Rocznik Historii Sztuki (9.1973)

72

EWA POLAK-TRAJDOS

Morawiec a typami przedstawiony-
mi na epitafium Jana Oćka z Vlasima
wydaje się być chybione205. Twarze
królów w czeskim epitafium są mięsi-
ste, z grubymi nosami, nie odpowia-
dające kaligraficznym rysom, tłumią-
cym wszelką cielesność królów z obra-
zu morawieckiego. Niemożliwe jest,
by — jak przypuszczał Walicki —
wpływy czeskie zostały przeniesione
przez obraz ze Złotych Morawiec na
tryptyk z Ptaszkowej, ponieważ tenże
Hołd Trzech Króli powstał, podobnie
jak w epitafium Jana z Ujazdu w la-
tach pięćdziesiątych XV wieku206.
Wykwintna, finezyjna forma obrazu
ze Złotych Morawiec stanowi o dużo
wyższym poziomie artystycznym niż
tryptyk z Ptaszkowej. Tendencje ma-
larza, który prawdopodobnie wyko-
nał Hołd Trzech Króli ze Złotych Mo-
rawiec i epitafium Jana z Ujazdu,
wskazują nic tyle na szkołę krakowską,
ile są produktem sądeckim (z prze-
wagą cech Mistrza Maciej o wickiego)
przy jednoczesnych naleciałościach
czeskich.

Najbardziej charakterystycznym
dziełem Mistrza Maciejowickicgo na
terenie Małopolski zdaje się być try-

30. Madonna z Adoracji Dziecka, kwatera tryptyku z Ptaszkowej Ptyk Koronacji Marii Z Łopusznej

o programie reprezentatywnym i hie-
ratycznym. Koncentruje zaczerpmęte
z tryptyku maciejowickicgo, a szczególnie ze skrzydeł tryptyku Św. Antoniego z Koszyc te wszy-
stkie elementy, które stanowią charakterystyczne cechy Mistrza (U. 41). Ołtarz Koronacji Marii po-
wstał jakoby dla kościółka w Łopusznej pozostającego pod wezwaniem Św. Trójcy. Kościółek ten był
ekskurendą kościoła w Ostrowsku207. Jakkolwiek schemat Koronacji Marii przez Trójcę Św. pojawia
się już w XIV wieku we Włoszech, w XV wieku rozszerza się szczególnie w Polsce208. Możliwe, że istniał
wpływ wzorów francuskich na polski schemat Koronacji Marii przez Trójcę Św.209 Interesujący jest
jednak dla nas fakt popularności tego tematu w Polsce właśnie w XV w. Należy to zapewne tłumaczyć
aktualnymi wydarzeniami, które zaistniały w tym czasie. Jak wiemy, Jagiełło oraz Zofia Holszańska mie-
li szczególny kult dla Trójcy Św. Jagiełło, jak zostało już powiedziane, pielgrzymował na Łysice do
klasztoru noszącego podwójne wezwanie: Św. Krzyża i Św. Trójcy210.

205 Ćidlinska, op. cit., s. 69.

206 Walicki, Malarstwo polskie. Gotyk..., s. 295.

207 Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. 3, s. 278.

208 Z. Maślińska-No wakowa, Tryptyk z Łagiewnik, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace z Historii
Sztuki", z. 1, 1962, s. 40, 43.

209 Maślińska-Nowakowa, op. cit., s. 45.

210 К. Estreicher, Tryptyk Św. Trójcy w katedrze na Wawelu, [w:] Rocznik krakowski, t. 27, Kraków 1936, s. 60; A. Ró-
życka-Bryzek, Bizantyńsko-ruskie malowidła ścienne w kaplicy Świętokrzyskiej na Wawelu, [w:] Studia do dziejów Wawelu, t. 3,
Kraków, 1968, s. 180.