RUBENS W POLSCE
191
51. Rysownik z kręgu Rubensa, „portret M.K. Sarbiewskiego" (?),
dotychczas uważany za portret nieznanego jezuity. Antwerpia, Plantin-
-Moretus Muséum
O zainteresowaniu P.P. Rubensa poezją Horacego458 pisano wiele, ale pomijano jednakże „horacjańskie"
ody Sarbiewskiego (il. 55). Rubens posiadał w swojej bibliotece oba wydania Liryk Sarbiewskiego, mimo że nie
są zanotowane w zachowanych inwentarzach jego biblioteki459. Wiemy o tym dzięki sposobowi wynagradzania,
jakie stosował Moretus. Malarz zamawiał i odbierał od wydawcy różne książki nie płacąc gotówką, ale odliczano
mu z jego konta. I tak za edycję Sarbiewskiego z 1632 r. odpisano mu z konta u Moretusa 2 floreny 2 st.460,
a z 1634 r. - 10 st.461.
Nie można twierdzić, że sam Sarbiewski przekazał szczegółowe wskazówki do projektu frontispisu Ruben-
sowi, skoro wydanie pierwsze wyszło bez porozumienia z autorem. Łatwiej można wskazać możliwości innych
relacji. Rubens otrzymał zapewne od jezuitów antwerpskich462, za pośrednictwem Moretusa, charakterystykę
liryk czy streszczenie. Ewentualnie mógł dostać zlecenie na tzw. temat do opracowania: np. Apolla z lirą, Muzę
kołyszącą kolebkę oraz informację, komu książka zostanie zadedykowana463.
458 Problem ten podjął ostatnio Konrad Renger na Kolokwium Rubensowskim w Antwerpii (30 VI 1977).
459 P. Arents, De Bibliotheek van Pieter Pauwel Rubens, „De Noordgouw", t. I, 1961, z. 4, s. 145 — 178. W żadnym wydaniu
nie wspomina o Lirykach.
460 Zob. przypis 451. Jeden z egzemplarzy kosztował 1 gulden 12 stuiversôw. Może był specjalnie oprawny lub na lepszym
papierze odbity (jak J. Li psi usa Opera omnia, 1637).
461 Cena identyczna z analogicznymi wydaniami w formacie 24° z 1634 r.
462 Jeden z egzemplarzy Liryk (z 1625 г.), z Colegium Societatis Jesu w Antwerpii, przechowywany jest obecnie w Bibl. Publ.
m. st. Warszawy. Zob. J. Rudnicka, J. Górka, K. Sokołowska-Grzeszczykowa, Katalog starych druków Biblioteki Publicznej
m. st. Warszawy, Cz. 3: Polonica XVII wieku, Warszawa 1976, s. 318, nr 1708b. Archiwa jezuickie w Antwerpii zostały spalone w dużej
części wraz z kościołem profesów Św. Ignacego (obecnie Św. Karola Boromeusza).
463 Rubens mógł znać Alegorię na cześć urodzin Urbana VIII (z ok. 1630 r.) Andréa Sacchiego, przedstawiającą papieża jako
Zeusa w kolebce, karmionego przez pszczoły, a wychowywanego przez nimfy Adresteję i Io. Zob. A. Sutherland Harris,
Andréa Sacchi, Complète édition of the paintings with a critical catalogue, Princeton, N.Y. 1977, il. 167, nr kat. 84.
191
51. Rysownik z kręgu Rubensa, „portret M.K. Sarbiewskiego" (?),
dotychczas uważany za portret nieznanego jezuity. Antwerpia, Plantin-
-Moretus Muséum
O zainteresowaniu P.P. Rubensa poezją Horacego458 pisano wiele, ale pomijano jednakże „horacjańskie"
ody Sarbiewskiego (il. 55). Rubens posiadał w swojej bibliotece oba wydania Liryk Sarbiewskiego, mimo że nie
są zanotowane w zachowanych inwentarzach jego biblioteki459. Wiemy o tym dzięki sposobowi wynagradzania,
jakie stosował Moretus. Malarz zamawiał i odbierał od wydawcy różne książki nie płacąc gotówką, ale odliczano
mu z jego konta. I tak za edycję Sarbiewskiego z 1632 r. odpisano mu z konta u Moretusa 2 floreny 2 st.460,
a z 1634 r. - 10 st.461.
Nie można twierdzić, że sam Sarbiewski przekazał szczegółowe wskazówki do projektu frontispisu Ruben-
sowi, skoro wydanie pierwsze wyszło bez porozumienia z autorem. Łatwiej można wskazać możliwości innych
relacji. Rubens otrzymał zapewne od jezuitów antwerpskich462, za pośrednictwem Moretusa, charakterystykę
liryk czy streszczenie. Ewentualnie mógł dostać zlecenie na tzw. temat do opracowania: np. Apolla z lirą, Muzę
kołyszącą kolebkę oraz informację, komu książka zostanie zadedykowana463.
458 Problem ten podjął ostatnio Konrad Renger na Kolokwium Rubensowskim w Antwerpii (30 VI 1977).
459 P. Arents, De Bibliotheek van Pieter Pauwel Rubens, „De Noordgouw", t. I, 1961, z. 4, s. 145 — 178. W żadnym wydaniu
nie wspomina o Lirykach.
460 Zob. przypis 451. Jeden z egzemplarzy kosztował 1 gulden 12 stuiversôw. Może był specjalnie oprawny lub na lepszym
papierze odbity (jak J. Li psi usa Opera omnia, 1637).
461 Cena identyczna z analogicznymi wydaniami w formacie 24° z 1634 r.
462 Jeden z egzemplarzy Liryk (z 1625 г.), z Colegium Societatis Jesu w Antwerpii, przechowywany jest obecnie w Bibl. Publ.
m. st. Warszawy. Zob. J. Rudnicka, J. Górka, K. Sokołowska-Grzeszczykowa, Katalog starych druków Biblioteki Publicznej
m. st. Warszawy, Cz. 3: Polonica XVII wieku, Warszawa 1976, s. 318, nr 1708b. Archiwa jezuickie w Antwerpii zostały spalone w dużej
części wraz z kościołem profesów Św. Ignacego (obecnie Św. Karola Boromeusza).
463 Rubens mógł znać Alegorię na cześć urodzin Urbana VIII (z ok. 1630 r.) Andréa Sacchiego, przedstawiającą papieża jako
Zeusa w kolebce, karmionego przez pszczoły, a wychowywanego przez nimfy Adresteję i Io. Zob. A. Sutherland Harris,
Andréa Sacchi, Complète édition of the paintings with a critical catalogue, Princeton, N.Y. 1977, il. 167, nr kat. 84.