Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Rocznik Historii Sztuki — 9.1973

DOI Heft:
I. Rozprawy
DOI Artikel:
Polak-Trajdos, Ewa: Twórczość Mistrza Maciejowickiego na tle malarstwa rejonu sądeckiego XV wieku
DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.13397#0126
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
120

EWA POLAK-TRAjDOS

80. Mater Dolorosa, skrzydła tryptyku z Nowego Sącza

81. Vir Dolorum, skrzydła tryptyku z Nowego Sącza

sycką propagandą, wszystko to zostało uwiecznione w pełnym lamentacji przedstawieniu w tryptyku
Królów z Maciejowic. Dzieło to, powstałe po klęsce warncńskicj pod silnym naporem dziejowego nie-
szczęścia dla obu narodów, węgierskiego i polskiego, stanowiło kompendium wiedzy o ówczesnym świe-
cie, przekrojem jego obyczajów, znaczeń symbolicznych, religijnego i zabobonnego światopoglądu.

Śmierć Warneńczyka jak gdyby rozwinęła triumfatorską kampanię Oleśnickiego przeciw husytom
poprzez coraz liczniejsze aż do 1450 r. wizerunki Mater Dolorosa i Vir Dolorum. Te postacie z rewersu
tryptyku z Maciejowic stanowią pod względem stylowym dalszą fazę rozwojową w stosunku do kon-
serwatywnego jeszcze przedstawienia z ołtarza w Nowym Sączu (il. 3, 59, 80, 81).

Maria, choć jeszcze silniej podkreśla tragiczny typ sądecki, w konturze sylwety, jak i w ufałdowaniu
szat, potraktowana jest bardziej malarsko. Akcentowanie odcinków prostej, konturowa technika artysty
nowosądeckiego, zmieniają się w obrazie twórcy z Maciejowic na bardziej plastyczną, substancjalną, płynną
i mniej nerwową. Mistrz Maciejowicki, zamiast kruchych, unerwionych i łamliwych draperii poprzednika
wprowadza soczyste, umięśnione łyżkowate fałdy, ze szczególnie charakterystycznym motywem, niemal
muszlowym, z boku płaszcza. Vir Dolorum anatomicznie i fizjonomicznie ściśle związany jest z nowo-
sądeckim. Jednak przybiera bardziej swobodną pozę, a jego perizonium już nie przylega do bioder, lecz
bardziej rozwiewa się na wietrze. Arma Christi ustawione w tle za Mater Dolorosa i Vir Dolorum na
 
Annotationen