DOI Heft:
I. Rozprawy
DOI Artikel:Polak-Trajdos, Ewa: Twórczość Mistrza Maciejowickiego na tle malarstwa rejonu sądeckiego XV wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13397#0099
TWÓRCZOŚĆ MISTRZA MACÎEjOWÎCKlEGÔ
93
56. Warsztat Mistrza Macicjowickiego,
Opłakiwanie z Żywca
tacja wynika z Listu do Hebrajczyków,
gdzie jest mowa o zasłonie świątyni jerozolimskiej, będącej symbolem niemożliwości dostępu do Jahwe.
Została ta zasłona określona terminem katapetazma, utożsamiona z ciałem Chrystusa, które w mo-
mencie śmierci otwarło drogę do Boga254.
Św. Bonawentura i pseudo-Anzelm kojarzą draperie z ciałem Zbawiciela. Maria, w ich interpretacji,
boleje nad szatą mistyczną, którą jest umęczone ciało Chrystusa255. Po zdjęciu z krzyża, jak opisuje autor
dominikańskiego Spéculum Humanae Sahationis z 1324 г., Maria rozpacza, patrząc na rozdartą tunikę
symbolizującą ciało zmarłego Syna256. Czyż ułożenie ciała Chrystusa w obrazie chomranickim, a potem
żywieckim oraz na fresku koszyckim nie jest interpretacją plastyczną tej symboliki? Wyeksponowanie
całunu, a raczej zasłony podtrzymującej bezwładne ciało w pozycji niemal pionowej, jest przepomnieniem
funkcji draperii jako symbolu ciała, w tym wypadku oia*a rozdartego cierpieniem za ludzkość.
Ponieważ w sztuce ówczesnej niejednokrotnie odbijały się żywym echem aktualne wówczas problemy
teologiczne, warto zasygnalizować taką dysputę, która mogła wiązać się z tym przedstawieniem. Central-
nym problemem teologicznym był w owej epoce temat Utrum in tńduo mortis Christusfuit vere homo — doty-
2з3 Radocsay, A kozépkori..., falképei, tabl. CXX.
254 H.S.Jacob, Idealism and RealistH. A Study oj Sepulchral Symbolisai, Leidcn 1954, s. 227; W. Deonna, La Vierge de Mi-
séricorde, ,,Revue d'histoire des religions", t. 74: 1916, nr 2, s. 123; T. Dobrzeniecki, Toruńska Quinitas, „Biuletyn Historii
Sztuki", nr 3, 1968, s. 269.
255 E. Mâle, L'art religieux de la fin du Moyen Age en France, Paris 1925, s. 143.
256 J. Lutz, P. Pedrizet, Spéculum Humanae Sahationis, Les sources et l'influence iconographique, principalement sur l'art alsa-
cien du XIV siècle, Leipzig Mulhouse 1907, s. 247, 249.
93
56. Warsztat Mistrza Macicjowickiego,
Opłakiwanie z Żywca
tacja wynika z Listu do Hebrajczyków,
gdzie jest mowa o zasłonie świątyni jerozolimskiej, będącej symbolem niemożliwości dostępu do Jahwe.
Została ta zasłona określona terminem katapetazma, utożsamiona z ciałem Chrystusa, które w mo-
mencie śmierci otwarło drogę do Boga254.
Św. Bonawentura i pseudo-Anzelm kojarzą draperie z ciałem Zbawiciela. Maria, w ich interpretacji,
boleje nad szatą mistyczną, którą jest umęczone ciało Chrystusa255. Po zdjęciu z krzyża, jak opisuje autor
dominikańskiego Spéculum Humanae Sahationis z 1324 г., Maria rozpacza, patrząc na rozdartą tunikę
symbolizującą ciało zmarłego Syna256. Czyż ułożenie ciała Chrystusa w obrazie chomranickim, a potem
żywieckim oraz na fresku koszyckim nie jest interpretacją plastyczną tej symboliki? Wyeksponowanie
całunu, a raczej zasłony podtrzymującej bezwładne ciało w pozycji niemal pionowej, jest przepomnieniem
funkcji draperii jako symbolu ciała, w tym wypadku oia*a rozdartego cierpieniem za ludzkość.
Ponieważ w sztuce ówczesnej niejednokrotnie odbijały się żywym echem aktualne wówczas problemy
teologiczne, warto zasygnalizować taką dysputę, która mogła wiązać się z tym przedstawieniem. Central-
nym problemem teologicznym był w owej epoce temat Utrum in tńduo mortis Christusfuit vere homo — doty-
2з3 Radocsay, A kozépkori..., falképei, tabl. CXX.
254 H.S.Jacob, Idealism and RealistH. A Study oj Sepulchral Symbolisai, Leidcn 1954, s. 227; W. Deonna, La Vierge de Mi-
séricorde, ,,Revue d'histoire des religions", t. 74: 1916, nr 2, s. 123; T. Dobrzeniecki, Toruńska Quinitas, „Biuletyn Historii
Sztuki", nr 3, 1968, s. 269.
255 E. Mâle, L'art religieux de la fin du Moyen Age en France, Paris 1925, s. 143.
256 J. Lutz, P. Pedrizet, Spéculum Humanae Sahationis, Les sources et l'influence iconographique, principalement sur l'art alsa-
cien du XIV siècle, Leipzig Mulhouse 1907, s. 247, 249.