Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (22.1978)

Przedstawienie składa się z dwu wyraźnie wydzielających się grup. Lewą tworzą trzy Syreny,
ubrane i przystrojone w identyczny sposób, siedzące w jednakowych pozach na przybrzeżnych
skałach. Na długich chitonach, układających się w drobne, pionowo spadające plisy, noszą one
płaszcze, owinięte wokół bioder i nóg i przykrywające plecy oraz tył głowy na sposób welonu9.
Ich torsy i głowy są zwrócone lekko w prawo, w kierunku nadpływającego okrętu. Rozstawione
szeroko nogi są wsparte na występach skalnych, przy czym każda z' nich lewe kolano ma nieco
opuszczone w dół. Zachowana całkowicie Forkida, jak zapewne także jej uszkodzone siostry, ma
głowę przystrojoną sphendone, na szyi .torques, na ramionach naramienniki i na przygubach rąk
gładkie bransolety. Lewa gra na lirze, środkowa na pięciopiszczałkowej syrindze, prawa na po-
dwójnym flecie. Syrena fletnistka ma włosy rozdzielone pośrodku głowy i gładko zaczesane do
tyłu.

Prawą stronę przedstawienia zajmuje statek Ulissesa, wyobrażony w momencie, w którym
jego dziób zrównał się z linią skał wyspy. Dwaj wioślarze, ubrani w krótkie tuniki i stożkowate
czapki przypominające hełmy z napolicznikami, oderwali się od swych wioseł i zaczęli przywiązy-
wać herosa do masztu. Zwróceni ku środkowej grupie siedzą przy swoich sterach na dziobie
i tyle okrętu dwaj sternicy. Ubrani są w tuniki z długimi rękawami i w chlamidy. Ich ręce są wspar-
te na prostokątnie zagiętych rękojeściach sterów.

Środek całej kompozycji grupy i oś jej układu tworzy stojąca postać Ulissesa, stanowiąca także
centrum owalnej przestrzeni, wyznaczonej postaciami majtków i wygiętą łukowato burtą statku,
tworzącą plan pierwszy przestrzennie pomyślanej sceny. Ku bohaterowi też kierują się wejrzenia
wioślarzy i sterników nieczułych na zwodniczy śpiew Syren. Heros ubrany jest jedynie w chlamidę,
odrzuconą na plecy i spiętą na piersiach tarczowatą fibulą. Ponadto na głowie nosi tradycyjny
pileus, przystrojony lekko cyzelowatą w alabastrze koroną laurową. Jego tors jest łukowato wy-
gięty ku przodowi, barki przegięte w prawo, głowa zwrócona ku Syrenom, akcentuje ruch torsu.
Ręce założone do tyłu, są przywiązane do masztu. Wygięcie torsu, silne napięcie mięśni barków,
piersi i brzucha, patetyczny wyraz twarzy, świadczą o niezwykłym wysiłku, podejmowanym przez
Ulissesa, aby uwolnić się z więzów. Bohater zapomniał o przestrogach Kirke i oczarowany śpie-
wem stara się dołączyć do Syren.

Okręt Ulissesa powtarza niemal dosłownie typ, spotykany na wszystkich przedstawieniach tej
samej grupy tematycznej jak również i na innych urnach wolterrańskich z tego samego czasu
z reliefami ilustrującymi porwanie Heleny10, Filokteta na Lemnos11, oślepienie Polifema12.

9 Szczegół, który nie znajduje odpowiedników w dotychczas znanych greckich przedstawieniach Syren. Zda-
niem Bianchi Candida szczegół ten ma podkreślać charakter sepulkralny Syren i całej sceny : С a n d i d a, j w.,
s. 231.

10 В r u n n, I riiievi, jw., I, XVII, I, 2; XVIII, 3, 4; XIX, 5, 6; XX, 7, 8; XXI, 9, 10; XXII, 11,12; XXIII,
13, 14; XXIV, 15, 16; XXV, 17. V

11 В r u n n, 1 riiievi, jw., 1.1, pl. LXIX, 1—2; LXX, 3, 4; LXXII, 7.

12 Brunn, I riiievi, jw., t. I, pl. LXXXVII, 3.

45