DOI Artikel:
Szafrańska, Małgorzata: Kosmiczny ogród
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.12455#0263
MAŁGORZATA SZAKRAŃSKA: KOSMICZNY OGRÓD
259
8. A. Watteau. Odjazd na Cyterę, Berlin, Charlottenburg
Ponadto raz jeszcze przypomnieć warto, że w okresie przełomu XVI/XVII w. aura otaczająca
tematykę miłosną ewoluowała ku wielkiej metaforze, transponującej ją w wymiar nieziemski. Wtedy,
gdy z oczu Kupidyna zdjęto przepaskę i w kołczan wsunięto mu strzały świadomej ,.amoris
coelestis", również jego ogród musiał się zmienić, nie zmieniając swoich komponentów. Alchemia
w doskonały sposób zapewniała taką metamorfozę, gdyż przejmując od początku XVI w. „ogród
miłości" jako jeden z głównych swych symbolicznych obrazów, wypełnić go mogła po brzegi
mistyczną wizją świata i ekstatycznym napięciem pościgu za doskonałością.
COSMIC GARDEN
Summary
In the 16th and 17th century European painting the subject of the garden reappeared frequently. The "garden of
love" seemed to be more fréquent than other iconographie variants. Bearing in mind the obvious difficulty the artists
faced when presenting multi-perspective gardens, there arises the question of how to explain the real attraction of this
motive.
An answer сап be found. at least partially. in popular at the time alchemical treatises. contemporary with the
discussed paintings. At the beginning of the 16th century the alchemists adapted the iconographie scheme of the "garden of
love", to make it a great symbolic metaphor of their "Opus". In the writings of Sędziwoj. Maier. Khunrath. Gossen van
Vreeswyk. the "garden of love" (presented on engravings or just described) signified the world of nature, i.e. materiał
undergoing the alchemie process. Couples of lovers. wandering through the garden, were to symbolize the fundamenta!
substance — female and małe — participating in the transmutation, and more generally — the ambiguity of the Universe based
on the confrontation of the opposites. In Hermetic philosophy love was a cosmic force unifying the dual nature of the
world. Therefore. the alchemist was thought to be a mystic gardener cultivating "hortus amoris". The Neo-Platonic idea
of perfectioning one's soul through love overlapped here the fundamental conviction of alchemists of the self-perfectioning
of the pupil in the course of the chemical and symbolic fulfillment of the "Opus". Moreover. it comcided with the belief
that Nature is perfectioned in the process of purification and sublimation. Ali this matched the theory of the !6th and
259
8. A. Watteau. Odjazd na Cyterę, Berlin, Charlottenburg
Ponadto raz jeszcze przypomnieć warto, że w okresie przełomu XVI/XVII w. aura otaczająca
tematykę miłosną ewoluowała ku wielkiej metaforze, transponującej ją w wymiar nieziemski. Wtedy,
gdy z oczu Kupidyna zdjęto przepaskę i w kołczan wsunięto mu strzały świadomej ,.amoris
coelestis", również jego ogród musiał się zmienić, nie zmieniając swoich komponentów. Alchemia
w doskonały sposób zapewniała taką metamorfozę, gdyż przejmując od początku XVI w. „ogród
miłości" jako jeden z głównych swych symbolicznych obrazów, wypełnić go mogła po brzegi
mistyczną wizją świata i ekstatycznym napięciem pościgu za doskonałością.
COSMIC GARDEN
Summary
In the 16th and 17th century European painting the subject of the garden reappeared frequently. The "garden of
love" seemed to be more fréquent than other iconographie variants. Bearing in mind the obvious difficulty the artists
faced when presenting multi-perspective gardens, there arises the question of how to explain the real attraction of this
motive.
An answer сап be found. at least partially. in popular at the time alchemical treatises. contemporary with the
discussed paintings. At the beginning of the 16th century the alchemists adapted the iconographie scheme of the "garden of
love", to make it a great symbolic metaphor of their "Opus". In the writings of Sędziwoj. Maier. Khunrath. Gossen van
Vreeswyk. the "garden of love" (presented on engravings or just described) signified the world of nature, i.e. materiał
undergoing the alchemie process. Couples of lovers. wandering through the garden, were to symbolize the fundamenta!
substance — female and małe — participating in the transmutation, and more generally — the ambiguity of the Universe based
on the confrontation of the opposites. In Hermetic philosophy love was a cosmic force unifying the dual nature of the
world. Therefore. the alchemist was thought to be a mystic gardener cultivating "hortus amoris". The Neo-Platonic idea
of perfectioning one's soul through love overlapped here the fundamental conviction of alchemists of the self-perfectioning
of the pupil in the course of the chemical and symbolic fulfillment of the "Opus". Moreover. it comcided with the belief
that Nature is perfectioned in the process of purification and sublimation. Ali this matched the theory of the !6th and