Museum Narodowe w Krakowie [Editor]: Rozprawy Muzeum Narodowego w Krakowie (N.S. 3.2010)

124 Michał Dziewulski

10. Przykładowe rodzaje obróbki po-
wierzchni tsub: A - tsuchime-ji; B - ishime-ji;
C - nanako-ji

czy odcisków ptasich nóg, a nawet nadawać fakturę powierzchni owoców23. Wielu arty-
stów specjalizowało się w jednym konkretnym rodzaju ishime, co czasem może ułatwić
identyfikację szkoły, z której pochodzi tsuba. Obok funkcji estetycznych wykończenie po-
wierzchni za pomocą stempli i młotka mogło mieć także znaczenie praktyczne, polegające
na dodatkowym utwardzeniu żelaznej powierzchni tsuby poprzez obróbkę żelaza, a co
za tym idzie - stworzeniu lepszej osłony dla dłoni wojownika.

Istnieje jeszcze szereg innych sposobów wykończenia powierzchni, niektóre z nich
przypominają rodzaj ishime-ji, ale doczekały się własnej terminologii. I tak np. metoda
chirimen-ji (HUjSitil) dawała w efekcie fakturę powierzchni przypominającą jedwabną
krepę, a metoda nanako-ji (lUńPftil) - fakturę „rybiej ikry” (il. 10C). Ta ostatnia stosowa-
na była przede wszystkim przez szkołę Goto na tsubach wykonanych z shakudó, a polega-
ła na stworzeniu specjalnym wybijakiem „groszkowanego” wzoru złożonego z drobnych,
wystających ponad powierzchnię kuleczek, układających się koncentrycznie lub liniowo.
Dobrej jakości nanako było dodatkowo pogłębiane za pomocą cyzelowania, a w bogat-
szych egzemplarzach pokrywane także złotem.

Niezwykle ciekawie na tle innych prezentuje się metoda uzyskiwania faktury przypo-
minającej swoim wyglądem słoje drewna - mokume-ji (yfc li fili). Wykonywano ją za po- 25

25 Każdy z kształtów uzyskanych tą metodą określany jest własną nazwą. Są to: Hań Ishime Ji, Awa
Ishime Ji, Hiki Ishime Ji, Kiku Ishime Ji, Chidori Ishime Ji, Chińmen Ishime Ji, Kawa Ishime Ji, Arashiage
Ishime, Eboshi Ishime, Ganseki Ishime, Gozame Ishime, liana Ishime, Nachishiji Ishime, Orekuchi Ishime,
Rinzu Ishime, Sambo Ishime, Sankaku Ishime, Tsuya Ishime, Uzumaki Ishime, Wari Ishime, etc.