DOI Artikel:
Mazurczak, Urszula M.: Miasto w pejzażu malarstwa niderlandzkiego: topika i obrazowanie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27559#0029
ROCZNIK! HUMANISTYCZNE
Tom XLVIII-XLIX, zeszyt 4 - 2000-2001
URSZULA M. MAZURCZAK
Lublin
MIASTO W PEJZAŻU MALARSTWA NIDERLANDZKIEGO
TOPIKA I OBRAZOWANIE
Zagadnienie sposobu przedstawiania miast w malarstwie niderlandzkim,
zwłaszcza wielkich mistrzów, fascynuje badaczy od ponad stu lat, ponieważ
łączy się z analizą innych ukazanych rzeczy, w tym ludzkich postaci.
Wyglądy architektury wtopionej w zielony krajobraz „krajów niskich" snuły
daleko idące przypuszczenia o ich realnych odtworzeniach na podstawie
obserwacji otaczającej rzeczywistości dokonywanej przez artystów. Realizm
końca średniowiecza ma swoją specyfikę, która odróżnia go od realizmu no-
wożytnego. Sceniczna rzeczywistość ukazywana w obrazach mistrzów nider-
landzkich nie poddaje się prostemu naśladownictwu rzeczywistości, bowiem
jej geneza tkwi zarówno w tradycji malarskiej miniatorstwa burgundzko-
-niderlandzkiego XIV wieku, jak i w topice literackiej kształtującej rozumo-
wą tkankę obrazów. Podejmując próby opisania i wyjaśnienia struktur miej-
skich w obrazach tablicowych mistrzów niderlandzkich dotykamy zatem
kwestii tzw. realizmu niderlandzkiego, wyjaśnianego wielokrotnie w bada-
niach tego kręgu sztuki'. Świadomi złożoności problemu ograniczymy się
w tym miejscu do jednego motywu będącego początkiem wielkich tzw. we-
dut rozwijanych przez malarstwo europejskie w nowożytności. Miejskie
struktury w malarstwie niderlandzkim nie były samodzielnym i samoistnym
motywem artystycznym, lecz spełniały określoną rolę, były bowiem miej-
scem dla narracji, najczęściej o treści sakralnej ukazanej na pierwszym
*E. Panofsky, RzgczynAraA? ! w ara/ar^Mag mVer/aagMaa! XV wleła,
w: t e n ż e, Va&'a z ALforn Miał;', oprać. J. Białostocki, Warszawa 1971, s. 122-151.
Tom XLVIII-XLIX, zeszyt 4 - 2000-2001
URSZULA M. MAZURCZAK
Lublin
MIASTO W PEJZAŻU MALARSTWA NIDERLANDZKIEGO
TOPIKA I OBRAZOWANIE
Zagadnienie sposobu przedstawiania miast w malarstwie niderlandzkim,
zwłaszcza wielkich mistrzów, fascynuje badaczy od ponad stu lat, ponieważ
łączy się z analizą innych ukazanych rzeczy, w tym ludzkich postaci.
Wyglądy architektury wtopionej w zielony krajobraz „krajów niskich" snuły
daleko idące przypuszczenia o ich realnych odtworzeniach na podstawie
obserwacji otaczającej rzeczywistości dokonywanej przez artystów. Realizm
końca średniowiecza ma swoją specyfikę, która odróżnia go od realizmu no-
wożytnego. Sceniczna rzeczywistość ukazywana w obrazach mistrzów nider-
landzkich nie poddaje się prostemu naśladownictwu rzeczywistości, bowiem
jej geneza tkwi zarówno w tradycji malarskiej miniatorstwa burgundzko-
-niderlandzkiego XIV wieku, jak i w topice literackiej kształtującej rozumo-
wą tkankę obrazów. Podejmując próby opisania i wyjaśnienia struktur miej-
skich w obrazach tablicowych mistrzów niderlandzkich dotykamy zatem
kwestii tzw. realizmu niderlandzkiego, wyjaśnianego wielokrotnie w bada-
niach tego kręgu sztuki'. Świadomi złożoności problemu ograniczymy się
w tym miejscu do jednego motywu będącego początkiem wielkich tzw. we-
dut rozwijanych przez malarstwo europejskie w nowożytności. Miejskie
struktury w malarstwie niderlandzkim nie były samodzielnym i samoistnym
motywem artystycznym, lecz spełniały określoną rolę, były bowiem miej-
scem dla narracji, najczęściej o treści sakralnej ukazanej na pierwszym
*E. Panofsky, RzgczynAraA? ! w ara/ar^Mag mVer/aagMaa! XV wleła,
w: t e n ż e, Va&'a z ALforn Miał;', oprać. J. Białostocki, Warszawa 1971, s. 122-151.