DOI issue:
I. Rozprawy
DOI article:Polak-Trajdos, Ewa: Twórczość Mistrza Maciejowickiego na tle malarstwa rejonu sądeckiego XV wieku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.13397#0123
TWÓRCZOŚĆ MISTRZA MACIEJOWICKIEGO
117
79. Warsztat Mistrza Maciejowickiego, Immaculata ze św. Stanisławem i św. Marcinem, 3 ćwierć XV w.,Ćwiklice,
woj. katowickie
z Kamienicy. Maria z Kamienicy zresztą poza istotnym elementem, jakim był ornament zaczerpnięty
z obrazu przydonickiego, resztę szczegółów, przede wszystkim układ postaci en trois quarts, zawdzięcza
Madonnie z Cerekwi. Innym typem mieszanym jest Immaculata ze Strażek i Z Ćwiklic. Immaculata ze
Strażek w swej pozie i typie twarzy, układzie szat, ornamentyce ściśle wiąże się Z Assuntą z Przydonicy,
jednak poprzez motyw smoka, którego depcze nogą, i jabłka trzymanego w ręku, bliska jest Immaculacie
Ze Starego Sącza. Tak więc w czystej formie frontalnego, sądeckiego układu postaci reprezentacyjnych,
występuje jedynie Assunta z Przydonicy, znajdując echo w przedstawieniu Immaculaty ze Strażek.
Przedstawienie Madonny z Cerekwi, jakkolwiek powstałe w środowisku warsztatu sądeckiego, stanowi
nieco inne ujęcie dzięki pewnym różnicom w szczegółach. Madonna z Cerekwi znalazła oddźwięk w obra-
zie z Paczółtowic (częściowo) i z Kamienicy, Assunta zaś z Przydonicy tylko częściowo w obrazie ze Stra-
żek i z Paczółtowic. W ten sposób elementy tych obrazów przenikają się wzajemnie, tworząc w kon-
sekwencji krąg Assunt i Immaculat związanych z jednym ogniskiem warsztatowym. Madonna z trypty-
ku z Ćwiklic (woj. katowickie), jest jeszcze jednym wariantem Immaculaty ujętej w stylu warsztatu są-
deckiego (3. ćw. XV)328. Zamiast schematu Marii depczącej stopą smoka z jabłkiem w paszczy, jak w obra-
zie klarysek starosądeckich, ukazana jest Immaculata z glorią wokół głowy, trzymająca sama w ręku jabł-
ko, jak gdyby je wydobyła z paszczy wijącego się pod jej nogą smoka. W ten sposób podkreślona została
jej całkowita wolność od szatana i grzechu pierworodnego. Draperie płaszcza Marii z Ćwiklic, niezbyt
rygorystycznie, ale jednak w ogólnym zarysie trzymają się jeszcze charakterystycznego kanonu Assunt
i Immaculat sądeckich (il. 79). Mimo nieco zbliżonej pozy en trois quarts do Madonny ze Starego Sącza,
stylistycznie obraz ten jest Związany z tryptykiem ze Strażek. Wydaje się więc, że w malarstwie sądeckim
i stniala tendencja do tworzenia wariantów z przemieszania elementów zasadniczego schematu „reprezen-
tacyjnej" Madonny „apokaliptycznej".
Katalog zabytków sztuki w Polsce, Warszawa 1961, t. 6: Woj. katowickie, z. 10: Powiat pszczyński, s. 4.
117
79. Warsztat Mistrza Maciejowickiego, Immaculata ze św. Stanisławem i św. Marcinem, 3 ćwierć XV w.,Ćwiklice,
woj. katowickie
z Kamienicy. Maria z Kamienicy zresztą poza istotnym elementem, jakim był ornament zaczerpnięty
z obrazu przydonickiego, resztę szczegółów, przede wszystkim układ postaci en trois quarts, zawdzięcza
Madonnie z Cerekwi. Innym typem mieszanym jest Immaculata ze Strażek i Z Ćwiklic. Immaculata ze
Strażek w swej pozie i typie twarzy, układzie szat, ornamentyce ściśle wiąże się Z Assuntą z Przydonicy,
jednak poprzez motyw smoka, którego depcze nogą, i jabłka trzymanego w ręku, bliska jest Immaculacie
Ze Starego Sącza. Tak więc w czystej formie frontalnego, sądeckiego układu postaci reprezentacyjnych,
występuje jedynie Assunta z Przydonicy, znajdując echo w przedstawieniu Immaculaty ze Strażek.
Przedstawienie Madonny z Cerekwi, jakkolwiek powstałe w środowisku warsztatu sądeckiego, stanowi
nieco inne ujęcie dzięki pewnym różnicom w szczegółach. Madonna z Cerekwi znalazła oddźwięk w obra-
zie z Paczółtowic (częściowo) i z Kamienicy, Assunta zaś z Przydonicy tylko częściowo w obrazie ze Stra-
żek i z Paczółtowic. W ten sposób elementy tych obrazów przenikają się wzajemnie, tworząc w kon-
sekwencji krąg Assunt i Immaculat związanych z jednym ogniskiem warsztatowym. Madonna z trypty-
ku z Ćwiklic (woj. katowickie), jest jeszcze jednym wariantem Immaculaty ujętej w stylu warsztatu są-
deckiego (3. ćw. XV)328. Zamiast schematu Marii depczącej stopą smoka z jabłkiem w paszczy, jak w obra-
zie klarysek starosądeckich, ukazana jest Immaculata z glorią wokół głowy, trzymająca sama w ręku jabł-
ko, jak gdyby je wydobyła z paszczy wijącego się pod jej nogą smoka. W ten sposób podkreślona została
jej całkowita wolność od szatana i grzechu pierworodnego. Draperie płaszcza Marii z Ćwiklic, niezbyt
rygorystycznie, ale jednak w ogólnym zarysie trzymają się jeszcze charakterystycznego kanonu Assunt
i Immaculat sądeckich (il. 79). Mimo nieco zbliżonej pozy en trois quarts do Madonny ze Starego Sącza,
stylistycznie obraz ten jest Związany z tryptykiem ze Strażek. Wydaje się więc, że w malarstwie sądeckim
i stniala tendencja do tworzenia wariantów z przemieszania elementów zasadniczego schematu „reprezen-
tacyjnej" Madonny „apokaliptycznej".
Katalog zabytków sztuki w Polsce, Warszawa 1961, t. 6: Woj. katowickie, z. 10: Powiat pszczyński, s. 4.