DOI Artikel:
Stankiewicz, Aleksander: Budowle "grupy tarłowskiej" a rzymska architektura sakralna początku XVII wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.51757#0032
30
ALEKSANDER STANKIEWICZ
1. Plan kościoła parafialnego w Tarłowie.
Wg A. Miłobędzki, Architektura polska XVII wieku,
Warszawa 1980, s. 213, il. 85
2. Przekrój poprzeczny przez nawę i kaplice kościoła parafialnego
w Tarłowie. Wg A. Miłobędzki, Architektura polska XVII wieku,
Warszawa 1980, s. 215, il. 87
Miasto Tarłów zostało założone w 1550 r. przez Andrzeja Tarłę (zm. 1570)37. Kolejny właściciel
miejscowości, Mikołaj Oleśnicki (zm. 1629), wojewoda lubelski, w 1614 r. uzyskał pozwolenie na budo-
wę nowego, murowanego kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Trójcy38. Zachowała się informacja
z 1643 r. o erekcji kolegium mansjonarskiego przez jego syna Zbigniewa (zm. 1662), starostę opoczyń-
skiego39. Zasadnicze prace budowlane musiały być już wówczas zaawansowane, skoro z tekstu inskrypcji
umieszczonej ponad portalem wejściowym do świątyni wynika, że jej budowę ukończono w roku 164740 41.
Warto zwrócić uwagę, że mowa w niej nie tyle o zakończeniu prac, ile raczej o odnowieniu świątyni
(reparatae)Ąi. W każdym razie fundacja Oleśnickiego była już ukończona i przypuszczalnie od początku
budziła zachwyt współczesnych. W 1655 r. Szymon Starowolski wspomniał świątynię tarłowską w swojej
PoloniP2, pisząc, że: „Tarlovia quoque templum inter novas fabricas magnificentissimum”43.
37 Wiśniewski, op. cit., s. 309; Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 3, Województwo kieleckie, z. 2, Powiat iłżecki..., s. 23.
38 Wiśniewski, op. cit., s. 309-310; Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 3, Województwo kieleckie, z. 2, Powiat iłżecki...,
s. 23-24.
39 Wiśniewski, op. cit., s. 310.
40 Tekst inskrypcji brzmi: „Zbigneus Oleśnicki capitaneus Opoczn(nensis) | Illustrissimo olin Nicolai de Oleśnica Oleśnicki palatyni
Lublinensis | Natura amore genio | Filius Emintmoolim Cardinalis Zbignei Oleśnicki Epis(copus) Craco(viensis) nominis fa | mae virtutis
et asse haeres | voto, animo cultu utriusque gratus | hanc aedem sacram ad Dei Opt(imo) Max(imo) in unitate Trini(tatis) Gloriam |
Ss. Patronum Alberti et Stanislai honorem. | Fidelium commodiorem in sua ditione pietatem. | Anno reparatae salutis supra milium sex(a)gnt.
Quadr(a)g(esi)mo VII Reg | nanto Vladislao IV Polonor(um) et Sueccor(um) Rege Victoriosissimo | Sumptibus propriis erectam | DDD |
Huic tu in templiaditu debitam interris superstiti vita functo | precare Beatitatem in coelis”.
41 Pragnę serdecznie podziękować doktorowi Bartoszowi Kołoczkowi z Instytutu Historii Uniwersytetu lagiellońskiego za roz-
proszenie wszelkich moich wątpliwości co do znaczenia tekstu.
42 Koutny-Iones, op. cit., s. 169, przyp. 5.
43 „Tarłów - także kościół, spośród nowych budowli najwspanialszy”, tłum, za: S. Starowolski, Polska albo opisanie położenia
Królestwa Polskiego, oprać. A. Piskadło, Gdańsk 2000, s. 68.
ALEKSANDER STANKIEWICZ
1. Plan kościoła parafialnego w Tarłowie.
Wg A. Miłobędzki, Architektura polska XVII wieku,
Warszawa 1980, s. 213, il. 85
2. Przekrój poprzeczny przez nawę i kaplice kościoła parafialnego
w Tarłowie. Wg A. Miłobędzki, Architektura polska XVII wieku,
Warszawa 1980, s. 215, il. 87
Miasto Tarłów zostało założone w 1550 r. przez Andrzeja Tarłę (zm. 1570)37. Kolejny właściciel
miejscowości, Mikołaj Oleśnicki (zm. 1629), wojewoda lubelski, w 1614 r. uzyskał pozwolenie na budo-
wę nowego, murowanego kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Trójcy38. Zachowała się informacja
z 1643 r. o erekcji kolegium mansjonarskiego przez jego syna Zbigniewa (zm. 1662), starostę opoczyń-
skiego39. Zasadnicze prace budowlane musiały być już wówczas zaawansowane, skoro z tekstu inskrypcji
umieszczonej ponad portalem wejściowym do świątyni wynika, że jej budowę ukończono w roku 164740 41.
Warto zwrócić uwagę, że mowa w niej nie tyle o zakończeniu prac, ile raczej o odnowieniu świątyni
(reparatae)Ąi. W każdym razie fundacja Oleśnickiego była już ukończona i przypuszczalnie od początku
budziła zachwyt współczesnych. W 1655 r. Szymon Starowolski wspomniał świątynię tarłowską w swojej
PoloniP2, pisząc, że: „Tarlovia quoque templum inter novas fabricas magnificentissimum”43.
37 Wiśniewski, op. cit., s. 309; Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 3, Województwo kieleckie, z. 2, Powiat iłżecki..., s. 23.
38 Wiśniewski, op. cit., s. 309-310; Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 3, Województwo kieleckie, z. 2, Powiat iłżecki...,
s. 23-24.
39 Wiśniewski, op. cit., s. 310.
40 Tekst inskrypcji brzmi: „Zbigneus Oleśnicki capitaneus Opoczn(nensis) | Illustrissimo olin Nicolai de Oleśnica Oleśnicki palatyni
Lublinensis | Natura amore genio | Filius Emintmoolim Cardinalis Zbignei Oleśnicki Epis(copus) Craco(viensis) nominis fa | mae virtutis
et asse haeres | voto, animo cultu utriusque gratus | hanc aedem sacram ad Dei Opt(imo) Max(imo) in unitate Trini(tatis) Gloriam |
Ss. Patronum Alberti et Stanislai honorem. | Fidelium commodiorem in sua ditione pietatem. | Anno reparatae salutis supra milium sex(a)gnt.
Quadr(a)g(esi)mo VII Reg | nanto Vladislao IV Polonor(um) et Sueccor(um) Rege Victoriosissimo | Sumptibus propriis erectam | DDD |
Huic tu in templiaditu debitam interris superstiti vita functo | precare Beatitatem in coelis”.
41 Pragnę serdecznie podziękować doktorowi Bartoszowi Kołoczkowi z Instytutu Historii Uniwersytetu lagiellońskiego za roz-
proszenie wszelkich moich wątpliwości co do znaczenia tekstu.
42 Koutny-Iones, op. cit., s. 169, przyp. 5.
43 „Tarłów - także kościół, spośród nowych budowli najwspanialszy”, tłum, za: S. Starowolski, Polska albo opisanie położenia
Królestwa Polskiego, oprać. A. Piskadło, Gdańsk 2000, s. 68.