Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (30.1986)

30." 1/12 miny. Ateny. 2 pol. IV w. — III w. p.n.e. Ołów. Muzeum Narodowe
w Warszawie. Nr inw. 142781 MN

Trzeci odważnik z polową amfory wczesnopanatenajskiej III opatrzono legendą gwaran-
cyjną AEMO, bardzo słabo czytelną (il. 27)110.

Zgodnie z ciężarem (159 g) jest on 1/6 statera standardu 112.

Nieregularne krawędzi płytki uniemożliwiają określenie grupy, wyraźna jest jednak ramka
okalająca lico. Tak zatem trzy przesłanki: symbol, norma wagowa i ramka wskazują na czas
używania obiektu IV—II w.p.n.e.

Ostatni ciężarek z połową amfory wczesnopanatenajskiej III ma legendę wagową HTP,
umieszczoną pod naczyniem (il. 28)m.

Ciężar (178 g) dowodzi, że odważnik jest 1/3 statera standardu 126.

Norma wagowa oraz symbol wskazywałyby na czas użytkowania od ostatnich lat V w.p.n.e.
do II w.p.n.e. Profil płytki (grupa b)112 nie stanowi kryterium do datowania, natomiast ramka
wysunięta nad lico pozwala stwierdzić, że ciężarek wykonano nie wcześniej jak w IV w.p.n.e.

Ustalenie czasu post quem na IV w. w przypadku odważnika standardu 126 jest bardzo
istotne, potwierdza bowiem nasze przypuszczenia o nie respektowaniu dekretu Teisamenosa
i używaniu w dalszym ciągu ciężarków wyższych norm. Co więcej, nie tylko miały zastosowanie
odważniki wykonane przed tym aktem prawnym, ale produkowano też nowe, nie bacząc na
oficjalne zalecenie. Zauważmy, że na opisanym zabytku widnieje nietypowa legenda. Dowo-
dzi ona indywidualności producenta, który odstąpił od przyjętego wzoru.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, iż zabytki warszawskie potwierdzają nasze wcześniejsze
spostrzeżenie o przewadze legendy wagowej na odważnikach z połową amfory113.

110 Nr inw. 142778 MN. Wys. — 0,04 m, szer. — 0,042 m, grub. — 0,007 m. Prow. : Pireus. Publ. : Froeh-
ncr> jw., s. 188, nr 21.

111 Nr inw. 142779 MN. Wys. = szer. — 0,036 m, grub. — 0,011 m. Prow. : Pireus. Publ. : Froehner,
Jw-. s. 188, nr 19.

112 Por. wyżej, s. 24.

113 Por. wyżej, s. 21.

3*

35