DOI Artikel:
Chrościcki, Juliusz A.: Rubens w Polsce
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14268#0187
184
JULIUSZ A. CHROŚCICKI
40. P.P. Rubens i J. Brueghel st., Madonna z Dzieciątkiem Jezus w girlandzie, w otoczeniu aniołów. Mona-
chium, Alte Pinakothek
obrazu znane są dopiero od końca XVII w. Wszyscy badacze twierdzą, że jest to jeden z piękniejszych obrazów
obu malarzy, którego przemyślaną kompozycję zanalizcwał E. Kieser.
Wydaje się prawie pewne, że obraz ten trafił w czerwcu 1648 r. z wianem córki Zygmunta III do kolekcji
elektora Filipa Wilhelma, tak jak i portrety Zygmunta III i jego żony (il. 28 i 29).
Należy jeszcze wspomnieć o obrazie Kunstkamery406 przypisywanym też Brueghlowi ml., z sygnaturą na
rycinie Tobiasz i Anioł: „Here fecit, Varsauij 1626"407. Wedle Z. Waźbińskiego408 obraz ten przedstawia
zapewne kolekcję królewicza Władysława Zygmunta bezpośrednio po powrocie z dwuletniej podróży, skoro
na stole pośród innych przedmiotów znalazł się złoty medal z popiersiem królewicza409, wykonany w 1624 r.
przez A. Abondio. Analogia do uprzejmości świadczonych malarzowi przez kardynała F. Borromeusza jest
czytelna. I jeszcze jedno, mimo że dotyczy wcześniejszej daty: J. Brueghel st. pragnął wysłać do Mediolanu
jesienią 1621 różaniec z polskiego bursztynu, ale kardynał F. Borromeusz uprzejmie odmówił przyjęcia tego
podarunku410. Warto też przypomnieć, że kardynał posiadał co najmniej 15 obrazów Jana Brueghla st.
Na obrazie przedstawiającym Kunstkctmerę411 zostały zidentyfikowane przez Cunninghama obrazy Rubensa:
Pijący sylen412, św. Piotr i Paweł w owalu413, a także Brueghelowskie „putta" do Madonny w girlandzie z kwia-
tów*14. Warto też zwrócić uwagę na inne obrazy ze szkoły flamandzkiej415, nietrudne do identyfikacji, a przed-
stawiające m.in. Widok na skraju wsi J. Brueghla mł.
406 Olej na desce o wym. 72,5 x 104 cm, dawniej kolekcja Victor D. Spark w Nowym Jorku, także Metropolitan Muséum w No-
wym Jorku. Zob. CC. Cunningham, Pictures within Pictwes, Cat. Wardsworth Atheneum, Hartford (Conn.) 1949, s. 11 — 12,
nr kat. 9, pl. VI; Speth-Holterhoff, Les peintres flamands de Cabinets d'Amateurs..., s. 213 — 214.
407 Obraz wykonany więc zapewne przez malarza francuskiego Etienne de La Hyre (1583 — 1643), który przebywał w Polsce.
408 Waźbiński, Polityka artystyczna...
409 Kieszkowski, Rzeczy polskie..., szp. LVII.
410 List F. Borromeusza do J. Brueghla st. z dn. 4 XII 1621. Ratti, UOdissea..., s. 2.
411 Cunningham, Picturis..., s. 11 — 12.
412 Z udziałem Van Dycka; dawniej Kaiser-Friedrich Muséum, Berlin, Nr 776 В (nie eksponowany w Dahlem Muséum).
413 Głowy podobne do świętych (z daru de Grotę w Metropolitan Muséum w Nowym Jorku). Być może podobne do obrazu
z zamku Schleissheim. Zob. Vlieghe, Saints..., I, nr kat. 51.
414 Wersja najbliższa — J. Brueghel mł., Madonna w girlandzie z kwiatów, kolekcja prywatna, Francja.
415 David Vinckboons, Bójka chłopów przed karczmą (ok. 1609), Jan Fyt (?), Martwa natura.
JULIUSZ A. CHROŚCICKI
40. P.P. Rubens i J. Brueghel st., Madonna z Dzieciątkiem Jezus w girlandzie, w otoczeniu aniołów. Mona-
chium, Alte Pinakothek
obrazu znane są dopiero od końca XVII w. Wszyscy badacze twierdzą, że jest to jeden z piękniejszych obrazów
obu malarzy, którego przemyślaną kompozycję zanalizcwał E. Kieser.
Wydaje się prawie pewne, że obraz ten trafił w czerwcu 1648 r. z wianem córki Zygmunta III do kolekcji
elektora Filipa Wilhelma, tak jak i portrety Zygmunta III i jego żony (il. 28 i 29).
Należy jeszcze wspomnieć o obrazie Kunstkamery406 przypisywanym też Brueghlowi ml., z sygnaturą na
rycinie Tobiasz i Anioł: „Here fecit, Varsauij 1626"407. Wedle Z. Waźbińskiego408 obraz ten przedstawia
zapewne kolekcję królewicza Władysława Zygmunta bezpośrednio po powrocie z dwuletniej podróży, skoro
na stole pośród innych przedmiotów znalazł się złoty medal z popiersiem królewicza409, wykonany w 1624 r.
przez A. Abondio. Analogia do uprzejmości świadczonych malarzowi przez kardynała F. Borromeusza jest
czytelna. I jeszcze jedno, mimo że dotyczy wcześniejszej daty: J. Brueghel st. pragnął wysłać do Mediolanu
jesienią 1621 różaniec z polskiego bursztynu, ale kardynał F. Borromeusz uprzejmie odmówił przyjęcia tego
podarunku410. Warto też przypomnieć, że kardynał posiadał co najmniej 15 obrazów Jana Brueghla st.
Na obrazie przedstawiającym Kunstkctmerę411 zostały zidentyfikowane przez Cunninghama obrazy Rubensa:
Pijący sylen412, św. Piotr i Paweł w owalu413, a także Brueghelowskie „putta" do Madonny w girlandzie z kwia-
tów*14. Warto też zwrócić uwagę na inne obrazy ze szkoły flamandzkiej415, nietrudne do identyfikacji, a przed-
stawiające m.in. Widok na skraju wsi J. Brueghla mł.
406 Olej na desce o wym. 72,5 x 104 cm, dawniej kolekcja Victor D. Spark w Nowym Jorku, także Metropolitan Muséum w No-
wym Jorku. Zob. CC. Cunningham, Pictures within Pictwes, Cat. Wardsworth Atheneum, Hartford (Conn.) 1949, s. 11 — 12,
nr kat. 9, pl. VI; Speth-Holterhoff, Les peintres flamands de Cabinets d'Amateurs..., s. 213 — 214.
407 Obraz wykonany więc zapewne przez malarza francuskiego Etienne de La Hyre (1583 — 1643), który przebywał w Polsce.
408 Waźbiński, Polityka artystyczna...
409 Kieszkowski, Rzeczy polskie..., szp. LVII.
410 List F. Borromeusza do J. Brueghla st. z dn. 4 XII 1621. Ratti, UOdissea..., s. 2.
411 Cunningham, Picturis..., s. 11 — 12.
412 Z udziałem Van Dycka; dawniej Kaiser-Friedrich Muséum, Berlin, Nr 776 В (nie eksponowany w Dahlem Muséum).
413 Głowy podobne do świętych (z daru de Grotę w Metropolitan Muséum w Nowym Jorku). Być może podobne do obrazu
z zamku Schleissheim. Zob. Vlieghe, Saints..., I, nr kat. 51.
414 Wersja najbliższa — J. Brueghel mł., Madonna w girlandzie z kwiatów, kolekcja prywatna, Francja.
415 David Vinckboons, Bójka chłopów przed karczmą (ok. 1609), Jan Fyt (?), Martwa natura.