DOI Artikel:
Mazurczakowa, Urszula M.: Próba analizy czasu przedstawionego w obrazie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.12455#0026
22
URSZULA M. MAZURCZAKOWA
4. Jan van Eyck, Madonna z kanonikiem van der Paele, Brugia, Groeningemuseum
dzeniaioi. Zaślubiny Marii i Chrystusa to równocześnie relacja Chrystusa do Marii-Eklezji. Wresz-
cie Kościół właśnie najbardziej na przyszłość nakierowuje temporalny sens obrazu.
Przy analizie czasu formalnego szczególną rolę zdawał się odgrywać układ diagonalny obrazu,
który zespolił dwie przestrzenie tudzież dwie czasowości (wnętrza i tego, co na zewnątrz).
Napięcie to potwierdziło się również przy analizie znaczenia, treści. Rodzi się zatem pytanie
o zasadę, która tłumaczyłaby taką budowę obrazu, a tym samym jego sens. Wydaje się, że
chodzi tu o relację sacrum (sakralność, świętość) — profanum (powszedniość, świeckość).
JAN VAN EYCK «MADONNA Z KANONIKIEM VAN DER РАЕ LE» 102
W półotwartym wnętrzu arkadowym tronuje Maria z Dzieciątkiem w otoczeniu kanonika van
der Paele, św. Jerzego i św. Donacjana (il. 4 — 7). Ubrana jest w niebieską suknię oraz obszernie
udrapowany purpurowy płaszcz, którego draperie ułożone są na stopniach tronu. Długie rozpuszczo-
101 ..Alma Redemptoris Mater, quae pervia caeli Porta mânes et Stella maris, succurre cadenti surgere qui curât
populo. Tu quae genuisti natura mirante Tuum sanctum Genitorem virgo prius ac posterius, Gabrielis ab ore sumens
illud are. peccatorem miserere". Hermanus Contractus z Reichenau (1013-1054). Zob. Herman z Reichenau, Mique,
Patrologia lat. 143, [w:] Brockhaus Enzyklopàdie, t. 7, Wiesbaden 1967. s. 400.
102 Obraz znajduje się w Musée Communal w Brugii. Na ramie obrazu umieszczona jest data: 1436. Podstawowym
opracowaniem jest A. J. Janssens de Bisthoven. Musée Communal des Beaux-Arts de Bruges, (Les Primitifs Flamands-
Corpus de la peinture de XV siècle des Pays-Bas méridionaux), t. I, Antwerp 1951 (tam również bibliografia, s. 69-70).
Najnowsza monografia E. Dhanens uzupełniła bibliografię do roku 1972; zob. E. Dhanens, Hubert en Jan van Eyck,
Antwerpen 1980.
URSZULA M. MAZURCZAKOWA
4. Jan van Eyck, Madonna z kanonikiem van der Paele, Brugia, Groeningemuseum
dzeniaioi. Zaślubiny Marii i Chrystusa to równocześnie relacja Chrystusa do Marii-Eklezji. Wresz-
cie Kościół właśnie najbardziej na przyszłość nakierowuje temporalny sens obrazu.
Przy analizie czasu formalnego szczególną rolę zdawał się odgrywać układ diagonalny obrazu,
który zespolił dwie przestrzenie tudzież dwie czasowości (wnętrza i tego, co na zewnątrz).
Napięcie to potwierdziło się również przy analizie znaczenia, treści. Rodzi się zatem pytanie
o zasadę, która tłumaczyłaby taką budowę obrazu, a tym samym jego sens. Wydaje się, że
chodzi tu o relację sacrum (sakralność, świętość) — profanum (powszedniość, świeckość).
JAN VAN EYCK «MADONNA Z KANONIKIEM VAN DER РАЕ LE» 102
W półotwartym wnętrzu arkadowym tronuje Maria z Dzieciątkiem w otoczeniu kanonika van
der Paele, św. Jerzego i św. Donacjana (il. 4 — 7). Ubrana jest w niebieską suknię oraz obszernie
udrapowany purpurowy płaszcz, którego draperie ułożone są na stopniach tronu. Długie rozpuszczo-
101 ..Alma Redemptoris Mater, quae pervia caeli Porta mânes et Stella maris, succurre cadenti surgere qui curât
populo. Tu quae genuisti natura mirante Tuum sanctum Genitorem virgo prius ac posterius, Gabrielis ab ore sumens
illud are. peccatorem miserere". Hermanus Contractus z Reichenau (1013-1054). Zob. Herman z Reichenau, Mique,
Patrologia lat. 143, [w:] Brockhaus Enzyklopàdie, t. 7, Wiesbaden 1967. s. 400.
102 Obraz znajduje się w Musée Communal w Brugii. Na ramie obrazu umieszczona jest data: 1436. Podstawowym
opracowaniem jest A. J. Janssens de Bisthoven. Musée Communal des Beaux-Arts de Bruges, (Les Primitifs Flamands-
Corpus de la peinture de XV siècle des Pays-Bas méridionaux), t. I, Antwerp 1951 (tam również bibliografia, s. 69-70).
Najnowsza monografia E. Dhanens uzupełniła bibliografię do roku 1972; zob. E. Dhanens, Hubert en Jan van Eyck,
Antwerpen 1980.