Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Rocznik Historii Sztuki — 15.1985

DOI Artikel:
Paszkiewicz, Mieczysław: Tematyka polska w twórczości Stefano della Belli, Część II
DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12455#0092
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
88

MIECZYSŁAW PASZKIEWICZ

123. S. delia Bella, Przemarsz armii, akwaforta, 1645 (de Vesme 175)

Niektóre z nich mają wyraźne powiązania z postaciami na rysunkach artysty przedstawiających ów
wjazd. Najczęściej jednak dokładne rysunkowe pierwowzory nie są dziś znane.

Podaję opis tych rycin w kolejności chronologicznej proponowanej przez Aleksandra de Vesme
w jego podstawowym katalogu dzieł graficznych artysty. Przy czym akwaforty z tego samego roku
wymieniam w kolejności numerów katalogu. Zwykle są to daty uznane przez de Vesme za prawdo-
podobne (a nie: pewne), ale (poza jednym wypadkiem, który omówię później) wydają się one
przekonywające. Nie zdarzyło mi się natknąć na rycinę delia Belli o tematyce polskiej, która nie
byłaby opisana przez de Vesme w Le peintre graveur italien, ale w kilku przypadkach dodać
można nie znane temu autorowi stany poszczególnych akwafort. Wypadło też przeprowadzić kilka
reatrybucji: jedną pozycję odrzucić, inne dodać do listy poloników.

Nr 175 pochodzi z serii „Varie figure", obejmującej osiem rycin, datowanych przez de Vesme:
,.pr. 1645". Przedstawia przemarsz armii i taborów. Na pierwszym planie, w środku, jeździec
w stroju zachodnioeuropejskim, zapewne dowódca. Za nim, po lewej, grupa trzech jeźdźców,
wszyscy zwróceni w prawo, z których ostatni po lewej to wąsaty Polak w kołpaku z piórami,
w odrzuconej na plecy delii i w krótkim żupanie, z pistoletem (czy krócicą) w olstrach. Po prawej
i nieco w głębi trębacz na koniu, podobny do trębaczy z obydwóch wjazdów (arkusz I Wjazdu
do Rzymu i arkusz IX Wjazdu do Paryża), lecz zwrócony jest w lewo, jak we Wjeździe do Rzymu.
Rysunek związany z tą ryciną znajduje się w zbiorach Ermitażu (nr 16853)—(). U dołu, pod
środkową postacią, napis: „Stef. delia Bella florentinus fecit", a dalej w prawo: „Ciartres excud. Cum
Priu. Regis". Wymiary: 107 x 157 mm. W pierwszych trzech stanach tej serii rycina nr 175 jest
identyczna. W czwartym, zawartym w wydanym w Londynie w 1818 r. zbiorze A Collection of
Etchings by Stefano delia Bella, dodany jest kolejny numer: „3". Metoda wykonania płyty wskazuje
na ciągle jeszcze trwającą zależność delia Belli od Jacques Callota. Emeryk Hutten-Czapski uważał,
że rycina ta przedstawia Władysława IV i jego sztab i że ma związek z medalem znajdującym
się w kolekcji Czapskich.

Ryciny nr 399 i nr 400 pochodzą z serii „Recueil de divers griffonnements et preuves d eau-
-forte", obejmującej 23 pozycje (389-411), a numery 414, 428 i 457 z serii „Second recueil de divers

220 Massar. op. cit.. s. 75.
 
Annotationen