DOI article:
Zieliński, Dominik: Między Historią Króla a Historią Psyche: Francuskie pierwowzory w malarskiej dekoracji wnętrz pałacu Herrenchiemsee
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.14577#0092
86
DOMINIK ZIELIŃSKI
15. L. von Langenmantel, Dwór w Wersalu, Herrenchiemsee, Druga Antyszambra. Fot. D. Zieliński
pierwszoplanowych i najbardziej uprzywilejowanych wydarzeń w ustalonych godzinach dnia Jego Królew-
skiej Mości. Ikonografia dekoracji skupiła się wokół mitu o bogini Wenus. Miejsce, gdzie na podwyższeniu
ustawiono łoże, oddzielono od pozostałej części komnaty balustradą - elementem charakterystycznym dla
barokowych sypialni królewskich i powtarzanym każdorazowo w analogicznych wnętrzach Ludwika II (apar-
tamentach Rezydencji, pałacu Linderhof)63. Sypialnia królewska stanowiła dla bawarskiego króla miejsce
kultu i oddawania czci. Nieprzeznaczona do snu, była rodzajem ołtarza, „pustym tronem"64.
Nad czterema symetrycznie rozmieszczonymi drzwiami umieszczono sceny sławiące ważne uroczysto-
ści na dworze Ludwika XIV. Odbyte w Galerii Zwierciadlanej 10 września 1686 r. Przyjęcie poselstwa
Syjamu (il. 16)65 było jedną z bardziej efektownych uroczystości i najokazalszym przyjęciem ambasadorów
obcych państw za panowania Ludwika XIV. Miało wydźwięk propagandowy, gdyż świadczyło o potędze
Króla Słońce i bogactwie francuskiego dworu, którego sława miała dotrzeć po najdalsze zakątki Ziemi66.
Pierwsze Nadanie Orderu Ludwika Świętego61 odbyło się 9 maja 1695 r. w wersalskiej sypialni króla.
Na obrazie ukazano jej stan po przebudowie z 1701 r. Ustanowiony na cześć przodka, order był pierwszym
63 Na ścianie po prawej stronie łoża umieszczono chrzcielnicę, będącą zmniejszoną kopią pierwowzoru należącego do królowej
Marii Teresy (Wersal, MV 4647) i umieszczoną w XIX w. w sypialni króla w Wersalu, na co wcześniejsi badacze nie zwracali
uwagi. W jego centrum znajduje się scena Zwiastowania wzorowana na kompozycji Pietra da Cortony (1596-1669) z 1665 r.
z kościoła Saint François de Cortone. Louis XIV; l'homme & le Roi..., kat. 102.
64 H. S e d 1 m a y r, Verlust der Mitte. Die bildende Kunst des 19. und 20. Jahrhunderts ais Symptom und Symbol der Zeit,
Salzburg 1948.
65 Badacze nie wskazali, iż obraz Gyuli Benczura (1844-1920) powstał według kompozycji J. Lemana wystawionej na Salonie
w 1867 r. Jacques-Leman 1829-1889. Un peintre oublié, éd. J. L i g e r, A. P e s s e y-L u x, Musée des Beaux-Arts et de la Dentelle,
Alençon, 1 juillet - 1 octobre 1995, Alençon 1995, kat. 12. W katalogu aukcyjnym z 1888 r. została wymieniona kompozycja
J. Lemana o podobnym tytule: D u s s, op. cit., kat. 1090. Malarz stworzył także kilka innych obrazów poświęconych Ludwikowi XIV
i jego czasom.
66 O tym wydarzeniu m.in.: R.S. Love, Rituals of majesty: France, Siam, and court spectacle in royal image-building at
Versailles in 1685 and 1686, „Canadian Journal of History", 1996, August, s. 171-198.
67 G. Benczûr wg kartonu do tapiserii z drugiej części cyklu Historia Króla, François Marot (1666-1719; Wersal, MV 2149).
DOMINIK ZIELIŃSKI
15. L. von Langenmantel, Dwór w Wersalu, Herrenchiemsee, Druga Antyszambra. Fot. D. Zieliński
pierwszoplanowych i najbardziej uprzywilejowanych wydarzeń w ustalonych godzinach dnia Jego Królew-
skiej Mości. Ikonografia dekoracji skupiła się wokół mitu o bogini Wenus. Miejsce, gdzie na podwyższeniu
ustawiono łoże, oddzielono od pozostałej części komnaty balustradą - elementem charakterystycznym dla
barokowych sypialni królewskich i powtarzanym każdorazowo w analogicznych wnętrzach Ludwika II (apar-
tamentach Rezydencji, pałacu Linderhof)63. Sypialnia królewska stanowiła dla bawarskiego króla miejsce
kultu i oddawania czci. Nieprzeznaczona do snu, była rodzajem ołtarza, „pustym tronem"64.
Nad czterema symetrycznie rozmieszczonymi drzwiami umieszczono sceny sławiące ważne uroczysto-
ści na dworze Ludwika XIV. Odbyte w Galerii Zwierciadlanej 10 września 1686 r. Przyjęcie poselstwa
Syjamu (il. 16)65 było jedną z bardziej efektownych uroczystości i najokazalszym przyjęciem ambasadorów
obcych państw za panowania Ludwika XIV. Miało wydźwięk propagandowy, gdyż świadczyło o potędze
Króla Słońce i bogactwie francuskiego dworu, którego sława miała dotrzeć po najdalsze zakątki Ziemi66.
Pierwsze Nadanie Orderu Ludwika Świętego61 odbyło się 9 maja 1695 r. w wersalskiej sypialni króla.
Na obrazie ukazano jej stan po przebudowie z 1701 r. Ustanowiony na cześć przodka, order był pierwszym
63 Na ścianie po prawej stronie łoża umieszczono chrzcielnicę, będącą zmniejszoną kopią pierwowzoru należącego do królowej
Marii Teresy (Wersal, MV 4647) i umieszczoną w XIX w. w sypialni króla w Wersalu, na co wcześniejsi badacze nie zwracali
uwagi. W jego centrum znajduje się scena Zwiastowania wzorowana na kompozycji Pietra da Cortony (1596-1669) z 1665 r.
z kościoła Saint François de Cortone. Louis XIV; l'homme & le Roi..., kat. 102.
64 H. S e d 1 m a y r, Verlust der Mitte. Die bildende Kunst des 19. und 20. Jahrhunderts ais Symptom und Symbol der Zeit,
Salzburg 1948.
65 Badacze nie wskazali, iż obraz Gyuli Benczura (1844-1920) powstał według kompozycji J. Lemana wystawionej na Salonie
w 1867 r. Jacques-Leman 1829-1889. Un peintre oublié, éd. J. L i g e r, A. P e s s e y-L u x, Musée des Beaux-Arts et de la Dentelle,
Alençon, 1 juillet - 1 octobre 1995, Alençon 1995, kat. 12. W katalogu aukcyjnym z 1888 r. została wymieniona kompozycja
J. Lemana o podobnym tytule: D u s s, op. cit., kat. 1090. Malarz stworzył także kilka innych obrazów poświęconych Ludwikowi XIV
i jego czasom.
66 O tym wydarzeniu m.in.: R.S. Love, Rituals of majesty: France, Siam, and court spectacle in royal image-building at
Versailles in 1685 and 1686, „Canadian Journal of History", 1996, August, s. 171-198.
67 G. Benczûr wg kartonu do tapiserii z drugiej części cyklu Historia Króla, François Marot (1666-1719; Wersal, MV 2149).