowie zestawił M. Treter (Lwów 1909) podaje na stronie 18, pod poz. 72,
portret Adama Wawrzyńca Rzewuskiego, a nie, jak pisze Mańkowski, portret Franciszka
Michała, nie zgadzają się też wymiary obrazu z galerii Stanisława Augusta i obrazu wystawionego
we Lwowie. Zaznaczyć też należy, że najnowsza literatura dotycząca twórczości Pompeo
Batoniego nie wymienia malowanego przez tego malarza portretu Franciszka Michała Rze-
wuskiego. Por. A.M. Clark. Pompeo Batoni: A Complété Catalogue of his Works with an
lntroductory Text. Oxford 1985. Drugi notowany w galerii Stanisława Augusta portret Franciszka
Michała Rzewuskiego określony jedynie jako kopia (por. Mańkowski, jw. poz. nr 1459 s. 361)
zaginął jeszcze za czasów administracji Stanisława Kłosowskiego.
Tom XXXV, zeszyt 4 — 1987
ANDRZEJ CIECHANOWIECKI
NIEZNANY POLSKI PORTRET ROTARIEGO
ZE ZBIORÓW STANISŁAWA AUGUSTA
W zbiorach prywatnych w Londynie znajduje się interesujący portret
przedstawiający młodego człowieka w pudrowanej peruce en catogan, w aksa-
mitnym fraku z ciemnym sobolowym kołnierzem, w białym halsbandzie
i koronkowym żabocie, ze wstęgą i gwiazdą orderu Orła Białego. Osobą
portretowaną jest słynny w drugiej połowie XVIII w. magnat polski Franciszek
Michał Rzewuski1. Osoba portretowana oraz sposób ujęcia wizerunku kojarzy
się z zapisem w katalogu obrazów galerii Stanisława Augusta. Tadeusz
Mańkowski w swoim nigdy nie przestarzałym dziele Galeria Stanisława
Augusta podaje pod numerem 2252c następujący zapis: „Portrait du Maréchal
Comte Rzewuski en habit garni de zobols cordon bleu la dessus, par le Comte
Rotari”2. Niewątpliwie zapis ten odnosił się do zachowanego w zbiorach
prywatnych portretu, który jest przedmiotem niniejszego artykułu. Spośród
bowiem kilku Rzewuskich czynnych w 2 poł. XVIII w. jedynie Franciszek
1 Olej, płótno, 59 x 46,5 cm, w złoconej, rzeźbionej ramie z herbem „Krzywda”. Zbiory
prywatne. Londyn.
2 Lwów 1932 s. 448. W kolekcji królewskiej znajdowały się jeszcze dwa portrety Franciszka
Michała Rzewuskiego. Pierwszy określony jako kopia z Pompeo Batoniego (por. Mańkowski,
jw. poz. nr 80 s. 212) zakupiony został przez Michała Mniszcha 28 VIII 1819 r. (por. tamże s. 159),
a następnie przez brata Franciszka Michała Rzewuskiego, Kazimierza (tamże s. 212). Mańkowski
podaje też, że portret ten wystawiony był na wystawie obrazów we Lwowie w 1909 r. w grupie
obrazów ze zbiorów ks. Stanisława Jabłonowskiego. Katalog wystawy obrazów malarzy dawnych
i współczesnych urządzonej staraniem Andrzejowej Księżnej Lubomirskiej na dochód Towarzystwa
im. Dzieciątka Jezus we Lwowie zestawił M. Treter (Lwów 1909) podaje na stronie 18, pod poz. 72,
portret Adama Wawrzyńca Rzewuskiego, a nie, jak pisze Mańkowski, portret Franciszka
Michała, nie zgadzają się też wymiary obrazu z galerii Stanisława Augusta i obrazu wystawionego
we Lwowie. Zaznaczyć też należy, że najnowsza literatura dotycząca twórczości Pompeo
Batoniego nie wymienia malowanego przez tego malarza portretu Franciszka Michała Rze-
wuskiego. Por. A.M. Clark. Pompeo Batoni: A Complété Catalogue of his Works with an
lntroductory Text. Oxford 1985. Drugi notowany w galerii Stanisława Augusta portret Franciszka
Michała Rzewuskiego określony jedynie jako kopia (por. Mańkowski, jw. poz. nr 1459 s. 361)
zaginął jeszcze za czasów administracji Stanisława Kłosowskiego.