DOI Heft:
I. Rozprawy
DOI Artikel:Polak-Trajdos, Ewa: Twórczość Mistrza Maciejowickiego na tle malarstwa rejonu sądeckiego XV wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13397#0049
TWÓRCZOŚĆ MISTRZA MACIEJOWICKIEGO
43
Św. Władysław nie zawsze był przed-
stawiany jako mężczyzna w pełni sił. Oto
na ołtarzu głównym w Spiskiej Kapitułę
pojawia się jako brodaty, starszy już czło-
wiek, trzymający w ręku berło i halabardę.
Czasem zmienia on atrybut — halabardę j
na miecz i tarczę herbową63. Podobnie
sprawa się przedstawia w odniesieniu do
św. Stefana. Jakkolwiek jego atrybutem jest
berło królewskie, na sztychu z XV w. jj
(w zbiorach monachijskich) zamiast berła 1
trzyma krucyfiks64. Dla św. Emeryka cha-
rakterystyczne są lilie symbolizujące jego
kult dla Dziewicy Marii. Jego postać jest I
związana z najbardziej dlań w tych czasach
ustalonym atrybutem, jakim są lilie, pow-
tarzającym się we wszystkich przedstawie-
niach plastycznych. Tak właśnie ukazany 1
jest na głównym ołtarzu w Spiskiej Kapi- I
tule, na skrzydle ołtarzowym w Witkowi- I
cach na Spiszu czy jako figura rzeźbiona
w katedrze koszyckiej65. Jednocześnie Eme-
ryk jest zawsze ubrany w powłóczystą szatę, I
na którą nałożony ma królewski płaszcz. . I
Na ołtarzu skrzydłowym wykonanym
przez Contorni di Firenze w San Martino I
a Mensola pod Florencją (1391 r.) Emeryk
występuje w długim płaszczu podbitym fu-
trem z nieodłączną lilią w ręce66. Na ścien-
nym malowidle z Rakos (XIV w.) widzimy
podobne ujęcie67. Jedyny zabytek przeka-
zujący nam nietypowe przedstawienie stro-
ju św. Emeryka to wspomniany już drze-
woryt monachijski, który ujmuje go w peł-
nej zbroi, choć z tradycyjnym atrybutem I
— lilią w ręce68. Niemiecki artysta wi-
docznie nie orientował się w specyficznej 1
aurze otaczającej tego świętego królewicza
i na krótko króla, łącząc strój rycerski z li-
lią. Wydaje nam się, że to graficzne przed- .
Stawienie nie mogło być w Żadnym razie 7. śluby św. Emeryka, kwatera tryptyku z Maciejowic
wzorcem dla Mistrza Maciej o wickiego.
Unikalność bowiem jego ujęcia polega na
tym że Emeryk "występuje tu w niepełnej zbroi, natomiast bez swego nieodłącznego atrybutu — lilii69.
Możemy to sobie tylko wytłumaczyć chęcią wyeksponowania przez Mistrza z Maciejowic rycerskich
63 Rados Jeno, Magyar oltarok, Budapest 1938, s. 83.
64 J. Braun, Tracht und Attrihute der Heiligen in der deutschen Kunst, Stuttgart 1939, s. 219.
65 Rados, op. cit., s. 82; A. Kampis, Kozépkori Faszobrâszat Magyarorszagon, Budapest 1940, s. 192.
66 W. Rozsi, Szent Imre a képzomuvészetben, Budapest 1930, s. 4.
67 V. Dvorakowâ, P.M. Fiodor, К. Stcj skal, К vyvoj stredovëké nâstenne malby v oblasti gemerské a malochontské,
..Umëni", R. 6: 1958, z. 4, s. 345.
68 Braun, Tracht und Attribute..., s. 219, ryc. 102.
69 Rados, op. cit., s. 82.
43
Św. Władysław nie zawsze był przed-
stawiany jako mężczyzna w pełni sił. Oto
na ołtarzu głównym w Spiskiej Kapitułę
pojawia się jako brodaty, starszy już czło-
wiek, trzymający w ręku berło i halabardę.
Czasem zmienia on atrybut — halabardę j
na miecz i tarczę herbową63. Podobnie
sprawa się przedstawia w odniesieniu do
św. Stefana. Jakkolwiek jego atrybutem jest
berło królewskie, na sztychu z XV w. jj
(w zbiorach monachijskich) zamiast berła 1
trzyma krucyfiks64. Dla św. Emeryka cha-
rakterystyczne są lilie symbolizujące jego
kult dla Dziewicy Marii. Jego postać jest I
związana z najbardziej dlań w tych czasach
ustalonym atrybutem, jakim są lilie, pow-
tarzającym się we wszystkich przedstawie-
niach plastycznych. Tak właśnie ukazany 1
jest na głównym ołtarzu w Spiskiej Kapi- I
tule, na skrzydle ołtarzowym w Witkowi- I
cach na Spiszu czy jako figura rzeźbiona
w katedrze koszyckiej65. Jednocześnie Eme-
ryk jest zawsze ubrany w powłóczystą szatę, I
na którą nałożony ma królewski płaszcz. . I
Na ołtarzu skrzydłowym wykonanym
przez Contorni di Firenze w San Martino I
a Mensola pod Florencją (1391 r.) Emeryk
występuje w długim płaszczu podbitym fu-
trem z nieodłączną lilią w ręce66. Na ścien-
nym malowidle z Rakos (XIV w.) widzimy
podobne ujęcie67. Jedyny zabytek przeka-
zujący nam nietypowe przedstawienie stro-
ju św. Emeryka to wspomniany już drze-
woryt monachijski, który ujmuje go w peł-
nej zbroi, choć z tradycyjnym atrybutem I
— lilią w ręce68. Niemiecki artysta wi-
docznie nie orientował się w specyficznej 1
aurze otaczającej tego świętego królewicza
i na krótko króla, łącząc strój rycerski z li-
lią. Wydaje nam się, że to graficzne przed- .
Stawienie nie mogło być w Żadnym razie 7. śluby św. Emeryka, kwatera tryptyku z Maciejowic
wzorcem dla Mistrza Maciej o wickiego.
Unikalność bowiem jego ujęcia polega na
tym że Emeryk "występuje tu w niepełnej zbroi, natomiast bez swego nieodłącznego atrybutu — lilii69.
Możemy to sobie tylko wytłumaczyć chęcią wyeksponowania przez Mistrza z Maciejowic rycerskich
63 Rados Jeno, Magyar oltarok, Budapest 1938, s. 83.
64 J. Braun, Tracht und Attrihute der Heiligen in der deutschen Kunst, Stuttgart 1939, s. 219.
65 Rados, op. cit., s. 82; A. Kampis, Kozépkori Faszobrâszat Magyarorszagon, Budapest 1940, s. 192.
66 W. Rozsi, Szent Imre a képzomuvészetben, Budapest 1930, s. 4.
67 V. Dvorakowâ, P.M. Fiodor, К. Stcj skal, К vyvoj stredovëké nâstenne malby v oblasti gemerské a malochontské,
..Umëni", R. 6: 1958, z. 4, s. 345.
68 Braun, Tracht und Attribute..., s. 219, ryc. 102.
69 Rados, op. cit., s. 82.