DOI Heft:
Komunikaty
DOI Artikel:Przylicki, Krzysztof: Lubelska Sacra Conversazione w świetle nowych ustaleń atrybucyjnych
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37080#0293
KOMUNIKATY
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom LIX, zeszyt 4 - 2011
KRZYSZTOF PRZYLICKI
Instytut Historii Sztuki KUL
LUBELSKA SACRA CONVERSAZIONE
W ŚWIETLE NOWYCH USTALEŃ ATRYBUCYJNYCH
Religijne malarstwo weneckie XVI wieku reprezentowane jest w zbiorach artys-
tycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II niewielkich rozmia-
rów obrazem tablicowym w typie Sacra Conversazione - „Święta rozmowa” (tempera
na desce, nr inw.: MU KUL 1-125; 36,5 x 45,4 cm). Terminem tym określa się
wizerunki Matki Bożej z Dzieciątkiem ukazanej w asyście świętych1. Genezy tego
rodzaju przedstawień upatruje się w hierarchicznych kompozycjach tronujących
Madonn z Dzieciątkiem pomiędzy świętymi i aniołami, rozpowszechnionych we
włoskim malarstwie tablicowym 2. poł. XIV i początku XV wieku2 3.
Do spopularyzowania tematu w okresie renesansu przyczynił się wybitny malarz
wenecki Giovanni Bellini (1430/35-1516). Klasycznymi przykładami jego realizacji
są namalowane w końcu XV i na początku XVI wieku monumentalne obrazy ołtarzo-
Q
we dla kościołów Serenissimy - zwłaszcza S. Zaccaria, S. Zanipolo i S. Giobbe .
Wszystkie one ukazują tronującą Madonnę z Dzieciątkiem, otoczoną symetrycznie
ustawionymi, zastygłymi w bezruchu i pogrążonymi w modlitwie świętymi, na tle
półkoliście zamkniętych absyd.
1 Sacra Conversazione, [w:] Lexikon der christlichen Ikonographie, t. IV, red. E. Kirsch-
baum, Freiburg im Breisgau 1972, szp. 4-5; P. Morsbach, Sacra (Santa) Conversazione,
[w:] Marienlexikon, t. V, red. R. Baumer, L. Scheffczyk, St. Ottilien 1993, s. 615-617.
o
M. Skubiszewska, K. Kuczma n, Obrazy z Kolekcji Lanckorońskich z wie-
ków XIV-XVI1 w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu, Kraków 2008, s. 28, poz. kat. 33;
por.: Auf goldenem Grund. Italienische Malerei zwischen gotischer Tradition und dem Aufbruch
zur Renaissance, (kat. wyst., Wiedeń, Liechtenstein Museum, 12 XII 2008-14 IV 2009), red.
A. Hanzl, Wien-Miinchen 2008, s. 50-51.
3 M o r s b a c h, dz. cyt., s. 615.
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom LIX, zeszyt 4 - 2011
KRZYSZTOF PRZYLICKI
Instytut Historii Sztuki KUL
LUBELSKA SACRA CONVERSAZIONE
W ŚWIETLE NOWYCH USTALEŃ ATRYBUCYJNYCH
Religijne malarstwo weneckie XVI wieku reprezentowane jest w zbiorach artys-
tycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II niewielkich rozmia-
rów obrazem tablicowym w typie Sacra Conversazione - „Święta rozmowa” (tempera
na desce, nr inw.: MU KUL 1-125; 36,5 x 45,4 cm). Terminem tym określa się
wizerunki Matki Bożej z Dzieciątkiem ukazanej w asyście świętych1. Genezy tego
rodzaju przedstawień upatruje się w hierarchicznych kompozycjach tronujących
Madonn z Dzieciątkiem pomiędzy świętymi i aniołami, rozpowszechnionych we
włoskim malarstwie tablicowym 2. poł. XIV i początku XV wieku2 3.
Do spopularyzowania tematu w okresie renesansu przyczynił się wybitny malarz
wenecki Giovanni Bellini (1430/35-1516). Klasycznymi przykładami jego realizacji
są namalowane w końcu XV i na początku XVI wieku monumentalne obrazy ołtarzo-
Q
we dla kościołów Serenissimy - zwłaszcza S. Zaccaria, S. Zanipolo i S. Giobbe .
Wszystkie one ukazują tronującą Madonnę z Dzieciątkiem, otoczoną symetrycznie
ustawionymi, zastygłymi w bezruchu i pogrążonymi w modlitwie świętymi, na tle
półkoliście zamkniętych absyd.
1 Sacra Conversazione, [w:] Lexikon der christlichen Ikonographie, t. IV, red. E. Kirsch-
baum, Freiburg im Breisgau 1972, szp. 4-5; P. Morsbach, Sacra (Santa) Conversazione,
[w:] Marienlexikon, t. V, red. R. Baumer, L. Scheffczyk, St. Ottilien 1993, s. 615-617.
o
M. Skubiszewska, K. Kuczma n, Obrazy z Kolekcji Lanckorońskich z wie-
ków XIV-XVI1 w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu, Kraków 2008, s. 28, poz. kat. 33;
por.: Auf goldenem Grund. Italienische Malerei zwischen gotischer Tradition und dem Aufbruch
zur Renaissance, (kat. wyst., Wiedeń, Liechtenstein Museum, 12 XII 2008-14 IV 2009), red.
A. Hanzl, Wien-Miinchen 2008, s. 50-51.
3 M o r s b a c h, dz. cyt., s. 615.