DOI Artikel:
Szafrańska, Małgorzata: Kuszenie starożytności (Antyk w ogrodach renesansu)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13597#0107
KUSZENIE STAROŻYTNOŚCI
103
l. Plan willi Hadriana w Tibur, 1 poł. II w.
Na tle tej mało szczegółowej literatury wyjątkowej wagi nabierają opisy ogrodów, które wyszły spod
pióra Pliniusza Młodszego. Zawarł on w liście do Gallusa bogaty w szczegóły opis swego ogrodu przy
willi Laurentinum, a w liście do Domitiusa Appollinarisa — przy willi w Toskanii11.
Dodatkowe informacje o komponowaniu zieleni w starożytności zawierał traktat Witruwiusza, który
pisał o ogrodach zakładanych przy domach mieszkalnych, portykach i gimnazjonach12, a jego sfor-
mułowania wywarły bezpośredni wpływ m.in. na L. B. Albertiego i A. Palladia. Jak można sądzić, te
charakterystyczne dla wyglądu starożytnych miast ogrody między kolumnowymi promenadami zostały
wskrzeszone tylko na kartkach humanistycznych traktatów o architekturze.
Ludzie piszący w XV —XVI w. o ogrodach i wiejskich rezydencjach interesowali się oczywiście
starożytnymi podręcznikami rolnictwa oraz książkami przyrodniczymi. W okresie renesansu znano
i wydawano od 1472 r. (w języku oryginału lub w tłumaczeniach) traktaty Katona St., Varrona, Colu-
melli, Palladiusa13, a także pisma przyrodnicze Arystotelesa, Teofrasta, Dioscoridesa, Celsusa, Hippok-
ratesa, Galena, Nikandra. W traktatach łacińskich znajdowano wykazy wielu nie znanych (do dziś) pism
greckich14. Wykorzystywano też Historię naturalną Pliniusza St., i — w bardzo szerokim stopniu
11 Pliniusz Młodszy, Listy, tł. Patoń, „Komunikaty Naukowe Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza, Oddział
Częstochowski", III: 1965, nr 14/15, s. 10-13, 14-17.
12 Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, tł. K. Kumaniecki, Warszawa 1956, s. 95, 99, 106.
13 M. P. Ca to, Dererustica (I poł. II w. p.n.e.); M. T. Varro, Rerum rusticarum libri III (lata 30 p.n.e.); L. J. M. Columella,
Res Rustica (I w.); R. T. A. Palladius, De re rustica (IV w.); por. też W. E. Heitland, Agricola. A study of Agriculture andRustic
Life in the Graeco-Roman World from the Point of View of Labour, Cambridge 1921.
14 Varro, op. cit., Ks. I, 1; Columella, op. cit., Ks. I, 1.
103
l. Plan willi Hadriana w Tibur, 1 poł. II w.
Na tle tej mało szczegółowej literatury wyjątkowej wagi nabierają opisy ogrodów, które wyszły spod
pióra Pliniusza Młodszego. Zawarł on w liście do Gallusa bogaty w szczegóły opis swego ogrodu przy
willi Laurentinum, a w liście do Domitiusa Appollinarisa — przy willi w Toskanii11.
Dodatkowe informacje o komponowaniu zieleni w starożytności zawierał traktat Witruwiusza, który
pisał o ogrodach zakładanych przy domach mieszkalnych, portykach i gimnazjonach12, a jego sfor-
mułowania wywarły bezpośredni wpływ m.in. na L. B. Albertiego i A. Palladia. Jak można sądzić, te
charakterystyczne dla wyglądu starożytnych miast ogrody między kolumnowymi promenadami zostały
wskrzeszone tylko na kartkach humanistycznych traktatów o architekturze.
Ludzie piszący w XV —XVI w. o ogrodach i wiejskich rezydencjach interesowali się oczywiście
starożytnymi podręcznikami rolnictwa oraz książkami przyrodniczymi. W okresie renesansu znano
i wydawano od 1472 r. (w języku oryginału lub w tłumaczeniach) traktaty Katona St., Varrona, Colu-
melli, Palladiusa13, a także pisma przyrodnicze Arystotelesa, Teofrasta, Dioscoridesa, Celsusa, Hippok-
ratesa, Galena, Nikandra. W traktatach łacińskich znajdowano wykazy wielu nie znanych (do dziś) pism
greckich14. Wykorzystywano też Historię naturalną Pliniusza St., i — w bardzo szerokim stopniu
11 Pliniusz Młodszy, Listy, tł. Patoń, „Komunikaty Naukowe Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza, Oddział
Częstochowski", III: 1965, nr 14/15, s. 10-13, 14-17.
12 Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, tł. K. Kumaniecki, Warszawa 1956, s. 95, 99, 106.
13 M. P. Ca to, Dererustica (I poł. II w. p.n.e.); M. T. Varro, Rerum rusticarum libri III (lata 30 p.n.e.); L. J. M. Columella,
Res Rustica (I w.); R. T. A. Palladius, De re rustica (IV w.); por. też W. E. Heitland, Agricola. A study of Agriculture andRustic
Life in the Graeco-Roman World from the Point of View of Labour, Cambridge 1921.
14 Varro, op. cit., Ks. I, 1; Columella, op. cit., Ks. I, 1.