DOI Artikel:
Chrościcki, Juliusz A.: Rubens w Polsce
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14268#0173
170
JULIUSZ A. CHROŚCICKI
27. Portret Władysława IV Wazy jako króla. Ze zb. Potockich,
obecnie w Muzeum Narodowym w Warszawie
tu atrybucje (T. Dolabella, A. Boy czy B. Strobl). J. I. Kraszewski uważał ten portret za dzieło Rubensa, co
inni podawali w wątpliwość283. W końcu XVIII w. obraz wisiał w pracowni M. Bacciarellego, określany jako
d'après Rubens"284. Tomkiewicz sądził, że jest on oparty na schemacie P. C. Soutmana285. Przypominam
ów portret dlatego, iż mniemam, że pracownia Rubensa mogła wykonać nową wersję portretu królewicza
jako króla, tak jak to stało się z ryciną Pontiusa, przekształconą przez Orlandiego (il. 19, 21).
Równie wiele nie rozwiązanych problemów wiąże się z grupą portretów króla Zygmunta III, który nie był
nigdy w Antwerpii i nie miał okazji spotkać się z Rubensem. Wedle przyjętej kolejności omawiania pierwsze
są wizerunki pary królewskiej w stroju koronacyjnym — Zygmunta III (il. 28) i Konstancji (ił. 29). Zostały one
przywiezione w wianie Anny Katarzyny Konstancji Wazówny i przeszły do galerii Filipa Wilhelma elektora
Palatynatu Reńskiego w Dusseldorfie286, a następnie trafiły do Starej Pinakoteki w Monachium287. Na po-
T. Zielińskiego, następnie J. Potockiego. Zakupiony w 1950 r. od R. Potockiego, w depozycie w Muzeum Historycznym m. st.
Warszawy, nr dep. 7532. Kopiowany przez Al. Lessera (MNW. Rys. Pol. 4748, 4935, 4934, 4936). Zob. I. Jakimowicz, To-
masz Zieliński, kolekcjoner i mecenas, Wrocław 1973, s. 173, il. 38, 97; Sztuka dworu Wazów..., nr kat. 138, s. 72, il. 50.
283 [J. I. Kraszewski], Okruszyny, XII, „Athenaeum", R. X, 1850, t. 2 s. 255; „Gazeta Codzienna", 1860, nr 91
(4 IV), s. 1.
284 T. Mańkowski, Galeria Stanisława Augusta, Lwów 1932, s. 230.
28:5 Tomkiewicz, Pędzlem rozmaitym..., s. 167—169.
286 G. J. Karsch, Désignation exacte..., Dusseldorf (1719): „Wszystkie sztuki tej 3 sali znane jako malowane przez Rubensa.
119. Portrety króla Zygmunta i królowej, 120. Konstancja Polska, siedzi na tronie, wielkości naturalnej, wysokości 7,6, szerokości
4,6"; J. van Gool, Die nieuwe Schouburg..., Haga 1751, t. 2, s. 546. Wzmianka w biografii Rubensa, zob. Michael, Rubens...,
s. 297; A. van Hassel, Histoire de P. P. Rubens..., Bruksela 1840, nr 980, 1190; A. Michiels, Catalogue des tableaux et dessins
de Rubens Paris 1854, nr 859, nr 1040, s. 33, 39.
287 Król Zygmunt III — Bayerische Staatsgemàldesammlungen nr inw. 948. Olej na płótnie o wym. 220 x 131,8; Królowa Konstan-
cja — jak wyżej, nr inw. 985. Olej na płótnie 219 x 132,7. Zob. R. Marggraff, Verzeichniss der Gemalde in der alteren Koniglichen
Pinakotheken zu Miinchen, Monachium 1865, s. 58, nr 280, 282; F. von Reber, Katalog der Gemalde-Sammlung der kgl. Alteren
Pinakothek in Miinchen, 1898, nr 801, 802, s. 177, także inne wyd. katalogu przed 1920 r.
JULIUSZ A. CHROŚCICKI
27. Portret Władysława IV Wazy jako króla. Ze zb. Potockich,
obecnie w Muzeum Narodowym w Warszawie
tu atrybucje (T. Dolabella, A. Boy czy B. Strobl). J. I. Kraszewski uważał ten portret za dzieło Rubensa, co
inni podawali w wątpliwość283. W końcu XVIII w. obraz wisiał w pracowni M. Bacciarellego, określany jako
d'après Rubens"284. Tomkiewicz sądził, że jest on oparty na schemacie P. C. Soutmana285. Przypominam
ów portret dlatego, iż mniemam, że pracownia Rubensa mogła wykonać nową wersję portretu królewicza
jako króla, tak jak to stało się z ryciną Pontiusa, przekształconą przez Orlandiego (il. 19, 21).
Równie wiele nie rozwiązanych problemów wiąże się z grupą portretów króla Zygmunta III, który nie był
nigdy w Antwerpii i nie miał okazji spotkać się z Rubensem. Wedle przyjętej kolejności omawiania pierwsze
są wizerunki pary królewskiej w stroju koronacyjnym — Zygmunta III (il. 28) i Konstancji (ił. 29). Zostały one
przywiezione w wianie Anny Katarzyny Konstancji Wazówny i przeszły do galerii Filipa Wilhelma elektora
Palatynatu Reńskiego w Dusseldorfie286, a następnie trafiły do Starej Pinakoteki w Monachium287. Na po-
T. Zielińskiego, następnie J. Potockiego. Zakupiony w 1950 r. od R. Potockiego, w depozycie w Muzeum Historycznym m. st.
Warszawy, nr dep. 7532. Kopiowany przez Al. Lessera (MNW. Rys. Pol. 4748, 4935, 4934, 4936). Zob. I. Jakimowicz, To-
masz Zieliński, kolekcjoner i mecenas, Wrocław 1973, s. 173, il. 38, 97; Sztuka dworu Wazów..., nr kat. 138, s. 72, il. 50.
283 [J. I. Kraszewski], Okruszyny, XII, „Athenaeum", R. X, 1850, t. 2 s. 255; „Gazeta Codzienna", 1860, nr 91
(4 IV), s. 1.
284 T. Mańkowski, Galeria Stanisława Augusta, Lwów 1932, s. 230.
28:5 Tomkiewicz, Pędzlem rozmaitym..., s. 167—169.
286 G. J. Karsch, Désignation exacte..., Dusseldorf (1719): „Wszystkie sztuki tej 3 sali znane jako malowane przez Rubensa.
119. Portrety króla Zygmunta i królowej, 120. Konstancja Polska, siedzi na tronie, wielkości naturalnej, wysokości 7,6, szerokości
4,6"; J. van Gool, Die nieuwe Schouburg..., Haga 1751, t. 2, s. 546. Wzmianka w biografii Rubensa, zob. Michael, Rubens...,
s. 297; A. van Hassel, Histoire de P. P. Rubens..., Bruksela 1840, nr 980, 1190; A. Michiels, Catalogue des tableaux et dessins
de Rubens Paris 1854, nr 859, nr 1040, s. 33, 39.
287 Król Zygmunt III — Bayerische Staatsgemàldesammlungen nr inw. 948. Olej na płótnie o wym. 220 x 131,8; Królowa Konstan-
cja — jak wyżej, nr inw. 985. Olej na płótnie 219 x 132,7. Zob. R. Marggraff, Verzeichniss der Gemalde in der alteren Koniglichen
Pinakotheken zu Miinchen, Monachium 1865, s. 58, nr 280, 282; F. von Reber, Katalog der Gemalde-Sammlung der kgl. Alteren
Pinakothek in Miinchen, 1898, nr 801, 802, s. 177, także inne wyd. katalogu przed 1920 r.