Towarzystwo Naukowe <Lublin> [Hrsg.]: Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki = History of art = Histoire de l'art (35.1987)

ILUSTRACJA W KSIĄŻCE LITERACKIEJ OŚWIECENIA

179


11. 7. L. Potocka, ilustracja do Śpiewów historycznych J.U. Niemcewicza, 1816, ryt. J. Ligber,
staloryt

szkół, odpowiada oświeceniowemu światopoglądowi autora tego wyjątkowego
dzieła. Dalsze losy książki ukazują, że — choć była wydarzeniem niezwykłym
— nie mogła mieć następstw. Wrogi stosunek cenzury i Wielkiego Księcia
Konstantego skazały tę wspaniałą książkę na całkowite materialne zniszczenie
i tylko przypadkowej interwencji zawdzięcza się uratowanie kilkudziesięciu
egzemplarzy i rozprowadzenie ich wśród publiczności22.
Równocześnie jednak coraz wyraźniej dawały o sobie znać nurty odzwier-
ciedlające nowy, inny sposób myślenia i odmiennie ukierunkowaną wyobraź-

22 S. Małachowski-Łempicki. Nielegalne wydanie pism S. Staszica. „Ruch Literacki”
1926 nr 10 s. 298; J.W. Gomulicki. Dzieje pewnej książki. „Nowe Książki” 1957 nr 15 s. 918—
919; tenże. Do dziejów ,,Rodu ludzkiego’’. „Nowe Książki” 1959 nr 21 s. 1325-1326.