DOI Heft:
5-46 Starożytność
DOI Artikel:Zdrojewska, Wanda: Attyckie odważniki z amforą
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19633#0036
24. 1 /6 statera. Ateny. Początek IV w. — II w. p.n.e. Ołów. Muzeum Narodowe
w Warszawie. Nr inw. 142777 MN
Ponieważ standard ten został wprowadzony w 2 poł. IV w.p.n.e.100, obiekt nie może być da-
towany wcześniej. Analiza profilu płytki nie dostarcza nowych danych. Płytka należy do grupy
b101 i została opatrzona nieznaczną ramką wysuniętą nad lico, nie stosowaną, jak wiadomo,
wcześniej niż w IV w.p.n.e.
Trzeba wyjaśnić jeszcze jedno. Jak widać na przykładzie dwóch ostatnich wymienionych
zabytków, identyczna legenda wagowa została umieszczona na 1/3 statera 105 i 1/3 miny 150.
Różne są jednak w obu przypadkach symbole: amfora późnopanatenajska (frakcja statera),
amfora gospodarcza (frakcja miny). Należy sądzić, że symbol odgrywał tu ważną rolę, gwa-
rantując prawidłowe odczytanie wartości nominalnej.
Na zakończenie zauważmy, iż legendy występujące na przedstawionych zabytkach potwier-
dzają nasze wcześniejsze sugestie102. Istotnie amforze wczesnopanatenajskiej I i II towarzyszy
legenda gwarancj'jna lub wagowa, amforze wczesnopanatenajskiej III oraz późnopanatenajskiej—
legenda wagowa.
Na odważnikach ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie nie ma przedstawienia
połowy amfory wczesnopanatenajskiej I, jak również późnopanatenajskiej.
Jeden tylko ciężarek ma wyobrażenie połowy amfory wczesnopanatenajskiej II. W górnych
narożach, wzdłuż prawej krawędzi i pod naczyniem znajdują się litery tworzące legendę
wagową HMITPITON (il. 24)103.
Ciężar (158 g) wskazuje na 1/6 statera standardu 112.
Gdyby przyjąć za podstawę datowania symbol i normę wagową, należałoby sądzić, że obiekt
był używany od ostatnich lat V w.p.n.e. do II w.p.n.e.104. Zwraca jednak uwagę ramka okalająca
100 Por. wyżej, s. 15.
101 Por. wyżej, s. 24.
юг por_ Wyżej, s. 16.
103 Nr inw. 142777 MN. Wys. = szer. — 0,043 m, grub. — 0,009 m. Prow.: Ateny. Publ.: Froehner,
jw., s. 188, nr 20; Zdrojewska, Z problematyki, jw., s. 83, il. 12 (datowany na V w. p.n.e.). Analogiczne za-
bytki por. wyżej, s. 17, nr 17 i 18, przypisy 39, 40, il. 9.
104 Por. wyżej, s. 16.
32
w Warszawie. Nr inw. 142777 MN
Ponieważ standard ten został wprowadzony w 2 poł. IV w.p.n.e.100, obiekt nie może być da-
towany wcześniej. Analiza profilu płytki nie dostarcza nowych danych. Płytka należy do grupy
b101 i została opatrzona nieznaczną ramką wysuniętą nad lico, nie stosowaną, jak wiadomo,
wcześniej niż w IV w.p.n.e.
Trzeba wyjaśnić jeszcze jedno. Jak widać na przykładzie dwóch ostatnich wymienionych
zabytków, identyczna legenda wagowa została umieszczona na 1/3 statera 105 i 1/3 miny 150.
Różne są jednak w obu przypadkach symbole: amfora późnopanatenajska (frakcja statera),
amfora gospodarcza (frakcja miny). Należy sądzić, że symbol odgrywał tu ważną rolę, gwa-
rantując prawidłowe odczytanie wartości nominalnej.
Na zakończenie zauważmy, iż legendy występujące na przedstawionych zabytkach potwier-
dzają nasze wcześniejsze sugestie102. Istotnie amforze wczesnopanatenajskiej I i II towarzyszy
legenda gwarancj'jna lub wagowa, amforze wczesnopanatenajskiej III oraz późnopanatenajskiej—
legenda wagowa.
Na odważnikach ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie nie ma przedstawienia
połowy amfory wczesnopanatenajskiej I, jak również późnopanatenajskiej.
Jeden tylko ciężarek ma wyobrażenie połowy amfory wczesnopanatenajskiej II. W górnych
narożach, wzdłuż prawej krawędzi i pod naczyniem znajdują się litery tworzące legendę
wagową HMITPITON (il. 24)103.
Ciężar (158 g) wskazuje na 1/6 statera standardu 112.
Gdyby przyjąć za podstawę datowania symbol i normę wagową, należałoby sądzić, że obiekt
był używany od ostatnich lat V w.p.n.e. do II w.p.n.e.104. Zwraca jednak uwagę ramka okalająca
100 Por. wyżej, s. 15.
101 Por. wyżej, s. 24.
юг por_ Wyżej, s. 16.
103 Nr inw. 142777 MN. Wys. = szer. — 0,043 m, grub. — 0,009 m. Prow.: Ateny. Publ.: Froehner,
jw., s. 188, nr 20; Zdrojewska, Z problematyki, jw., s. 83, il. 12 (datowany na V w. p.n.e.). Analogiczne za-
bytki por. wyżej, s. 17, nr 17 i 18, przypisy 39, 40, il. 9.
104 Por. wyżej, s. 16.
32