DOI article:
Skubiszewski, Piotr: Cykl wielkanocny w Ołtarzu Mariackim Wita Stosza
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14268#0062
60
7. Dyptyk ze Soissons, Londyn, Victoria and Albert Muséum
Dwie niewiasty u grobu i Zstąpienie do otchłani. Inny pohidniowoniemiecki przykład, również interesujący nas
ze względu na kolejność scen wielkanocnych, stanowi dyptyk z 3. ćw. XIV w. z bardzo licznymi przedstawienia-
mi z życia Marii i Chrystusa, świętych oraz z wyobrażeniami o charakterze dogmatycznym (Lucerna, Zbiory
Kofler-Truniger)101. W dziele tym można widzieć dwojaki porządek opowieści obrazowej: albo dla każdego
skrzydła oddzielnie, albo łącząc ze sobą kolejne strefy reliefów i wówczas w układzie od lewej do prawej. W każ-
dym jednak przypadku Zstąpienie do otchłani wypada po Zmartwychwstaniu.
Umieszczenie sceny Zstąpienia do otchłani po Zmartwychwstaniu albo nawet na samym końcu cyklu wielka-
nocnego występowało nie tylko w małych dyptykach i tryptykach służących prywatnemu kultowi, ale także w de-
koracji wielkich ołtarzy związanych z nabożeństwem publicznym. W drewnianym retabulum zapewne z końca
XIII w. w kościele w Mareuil-en-Brie (dep. Marne) wśród 27 scen z życia Chrystusa i Marii znajduje się cykl
wielkanocny, w którym kolejno przedstawiono : Zmartwychwstanie, Trzy Marie u grobu, Zstąpienie do otchłani, No-
li me tangere^02. Sekwencję niezgodną z „historią" stosowali także autorzy programów gotyckich dekoracji ołta-
rzowych w Niemczech, o czym świadczy haftowane antependium z ok. 1330 r. w kościele klasztornym w Fisch-
beck w Westfalii103. Porządek scen pasyjnych i wielkanocnych jest w nim następujący: Ukrzyżowanie, Złożenie
do grobu, Zmartwychwstanie, Zstąpienie do otchłani, Wniebowstąpienie.
101 Ibid., s. 21 п., nr S 62.
102 J. Lestocquoy, L'art de l'Artois, Etudes sur la tapisserie, la sculpture, Vorfèvrerie, la peinture, Arras 1973, s. 54, il. na tabl.
XIX (gdzie dzieło zbyt wcześnie datowane).
103 Kunst und Kultur im Weserraum 800 — 1600. Ausstelhmg des Landes N or drhein-West faleń. Corvey 1966, t. 2: Katalog, Mun-
ster i. W. 1966, nr 124.
7. Dyptyk ze Soissons, Londyn, Victoria and Albert Muséum
Dwie niewiasty u grobu i Zstąpienie do otchłani. Inny pohidniowoniemiecki przykład, również interesujący nas
ze względu na kolejność scen wielkanocnych, stanowi dyptyk z 3. ćw. XIV w. z bardzo licznymi przedstawienia-
mi z życia Marii i Chrystusa, świętych oraz z wyobrażeniami o charakterze dogmatycznym (Lucerna, Zbiory
Kofler-Truniger)101. W dziele tym można widzieć dwojaki porządek opowieści obrazowej: albo dla każdego
skrzydła oddzielnie, albo łącząc ze sobą kolejne strefy reliefów i wówczas w układzie od lewej do prawej. W każ-
dym jednak przypadku Zstąpienie do otchłani wypada po Zmartwychwstaniu.
Umieszczenie sceny Zstąpienia do otchłani po Zmartwychwstaniu albo nawet na samym końcu cyklu wielka-
nocnego występowało nie tylko w małych dyptykach i tryptykach służących prywatnemu kultowi, ale także w de-
koracji wielkich ołtarzy związanych z nabożeństwem publicznym. W drewnianym retabulum zapewne z końca
XIII w. w kościele w Mareuil-en-Brie (dep. Marne) wśród 27 scen z życia Chrystusa i Marii znajduje się cykl
wielkanocny, w którym kolejno przedstawiono : Zmartwychwstanie, Trzy Marie u grobu, Zstąpienie do otchłani, No-
li me tangere^02. Sekwencję niezgodną z „historią" stosowali także autorzy programów gotyckich dekoracji ołta-
rzowych w Niemczech, o czym świadczy haftowane antependium z ok. 1330 r. w kościele klasztornym w Fisch-
beck w Westfalii103. Porządek scen pasyjnych i wielkanocnych jest w nim następujący: Ukrzyżowanie, Złożenie
do grobu, Zmartwychwstanie, Zstąpienie do otchłani, Wniebowstąpienie.
101 Ibid., s. 21 п., nr S 62.
102 J. Lestocquoy, L'art de l'Artois, Etudes sur la tapisserie, la sculpture, Vorfèvrerie, la peinture, Arras 1973, s. 54, il. na tabl.
XIX (gdzie dzieło zbyt wcześnie datowane).
103 Kunst und Kultur im Weserraum 800 — 1600. Ausstelhmg des Landes N or drhein-West faleń. Corvey 1966, t. 2: Katalog, Mun-
ster i. W. 1966, nr 124.