Rocznik Historii Sztuki (12.1981)

RUBENS W POLSCE

187


43. С. Galle I, frontispis wg projektu Rubensa do M.К. 44. С. Galle I, płyta miedziorytnicza wg projektu Rubensa,
Sarbiewskiego Lyricorum libri IV, wyd. B. Moretus, Antwer- z nowym tytułem ryt. C. Galle II, do frontispisu S. Simonini,
pia 1632; miedzioryt (stan III) Silvae Urbanianae..., wyd. B. Moretus, Antwerpia 1637;
Plantin-Moretus Muséum, Antwerpia
sa435. Szkic jak i miedziana płyta rytownicza zachowały się w Plantin-Moretus Muséum w Antwerpii436 (il. 41,
44). Ten właśnie projekt Rubensa, miedzioryt i płyta graficzna do odbijania, znalazły się na plakacie znakomitej
wystawy „Rubens jako ilustrator książki", zorganizowanej w Plantin-Moretus Muséum w Antwerpii na prze-
łomie maja i lipca 1977 r.
W ten sposób drogę od projektu do realizacji ilustracji książkowej pokazano na przykładzie Liryk Sarbiew-
skiego (wyd. z 1632 r.)437. Ze względu na stosowaną wśród rytowników praktykę należałoby jednak zwrócić
uwagę na wcześniejszą edycję Spéculum Aureum Vitae Moralis Davida van Maudena. Na frontispisie znajduje
się sygnet wydawcy Jana van Meursa438. Zachował się do niego niewielki olejny szkic ręki Rubensa, podobny
technicznie do projektu Liryk Sarbiewskiego439. Z uwagi na trudność przekształcenia szkicu olejnego w formę
techniki graficznej wykonany został rysunek piórkiem do tego sygnetu, przechowywany w Ermitażu440, będący

435 Olej na desce o wymiarach 18,7 x 14,4 cm. Antwerpia, Plantin-Moretus Muséum, nr inw. 58. Zob. P.P. Rubens ais boekil-
lustrator..., nr kat. 236, s. 59 — 60. Bibliografia polska nie jest zbyt obszerna: Rastawiecki, Rubens..., s. 133; Piński, Rubens...,
s. 166; Morelowski, Rysunek Rubensa..., s. 128 — 129; Warszawski, Mickiewicz..., s. 117, il. 11; A. Trei der owa, Przy czynek
do zagadnienia związków polsko-niderlandzkich w zakresie grafiki ilustracyjnej w XVII w. Ryciny Cornelisa Claesza Duysenda i Jacoba
van Meursa, „Rocznik Biblioteki PAN w Krakowie", R. 16: 1970, s. 5, il. 1 ; J. Nowak-Dłużewski, Okolicznościowa poezja polity-
czna w Polsce. Zygmunt III, Warszawa 1971, s. 304 — 305, il. po s. 320; C. Hernas, Barok, 2 wyd., Warszawa 1976, s. 224, il. 43 — 46;
Rejek-Jamróz, Ilustrowane wydania..., s. 35 — 36; Chrościcki, „Horatius Sarmaticus,\.., s. 296 n.
436 Płyta rytownicza na miedzi o wymiarach 197 x 135. Plantin-Moretus Muséum, nr KP 103 C. Napis wykonany na nowo
w 1637 r. (na miejsce tytułu Liryk Sarbiewskiego) głosi : Stephani Simonini Sequani [...] Silvae Urbanianae seu gęsta Urbani VIII
Pont. Opt. Max., Antverpiae, ex Officina Plantiniana Balthasari Moreti, 1637. Sygnatury nie zmienione: „Pet.Paul. Rubens pinxit:
Corn. Galle sculpsit". Zob. P.P. Rubens ais boekillustrator..., nr kat. 23 c, s. 60, ił. 34.
437 p p puoens ais boekillustrator..., s. 58 — 60. Na okładce katalogu umieszczono kolorową reprodukcję szkicu olejnego do
Liryk.
438 Jw., nr kat. 21a, s. 55, il. 29.
439 Olej na desce 190x205 mm. Plantin-Moretus Muséum, nr inw. 59; jw., nr kat. 216, s. 55 — 56, il. 30.
440 Rys. piórkiem w tonie brązowym, lawowany na papierze o wym. 130x150 mm. Leningrad, Ermitaż, nr inw. 663; jw.,
nr kat. 21 c, s. 56, il. 31.