DOI issue:
Sztuka nowożytna
DOI article:Kamieniecka, Elena; Schultz, Daniel [Ill.]: Portret zbiorowy Daniela Schultza
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.19584#0123
stanowiły jakościowo nowy etap w studiach nad dorobkiem Schultza, polegający m.in. na inten-
sywnym porządkowaniu oeuvre'u artysty. Jednocześnie rozpatrywano ponownie przypisane mu
wcześniej dzieła. Monograficzna wystawa Andrzeja Stecha5, na której eksponowano kilka
dyskusyjnych portretów D. Schultza, wyjaśniła szereg spraw, dotyczących rozgraniczenia autor-
stwa prac obu artystów. Portrety, łączone przedtem z gdańskim okresem twórczości Schultza,
częściowo wypadły z jego biografii twórczej6. W ten sposób została zachwiana legenda o Schultzu
jako gdańskim portreciście. Jednak według opinii Cuny'ego7, a w ślad za nim innych badaczy,
powstanie wielkiej wielopostaciowej kompozycji Schultza Portret kupca mongoła z ro-
dziną, wiązano z Gdańskiem. Stwierdzenie to, wypowiedziane a priori, jak również wynika-
jące z niego zdanie, że Schultz po roku 1660 przeniósł się z Warszawy do Gdańska, nie miało
trwałych podstaw8.
Obfity plon przyniosły żmudne badania polskich historyków sztuki, którzy zebrali obszerny
materiał, dotyczący działalności artysty w Polsce, tj. najpierw w Gdańsku a potem w War-
szawie, w charakterze nadwornego malarza trzech polskich królów oraz artysty pracującego
w innych rezydencjach, dokąd udawał się on na zaproszenie polsko-litewskich magnatów. Bada-
nia te pomogły określić miejsce i znaczenie twórczości Daniela Schultza w historii sztuki
polskiej.
Jako artysta polski wzmiankowany jest D. Schultz w najnowszej literaturze niemieckiej
z dziedziny historii sztuki. U. Mendę w swej najnowszej dysertacji pisze o Schultzu jako o przed-
stawicielu polskiego baroku9.
nizowanej w stulecie powstania Muzeum 1862—1962, Muzeum Narodowe w Warszawie, cz. I, 1962, poz. 93, 99,
100; J. Ruszczycówna, Trzy portrety polskiej poetki XVII wieku. Rocznik Muzeum Narodowego w War-
szawie, XVII, 1, Warszawa 1969, s. 321 nn; M. Karpowicz, Dwa kowieńskie portrety Paców : M. A. Pallom
czy Daniel Szulc? BHS, XXV, 1963, nr 3, s. 215—219; tenże, Malarze k««a Jana Kazimierza. BHS,
XXXV, 1973, nr 3/4, s. 323/4; Portrety osobistości polskich znajdujące się w pokojiw.*. w galerii pałacu w Wila-
nowie. Katalog. Warszawa 1967, poz. 61, 116; A. Gosieniecka, Sztuka w Gdańsku [w:] Gdańsk,
jego dzieje i kultura. Warszawa 1969; M. Walicki, W. Tomkiewicz, A. Ryszkiewicz,
Malarstwo polskie. Manieryzm. Barok. Warszawa 1971, poz. 118—125, 128, 132—135, il. barwna VII; Sztu-
ka dworu Wazów w Polsce. Katalog wystawy, red. A. Fischinger. Warszawa 1976, poz. 211—213.
5 T. Grzybkowska, Andrzej Stecb 1635—1697. Katalog wystawy. Słupsk 1973.
6 Portret Jana Heweliusza przypisywany dotąd Schultzowi, został zaliczony do dzieł A. Stecha, natomiast
co do autorstwa Portretu Konstancji von Holten-Schumann utrzymują się nadal odmienne opinie historyków
sztuki. Изергина, jw., s. 55; Ruszczycówna, Trzy portrety, jw., s. 329—331; Karpowicz,
Malarze króla, jw., s. 323/4; T. Grzybkowska, Portret Konstancji von Holten Szumann. Sztuka Pomorza
Zachodniego, Warszawa 1973 s. 367—382.
7 G. С un у, Der Danziger Maler Daniel Schultz. Monatshefte fur Kunstwissenschaft, VII. 1915, s. 3 nn.
8 Karpowicz, Malarze króla, jw., s. 323.
9 U. Mendę, Westeuropâische Bildzeugnisse zu Russland und Polen bis 1700. Ein Beitrag zur historischen
Bildkunde. Bamberg 1968, s. 152.
119
sywnym porządkowaniu oeuvre'u artysty. Jednocześnie rozpatrywano ponownie przypisane mu
wcześniej dzieła. Monograficzna wystawa Andrzeja Stecha5, na której eksponowano kilka
dyskusyjnych portretów D. Schultza, wyjaśniła szereg spraw, dotyczących rozgraniczenia autor-
stwa prac obu artystów. Portrety, łączone przedtem z gdańskim okresem twórczości Schultza,
częściowo wypadły z jego biografii twórczej6. W ten sposób została zachwiana legenda o Schultzu
jako gdańskim portreciście. Jednak według opinii Cuny'ego7, a w ślad za nim innych badaczy,
powstanie wielkiej wielopostaciowej kompozycji Schultza Portret kupca mongoła z ro-
dziną, wiązano z Gdańskiem. Stwierdzenie to, wypowiedziane a priori, jak również wynika-
jące z niego zdanie, że Schultz po roku 1660 przeniósł się z Warszawy do Gdańska, nie miało
trwałych podstaw8.
Obfity plon przyniosły żmudne badania polskich historyków sztuki, którzy zebrali obszerny
materiał, dotyczący działalności artysty w Polsce, tj. najpierw w Gdańsku a potem w War-
szawie, w charakterze nadwornego malarza trzech polskich królów oraz artysty pracującego
w innych rezydencjach, dokąd udawał się on na zaproszenie polsko-litewskich magnatów. Bada-
nia te pomogły określić miejsce i znaczenie twórczości Daniela Schultza w historii sztuki
polskiej.
Jako artysta polski wzmiankowany jest D. Schultz w najnowszej literaturze niemieckiej
z dziedziny historii sztuki. U. Mendę w swej najnowszej dysertacji pisze o Schultzu jako o przed-
stawicielu polskiego baroku9.
nizowanej w stulecie powstania Muzeum 1862—1962, Muzeum Narodowe w Warszawie, cz. I, 1962, poz. 93, 99,
100; J. Ruszczycówna, Trzy portrety polskiej poetki XVII wieku. Rocznik Muzeum Narodowego w War-
szawie, XVII, 1, Warszawa 1969, s. 321 nn; M. Karpowicz, Dwa kowieńskie portrety Paców : M. A. Pallom
czy Daniel Szulc? BHS, XXV, 1963, nr 3, s. 215—219; tenże, Malarze k««a Jana Kazimierza. BHS,
XXXV, 1973, nr 3/4, s. 323/4; Portrety osobistości polskich znajdujące się w pokojiw.*. w galerii pałacu w Wila-
nowie. Katalog. Warszawa 1967, poz. 61, 116; A. Gosieniecka, Sztuka w Gdańsku [w:] Gdańsk,
jego dzieje i kultura. Warszawa 1969; M. Walicki, W. Tomkiewicz, A. Ryszkiewicz,
Malarstwo polskie. Manieryzm. Barok. Warszawa 1971, poz. 118—125, 128, 132—135, il. barwna VII; Sztu-
ka dworu Wazów w Polsce. Katalog wystawy, red. A. Fischinger. Warszawa 1976, poz. 211—213.
5 T. Grzybkowska, Andrzej Stecb 1635—1697. Katalog wystawy. Słupsk 1973.
6 Portret Jana Heweliusza przypisywany dotąd Schultzowi, został zaliczony do dzieł A. Stecha, natomiast
co do autorstwa Portretu Konstancji von Holten-Schumann utrzymują się nadal odmienne opinie historyków
sztuki. Изергина, jw., s. 55; Ruszczycówna, Trzy portrety, jw., s. 329—331; Karpowicz,
Malarze króla, jw., s. 323/4; T. Grzybkowska, Portret Konstancji von Holten Szumann. Sztuka Pomorza
Zachodniego, Warszawa 1973 s. 367—382.
7 G. С un у, Der Danziger Maler Daniel Schultz. Monatshefte fur Kunstwissenschaft, VII. 1915, s. 3 nn.
8 Karpowicz, Malarze króla, jw., s. 323.
9 U. Mendę, Westeuropâische Bildzeugnisse zu Russland und Polen bis 1700. Ein Beitrag zur historischen
Bildkunde. Bamberg 1968, s. 152.
119