DOI Heft:
Wystawy
DOI Artikel:Nowak, Zofia Aleksandra; Muzeum Narodowe w Warszawie [Mitarb.]: Wystawa Marcina Zaleskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19633#0315
Zofia Aleksandra Nowak
WYSTAWA MARCINA ZALESKIEGO W MUZEUM NARODOWYM
W WARSZAWIE
Y T ystawa Marcina Zaleskiego należała do cyklu wystaw monograficznych jakie systema-
tycznie organizuje Muzeum Narodowe w Warszawie ; otwarta została 12 grudnia 1983 roku —
zamknięta 19 lutego 1984 roku. Dotychczas były to w większości ekspozycje dzieł znanych mala-
rzy warszawskich, działających głównie w drugiej połowie XIX wieku jak Maksymilian Gierym-
ski i Wojciech Gerson, bądź na przełomie XIX i XX wieku jak Stanisław Lentz, Konrad Krzy-
żanowski i Władysław Ślewiński. Ostatnia wystawa pokazała dzieła artysty żyjącego nieco
wcześniej, którego początki twórczości sięgają l', ćwierci, a dojrzałe dzieła przypadają na 2.
ćwierć XIX wieku.
Ekspozycja prac Zaleskiego miała za zadanie przypomnienie, zarówno publiczności jak i hi-
storykom sztuki, twórczości tego znanego i cenionego za życia, a później zapomnianego artysty,
na co zwracał uwagę już na początku XX wieku Wojciech Gerson.
Pojedyncze dzieła lub ich grupy eksponowane w stałych galeriach muzeów w kraju nie od-
działywują tak sugestywnie na widza jak pokazane w zespole, dlatego wystawa Zaleskiego
była dla wielu zwiedzających odkryciem malarza.
Zorganizowanie wystawy nie było sprawą prostą. Dzieła Zaleskiego, jak wielu artystów
warszawskich, zostały zdziesiątkowane i rozproszone w czasie kolejnych wojen, szczególnie
ostatniej, oraz w czasie powstania warszawskiego. Wiele prac przechowywanych w zbiorach ^
warszawskich uległo zniszczeniu, przepadły bezpowrotnie nie tylko obrazy, szkice i rysunki
ale i pamiątki rodzinne, pieczołowicie przechowywane do czasów II. wojny światowej przez
żonę wnuka artysty, Marię z Wysokich Zaleską oraz innych jego potomków. Z tak bardzo
uszczuplonego oeuvre trzeba było zgromadzić obrazy, by zorganizować wystawę. W trakcie
opracowywania katalogu organizatorka wystawy zamieściła anonsy w prasie licząc, że nieliczni
już teraz prywatni właściciele zechcą użyczyć swoich obrazów. Anonsy nie przyniosły spodzie-
wanych efektów. Został zgłoszony tylko jeden obraz: Śmierć ks. Józefa Poniatowskiego, kopia
wykonana wg grafiki L.-Ph. Debucourta. Obraz ten okazał się bardzo cenny dla wystawy,
jest on bowiem pierwszą pracą Zaleskiego eksponowaną na oficjalnej wystawie warszawskiej
311
WYSTAWA MARCINA ZALESKIEGO W MUZEUM NARODOWYM
W WARSZAWIE
Y T ystawa Marcina Zaleskiego należała do cyklu wystaw monograficznych jakie systema-
tycznie organizuje Muzeum Narodowe w Warszawie ; otwarta została 12 grudnia 1983 roku —
zamknięta 19 lutego 1984 roku. Dotychczas były to w większości ekspozycje dzieł znanych mala-
rzy warszawskich, działających głównie w drugiej połowie XIX wieku jak Maksymilian Gierym-
ski i Wojciech Gerson, bądź na przełomie XIX i XX wieku jak Stanisław Lentz, Konrad Krzy-
żanowski i Władysław Ślewiński. Ostatnia wystawa pokazała dzieła artysty żyjącego nieco
wcześniej, którego początki twórczości sięgają l', ćwierci, a dojrzałe dzieła przypadają na 2.
ćwierć XIX wieku.
Ekspozycja prac Zaleskiego miała za zadanie przypomnienie, zarówno publiczności jak i hi-
storykom sztuki, twórczości tego znanego i cenionego za życia, a później zapomnianego artysty,
na co zwracał uwagę już na początku XX wieku Wojciech Gerson.
Pojedyncze dzieła lub ich grupy eksponowane w stałych galeriach muzeów w kraju nie od-
działywują tak sugestywnie na widza jak pokazane w zespole, dlatego wystawa Zaleskiego
była dla wielu zwiedzających odkryciem malarza.
Zorganizowanie wystawy nie było sprawą prostą. Dzieła Zaleskiego, jak wielu artystów
warszawskich, zostały zdziesiątkowane i rozproszone w czasie kolejnych wojen, szczególnie
ostatniej, oraz w czasie powstania warszawskiego. Wiele prac przechowywanych w zbiorach ^
warszawskich uległo zniszczeniu, przepadły bezpowrotnie nie tylko obrazy, szkice i rysunki
ale i pamiątki rodzinne, pieczołowicie przechowywane do czasów II. wojny światowej przez
żonę wnuka artysty, Marię z Wysokich Zaleską oraz innych jego potomków. Z tak bardzo
uszczuplonego oeuvre trzeba było zgromadzić obrazy, by zorganizować wystawę. W trakcie
opracowywania katalogu organizatorka wystawy zamieściła anonsy w prasie licząc, że nieliczni
już teraz prywatni właściciele zechcą użyczyć swoich obrazów. Anonsy nie przyniosły spodzie-
wanych efektów. Został zgłoszony tylko jeden obraz: Śmierć ks. Józefa Poniatowskiego, kopia
wykonana wg grafiki L.-Ph. Debucourta. Obraz ten okazał się bardzo cenny dla wystawy,
jest on bowiem pierwszą pracą Zaleskiego eksponowaną na oficjalnej wystawie warszawskiej
311