Rocznik Historii Sztuki (9.1973)

42

EWA POLAK-TRAJDOS

określa jako „Ułaskawienie przez św. Ste-
fana skrytobójcy". Wiese zaś widzi w tejże
samej scenie „Udzielenie przebaczenia przez
św. Władysława swemu krewnemu Salo-
monowi"57 (il. 6). Cidlinska jednak za-
uważa, że św. Władysław był zwykle
przedstawiany jako stosunkowo młody
mężczyzna i w związku z tym przypuszcza
omyłkę ze strony Wiescgo. Ze swej strony
wprowadza ona jeszcze inną interpretację
imion świętych królów przyjmując, że
młody król jest św. Władysławem. Wed-
ług Cidlinskiej ołtarz maciejowicki byłby
zatem tryptykiem Św. Stefana i Włady-
sława58. Stange natomiast przychyla się
do zdania Wiesego59. M. Csanky stanow-
czo wypowiada się za tym, że ołtarz ma-
ciej owicki przedstawia św. Stefana i Emc-
ryka. W scenie Ślubów św. Emeryka anioł
ukazujący się nad ołtarzem rozwija ban-
derolę z napisem, który wymieniony autor
tak odczytuje: Preclara est virginitas, virgini-
tatem mentis et corporis ate exigo h[emerice]60
(il. 7). Behrens jednak, cytując ten napis,
ostatniej litery, a tym bardziej domyślnego
wyrazu hemerice w ogóle nie podaje i nie
wypowiada się na ten temat61. Ostatnia
bowiem litera, będąca początkiem wyrazu,
rozszyfrowana jako h przez Anyosa Lajosa,
na którego powołuje się Csanky, nie jest
całkowicie jasna. Po łacinie imię Emeryka
brzmiałoby jako Emericus względnie Hcn-
ricus62, a zatem nic Hemericus. Poza tym
może to być niekoniecznie litera h, lecz b.
Warto w tym względzie porównać tę lite-
rę z początkiem wyrazu benedictus w awer-
sie ołtarza Św. Antoniego z Koszyc przed-
stawiającego świętych wykonanych przez
tegoż Mistrza Maciej o wickiego. Może to
więc być początek słowa błogosławiony —
6. Św. Stefan udzielający przebaczenia skrytobójcy, kwatera tryptyku benedictus, które W tym tekście równic do-

z Maciejowic brze mogłoby stanowić uzupełnienie zda-

nia na banderoli. Pozostaje jeszcze kwestia
atrybutów. Nawet gdybyśmy przyjęli, że w tym czasie atrybuty były dopiero ustalane i przez to nie-
raz płynne, zwłaszcza w odniesieniu do świętych o mniej powszechnym znaczeniu, w tym wypadku
jednak wymagają szczególnego omówienia.

Radocsay, op. cit., s. 69; Schurer, Wiese, Deutsche Kunst..., s. 221.
Cidlinska, Matejovsky Majster..., s. 64, 67, 68.
Stange, op. cit., t. 11, s. 150.
Csanky, op. cit.

E. Behrens, Malerei des XVJahrhunderts im Karpathengebiet, [w:] Jomsburg, R. 6, Leipzig 1942, s. 265.
L. Rean, Iconographie des Saints, t. 1, Paris 1958, s. 429.