DOI Heft:
III. Przeglądy i sprawozdania
DOI Artikel:Sprawozdanie z działalności Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk w okresie od grudnia 1966 do lipca 1967
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13396#0334
328
SPRAWOZDANIA KOMITETU NAUK O SZTUCE
uniwersyteckich ośrodków muzykologicznych był dość burzliwy i w okresie powojennym muzyko-
logia wykazuje pewien regres, w niemałym stopniu również na skutek tendencji centralizacyjnych. Szcze-
gólnym błędem była likwidacja ośrodka wrocławskiego w okresie zagospodarowywania i aktywizacji
kulturalnej Ziem Zachodnich. We Wrocławiu istniał dobrze zorganizowany i wyposażony Zakład Mu-
zykologii, który w ciągu kilku lat wykształcił 12 magistrów.
Koncentracja sił muzykologicznych w jednym ośrodku osłabia znacznie możliwości kształcenia kadry
muzykologicznej. Tkwi tu m. in. jedna z przyczyn niedoborów kadrowych, nie pozwalających na wzno-
wienie studiów muzykologicznych w innych uniwersytetach poza Warszawą, i Krakowem.
W zakresie muzykologii nie odbyła się dotąd ani jedna habilitacja. Niedomogi te tylko częściowo
równoważy Zakład Historii i Teorii Muzyki Instytutu Sztuki, który rozwijając działalność badawczą
i wydawniczą w szerokim zakresie, mógł kształcić muzykologów dopiero na szczeblu studiów dokto-
ranckich. W ten sposób pogłębiły się skutki centralizacji studiów muzykologicznych. Niemały wpływ
na powolne dojrzewanie młodej kadry muzykologicznej wywiera przestarzały system studiów uniwer-
syteckich. Np. w zakresie studiów magisterskich funkcjonuje jeszcze do dziś program z 1930 roku. Me-
chaniczne uzupełnianie programów spowodowało powiększenie ilości egzaminów i nadmierne obcią-
żenie studentów, którzy nie mają po prostu czasu na właściwe studia, tzn. takie, które poszerzają hory-
zonty naukowe, budzą zainteresowania badawcze, rozwijają samodzielność myślenia. Nie bez znaczenia
są tutaj również warunki bytowe młodzieży, która musi zbyt wcześnie podejmować pracę zarobkową.
Należy stwierdzić, że Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, a częściowo również
ośrodek krakowski, rozwinęły pożyteczną działalność w innym zakresie. Instytut Muzykologii Uniwer-
sytetu Warszawskiego zainicjował i prowadzi inwentaryzację zabytków muzycznych, organizował kon-
gresy i konferencje naukowe, przeważnie z innymi instytucjami, z Towarzystwem im. Fryderyka Cho-
pina, z Towarzystwem Przyjaźni Polsko-Radzieckiej ; podjął prace wydawnicze, wydając szereg ksiąg
z kongresów i konferencji naukowych, oraz specjalną publikację poświęconą Chopinowi. Również
muzykologia krakowska prowadzi, chociaż w ograniczonym zakresie, analogiczną działalność. Podej-
muje inwentaryzację zabytków na terenie Krakowa, przygotowuje wydawnictwa dotyczące dawnej
muzyki polskiej, np. „Muzyka w dawnym Krakowie".
Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego i Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk uzupeł-
niają się wzajemnie zgodnie ze swymi podstawowymi zadaniami. Główna działalność Instytutu Muzykologii
Uniwersytetu Warszawskiego koncentruje się na pracy dydaktycznej, natomiast Instytutu Sztuki PAN —
na pracy badawczej i wydawniczej. Instytut Sztuki kształci kadry naukowe. Wyrazem tego są chociażby
przeprowadzone w Instytucie Sztuki przewody doktorskie, ilościowo przerastające przewody doktor-
skie, które odbyły się w Uniwersytecie Warszawskim.
Do osiągnięć Instytutu Sztuki należy zebranie bogatego materiału źródłowego z zakresu polskiej
muzyki ludowej, przygotowanie podstawowych podręczników, jak np. Powszechna historia muzyki,
wydawanie prac leksykograficznych, takich jak Słownik muzyków polskich, wydawanie źródeł do polskiej
i powszechnej historii muzyki, antologia polskiej krytyki muzycznej, monografie, publikacje periody-
czne i specjalne wydawnictwa dotyczące poszczególnych okresów historii muzyki, np. studia nad muzyką
okresu romantycznego.
Inne instytucje nie prowadzą tak ożywionej działalności naukowej. Można wymienić tu tylko Wyższą
Szkołę Muzyczną w Warszawie oraz Wyższą Szkołę Muzyczną w Katowicach, gdzie widoczne są pewne
zainteresowania muzyką XIX i XX wieku. Katolicki Uniwersytet Lubelski koncentruje się wyłącznie
na muzyce religijnej. Działalność wspomnianych tutaj towarzystw ogranicza się tylko do specjalnej pro-
blematyki. Np. Towarzystwo im. Fryderyka Chopina koncentruje się głównie na muzyce Chopina,
podczas gdy w latach ubiegłych organizowano tam szersze badania nad muzyką polską. Towarzystwo
im. Fryderyka Chopina jest w toku przygotowania dwóch podstawowych publikacji, mianowicie naro-
dowego wydania Dzieł Chopina i opisowego Katalogu dzieł Chopina. Plan naukowy tego Towarzystwa
jest rozległy; obejmuje m. in. również encyklopedię chopinowską, choć możliwości jego realizacji nie
są wielkie.
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze pracuje wydajnie nad redakcją wszystkich dzieł Kolberga.
Z okazji festiwalu i kongresu, poświęconego dawnej muzyce środkowej i wschodniej Europy, wydano
księgę zawierającą referaty Kongresu.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne niezależnie od współpracy z różnymi instytucjami wykazuje własne
SPRAWOZDANIA KOMITETU NAUK O SZTUCE
uniwersyteckich ośrodków muzykologicznych był dość burzliwy i w okresie powojennym muzyko-
logia wykazuje pewien regres, w niemałym stopniu również na skutek tendencji centralizacyjnych. Szcze-
gólnym błędem była likwidacja ośrodka wrocławskiego w okresie zagospodarowywania i aktywizacji
kulturalnej Ziem Zachodnich. We Wrocławiu istniał dobrze zorganizowany i wyposażony Zakład Mu-
zykologii, który w ciągu kilku lat wykształcił 12 magistrów.
Koncentracja sił muzykologicznych w jednym ośrodku osłabia znacznie możliwości kształcenia kadry
muzykologicznej. Tkwi tu m. in. jedna z przyczyn niedoborów kadrowych, nie pozwalających na wzno-
wienie studiów muzykologicznych w innych uniwersytetach poza Warszawą, i Krakowem.
W zakresie muzykologii nie odbyła się dotąd ani jedna habilitacja. Niedomogi te tylko częściowo
równoważy Zakład Historii i Teorii Muzyki Instytutu Sztuki, który rozwijając działalność badawczą
i wydawniczą w szerokim zakresie, mógł kształcić muzykologów dopiero na szczeblu studiów dokto-
ranckich. W ten sposób pogłębiły się skutki centralizacji studiów muzykologicznych. Niemały wpływ
na powolne dojrzewanie młodej kadry muzykologicznej wywiera przestarzały system studiów uniwer-
syteckich. Np. w zakresie studiów magisterskich funkcjonuje jeszcze do dziś program z 1930 roku. Me-
chaniczne uzupełnianie programów spowodowało powiększenie ilości egzaminów i nadmierne obcią-
żenie studentów, którzy nie mają po prostu czasu na właściwe studia, tzn. takie, które poszerzają hory-
zonty naukowe, budzą zainteresowania badawcze, rozwijają samodzielność myślenia. Nie bez znaczenia
są tutaj również warunki bytowe młodzieży, która musi zbyt wcześnie podejmować pracę zarobkową.
Należy stwierdzić, że Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, a częściowo również
ośrodek krakowski, rozwinęły pożyteczną działalność w innym zakresie. Instytut Muzykologii Uniwer-
sytetu Warszawskiego zainicjował i prowadzi inwentaryzację zabytków muzycznych, organizował kon-
gresy i konferencje naukowe, przeważnie z innymi instytucjami, z Towarzystwem im. Fryderyka Cho-
pina, z Towarzystwem Przyjaźni Polsko-Radzieckiej ; podjął prace wydawnicze, wydając szereg ksiąg
z kongresów i konferencji naukowych, oraz specjalną publikację poświęconą Chopinowi. Również
muzykologia krakowska prowadzi, chociaż w ograniczonym zakresie, analogiczną działalność. Podej-
muje inwentaryzację zabytków na terenie Krakowa, przygotowuje wydawnictwa dotyczące dawnej
muzyki polskiej, np. „Muzyka w dawnym Krakowie".
Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego i Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk uzupeł-
niają się wzajemnie zgodnie ze swymi podstawowymi zadaniami. Główna działalność Instytutu Muzykologii
Uniwersytetu Warszawskiego koncentruje się na pracy dydaktycznej, natomiast Instytutu Sztuki PAN —
na pracy badawczej i wydawniczej. Instytut Sztuki kształci kadry naukowe. Wyrazem tego są chociażby
przeprowadzone w Instytucie Sztuki przewody doktorskie, ilościowo przerastające przewody doktor-
skie, które odbyły się w Uniwersytecie Warszawskim.
Do osiągnięć Instytutu Sztuki należy zebranie bogatego materiału źródłowego z zakresu polskiej
muzyki ludowej, przygotowanie podstawowych podręczników, jak np. Powszechna historia muzyki,
wydawanie prac leksykograficznych, takich jak Słownik muzyków polskich, wydawanie źródeł do polskiej
i powszechnej historii muzyki, antologia polskiej krytyki muzycznej, monografie, publikacje periody-
czne i specjalne wydawnictwa dotyczące poszczególnych okresów historii muzyki, np. studia nad muzyką
okresu romantycznego.
Inne instytucje nie prowadzą tak ożywionej działalności naukowej. Można wymienić tu tylko Wyższą
Szkołę Muzyczną w Warszawie oraz Wyższą Szkołę Muzyczną w Katowicach, gdzie widoczne są pewne
zainteresowania muzyką XIX i XX wieku. Katolicki Uniwersytet Lubelski koncentruje się wyłącznie
na muzyce religijnej. Działalność wspomnianych tutaj towarzystw ogranicza się tylko do specjalnej pro-
blematyki. Np. Towarzystwo im. Fryderyka Chopina koncentruje się głównie na muzyce Chopina,
podczas gdy w latach ubiegłych organizowano tam szersze badania nad muzyką polską. Towarzystwo
im. Fryderyka Chopina jest w toku przygotowania dwóch podstawowych publikacji, mianowicie naro-
dowego wydania Dzieł Chopina i opisowego Katalogu dzieł Chopina. Plan naukowy tego Towarzystwa
jest rozległy; obejmuje m. in. również encyklopedię chopinowską, choć możliwości jego realizacji nie
są wielkie.
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze pracuje wydajnie nad redakcją wszystkich dzieł Kolberga.
Z okazji festiwalu i kongresu, poświęconego dawnej muzyce środkowej i wschodniej Europy, wydano
księgę zawierającą referaty Kongresu.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne niezależnie od współpracy z różnymi instytucjami wykazuje własne