Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (30.1986)

Włodzimierz Godlewski

BADANIA ARCHEOLOGICZNE W STAREJ DONGOLI (SUDAN)

W LATACH 1983—1984

P

JL. race wykopaliskowe prowadzone w Starej Dongoli przez Misję Stacji Archeologii
Śródziemnomorskiej UW im. prof. Kazimierza Michałowskiego w Kairze skupiały się w osta-
tnich latach głównie na terenie Kościoła na Planie Krzyża. Dążeniem badających jest systematycz-
ne i całkowite odsłonięcie tej wielkiej i bardzo interesującej budowli. Prace badawcze nie ogra-
niczały się jednak tylko do tego stanowiska. Odsłonięto w tym samym czasie nowy kościół
znajdujący się na północnych peryferiach średniowiecznego miasta, zwany ze względu na swoją
lokalizację Kościołem Północno-Zachodnim. W skromnym zakresie kontynuowano również
prace w tzw. Meczecie oraz na bardzo ograniczoną skalę podjęto badania ratunkowe na nekro-
poli chrześcijańskiej, rozciągającej się na terenach pustynnych, na wschód od stolicy Nubii1.
Pracami kierował dr Stefan Jakobielski.

KOŚCIÓŁ NA PLANIE KRZYŻA

Po zakończeniu prac w ostatnim sezonie wykopaliskowym, tj. w 1984 г., 3/4 całej powierzchni
tego założenia zostało oczyszczone do poziomu posadzki. Znamy więc stan zachowania murów
w trzech ramionach budowli: południowym, wschodnim i zachodnim oraz prawie całkowicie
w części centralnej. Stopień zachowania się ścian jest niejednakowy — w niektórych częściach
budowli, jak ramię południowe oraz południowo-wschodnia ściana ograniczająca część centralną,
są zachowane do wysokości 4 m ponad poziom posadzki. Są jednak również odcinki ścian
całkowicie rozebranych, tak że ich przebieg można rekonstruować jedynie na podstawie reliktów
posadzki lub też wyposażenia wnętrza. Szczególnie wiele problemów interpretacyjnych stwarza

1 Obecne badania archeologiczne w Starej Dongoli są kontynuacją prac prowadzonych na tym stanowisku
od 1964 roku. O wcześniejszych rezultatach badań patrz W. Godlewski, Polskie badania archeologiczne
w Starej Dongoli (Sudan) w latach 1981—1982. Rocznik MNW, XXVIII, 1984, s. 465—484.

359