Rocznik Historii Sztuki (12.1981)

RUBENS W POLSCE

201


59. Rubens, Portret A. Spinoli w stroju kawalera Złotego Runa. Obraz olejny. Dawniej w kolekcji Bunbury w Suffolk

portrety Spinoli są wcześniejsze, pochodzą z 1625 roku, po zdobyciu Bredy. Rysunek z Gabinetu Rycin, mimo
nie najlepszego stanu zachowania, jest ważnym elementem ikonografii Spinoli i dobrym źródłem poznania studiów
z modela, tak pomocnych do powstania olejnych portretów osobistości.
W Muzeum Narodowym w Poznaniu przechowuje się rysunek Odpoczynek św. Rodziny podczas ucieczki
do Egiptu ze zbiorów Atanazego Raczyńskiego527 (il. 60). Na początku XVIII w. zakupiony ze zbiorów po Stani-
sławie Auguście, trafił przez kolekcję Raczyńskich do Muzeum Wielkopolskiego, obecnie Muzeum Narodowego
w Warszawie52 8. Na kremowym papierze, pogiętym i podartym (obecnie podklejonym), rysunek wykonany
został kredką czarną, ze śladami ołówka, kontury częściowo pociągnięte piórkiem. Dolna lewa część, z Madon-
ną trzymającą śpiące dziecko, została rozbielona i lawowana białym i szarym tonem. Partia drzew jak i poły
płaszcza i sukni Madonny są retuszowane czarną farbą. Górna lewa część rysunku była zawilgocona, tak że
kontur uległ rozmyciu. Rysunek sprawia wrażenie bardzo niejednolitego w sposobie prowadzenia kreski i kła-
dzenia plam. Słabsze są: twarz Dzieciątka Jezus i wreszcie kępa drzew z śpiącym Józefem i pasącym się osłem.

527 A. Dobrzycka, Atanazy Raczyński, [w:] Myśl o sztuce. Materiały sesji zorganizowanej z okazji czterdziestolecia istnienia
S.H.S., Warszawa, listopad 1974, Warszawa 1976, s. 237, il. 2.
528 Muzeum Narodowe w Poznaniu, inw. Gr 437. Wymiary 465x605 mm. Konserwację przeprowadzano kilkakrotnie w XIX
wieku i w 1956 r. Wystawiany był w Antwerpii. (Burchard i d'Hulst, Catalogus. Tekeningen..., nr 129, s. 105 — 106, il. LVIII;
Burchard i d'Hulst, Rubens Drawings, nr kat. 179, s. 274-278, il. 179).

26 — Rocznik Historii Sztuki, XII