Towarzystwo Naukowe <Lublin> [Editor]: Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki = History of art = Histoire de l'art (59.2011)

ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom LIX, zeszyt 4 - 2011

MAGDALENA HOWORUS-CZAJKA

MAŁA FORMA - WIELKA WIZJA
MEDALE WIKTORA TOŁKINA

Wiktor Tołkin należy do odchodzącego „pokolenia Kolumbów”. I tak jak
większość tej generacji dzielił straszliwe jej losy: był więźniem obozu kon-
centracyjnego w Auschwitz, żołnierzem AK i uczestnikiem Powstania War-
szawskiego. Tragiczne zdarzenia, w jakie obfitowało jego życie, sprawiły, że
twórczość stała się dla niego rodzajem katarktycznego odreagowywania. Stąd
wzięło się poczucie misji, tak silnie unaocznione w pomnikach martyrologicz-
nych jego autorstwa (1968 r. - Pomnik Walki i Męczeństwa w Stutthofie;
1969 r. - Pomnik Pamięci Ofiar Obozu Zagłady na Majdanku w Lublinie).
Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie twórczości medalierskiej tego
wybitnego rzeźbiarza. Zważywszy na fakt, iż jest ona mniej znana, niż jego
twórczość pomnikowa, autorka dołącza spis wszystkich medali jego autorstwa.
Poniższy tekst jest pierwszym opracowaniem twórczości medalierskiej Wikto-
ra Tołkina* 1.
Artysta nie prowadził katalogu swoich prac, ani nie notował zleceń.
W gromadzeniu informacji na temat spuścizny medalierskiej artysty, prócz
bezpośredniej formy ich pozyskiwania, jaką jest wywiad z twórcą, nieocenio-
nym źródłem informacji okazały się archiwa Mennicy Państwowej2. Informa-
cje pochodzące z tej placówki zostały potwierdzone i uzupełnione przez Kata-

Dr MAGDALENA Howorus-Czajka - adiunkt w Katedrze Kulturoznawstwa, Wydział Filo-
logiczny Uniwersytetu Gdańskiego; e-mail: [e-mail]
1 Powyższy tekst jest opracowany na podstawie rozdziału z monografii Wiktora Tołkina
mojego autorstwa, będącej w przygotowaniu do publikacji.
2
Niniejszy artykuł powstał dzięki uprzejmości i profesjonalnej pomocy pracowników
Gabinetu Numizmatycznego Mennicy Państwowej, a szczególnie Pani Grażyny Laskowskiej,
która wspierała autorkę dobrym słowem i radą.