DOI article:
Chrościcki, Juliusz A.: Rubens w Polsce
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14268#0178
RUBENS W POLSCE
175
Fijtowi331, wiązany z pracownią Rubensa m. in. przez O. Siréna 332 i B. von Malmborga333. L. van Puyvelde
upierał się przy samym Rubensie334. Ostatnio przez J. Ruszczyć335 i katalog Wazów336 traktowany jako „pra-
cownia Rubensa po 1624 г.", łączony z portretem króla (z Monachium, il. 30), a malowany ,,w oparciu o zagi-
niony przekaz ikonograficzny"337. Nie znam powtórzeń tego portretu, w zmniejszonej wersji, ze zbiorów w Sztok-
holmie338. Na anonimowej rycinie (il. 33), wedle innego egzemplarza tego portretu (?), nie występuje pies,
inaczej dekorowana jest zbroja królewska, a proporcje obrazu są bardziej wydłużone.
Malarska struktura reprezentowanego portretu Zygmunta III (il. 31) jest jednorodna. Do partii najsłabszych
należą zwierzęta, lepszy jest pejzaż, a najlepsza partia jeźdźca, zwłaszcza jego tors i świetna głowa. W wielu
miejscach znajdują się charakterystyczne zmiany konturu (np. nogi konia prawie stykające się z sierścią psa).
Analiza faktury i siatki spękań również potwierdza opinie badaczy o współpracy kilku malarzy, wśród
których udział ręki Cornelisa de Vosa i jego brata Pawła (partia animalistyczna) wydaje się pewny. Najtrudniej-
sza do określenia atrybucji wydaje się głowa i tors króla. Niewykluczony jest retuszujący współudział Rubensa
w tych właśnie partiach. Tak więc przychylam się do atrybucji portretu ,,pracowni Rubensa" z ok. 1620 r.
z udziałem C. i P. Vosa.
331 M. Morelowski, Eliasz Noski i polonica bałtyckie w Szwecji, „B.H.S.", XVI, 1954, s. 445.
332 O. Sirén (nie znam tej pozycji bibliograficznej, cytuję wg Gripsholm...).
333 Gripsholm..., s. 39.
334 Van Puyvelde, Rubens..., s. 146.
335 Ruszczycówna, Portrety..., s. 246 nn.
336 Sztuka dworu Wazów..., s. 48.
337 Wedle sugestii Tomkiewicza, Malarstwo dworskie..., s. 147. Zob. tenże, Z dziejów..., s. 19; Herbst, Fragmenty...,
s. 116.
338 Wspomina o nim Gripsholm..., s. 39; popiersie miniaturowe Niklasa Lafrensena st. zob. N. Sjôberg, Svenska Portrdtt
i ojfentliga samlinger, II: Gripsholm. Vasaditen, Sztokholm 1907, nr 462, s. 45.
175
Fijtowi331, wiązany z pracownią Rubensa m. in. przez O. Siréna 332 i B. von Malmborga333. L. van Puyvelde
upierał się przy samym Rubensie334. Ostatnio przez J. Ruszczyć335 i katalog Wazów336 traktowany jako „pra-
cownia Rubensa po 1624 г.", łączony z portretem króla (z Monachium, il. 30), a malowany ,,w oparciu o zagi-
niony przekaz ikonograficzny"337. Nie znam powtórzeń tego portretu, w zmniejszonej wersji, ze zbiorów w Sztok-
holmie338. Na anonimowej rycinie (il. 33), wedle innego egzemplarza tego portretu (?), nie występuje pies,
inaczej dekorowana jest zbroja królewska, a proporcje obrazu są bardziej wydłużone.
Malarska struktura reprezentowanego portretu Zygmunta III (il. 31) jest jednorodna. Do partii najsłabszych
należą zwierzęta, lepszy jest pejzaż, a najlepsza partia jeźdźca, zwłaszcza jego tors i świetna głowa. W wielu
miejscach znajdują się charakterystyczne zmiany konturu (np. nogi konia prawie stykające się z sierścią psa).
Analiza faktury i siatki spękań również potwierdza opinie badaczy o współpracy kilku malarzy, wśród
których udział ręki Cornelisa de Vosa i jego brata Pawła (partia animalistyczna) wydaje się pewny. Najtrudniej-
sza do określenia atrybucji wydaje się głowa i tors króla. Niewykluczony jest retuszujący współudział Rubensa
w tych właśnie partiach. Tak więc przychylam się do atrybucji portretu ,,pracowni Rubensa" z ok. 1620 r.
z udziałem C. i P. Vosa.
331 M. Morelowski, Eliasz Noski i polonica bałtyckie w Szwecji, „B.H.S.", XVI, 1954, s. 445.
332 O. Sirén (nie znam tej pozycji bibliograficznej, cytuję wg Gripsholm...).
333 Gripsholm..., s. 39.
334 Van Puyvelde, Rubens..., s. 146.
335 Ruszczycówna, Portrety..., s. 246 nn.
336 Sztuka dworu Wazów..., s. 48.
337 Wedle sugestii Tomkiewicza, Malarstwo dworskie..., s. 147. Zob. tenże, Z dziejów..., s. 19; Herbst, Fragmenty...,
s. 116.
338 Wspomina o nim Gripsholm..., s. 39; popiersie miniaturowe Niklasa Lafrensena st. zob. N. Sjôberg, Svenska Portrdtt
i ojfentliga samlinger, II: Gripsholm. Vasaditen, Sztokholm 1907, nr 462, s. 45.