Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (30.1986)

1

Artysta, poczynając od lat studiów do okupacji niemieckiej, a następnie przez piętnaście
lat po wojnie brał udział co roku lub co dwa lata w różnych wystawach zbiorowych, prezen-
tując także swe prace na kilku wystawach indywidualnych. Toteż Popławski nie może się zna-
leźć wśród artystów nieznanych, skoro uczestniczył w licznych pokazach publicznych. Pozo-
staje on tylko w niektórych kręgach niezauważony, do czego przyczyniła się, zapewne, niezwykła
skromność artysty, wciąż nurtowanego wątpliwościami co do własnych osiągnięć twórczych.
Niemałą rolę odegrał także brak, towarzyszącej zazwyczaj wystawom, kompetentnej krytyki
artystycznej.

Adolf Popławski urodził się w Wilnie 16 czerwca 1907 r. jako jeden z sześciu synów Ignacego
i Marii z domu Banel. Matka artysty do zamążpójścia udzielała lekcji języków obcych, ojciec
nauczał matematyki i fizyki w gimnazjum im. króla Zygmunta Augusta, gdzie objął też na pe-
wien okres czasu stanowisko dyrektora, a także w gimnazjum im. ks. Adama Czartoryskiego
i SS Nazaretanek. Ogromnie lubiany przez uczniów był na terenie Wilna postacią znaną. Jego
sylwetka z rozwianym siwym włosem wysuwającym się spod kapelusza, z nieco szerszym — jak
się zdawało — niż zwykle rondem, została utrwalona w pamięci wielu Wilnian.

Artysta stracił czterech braci w sposób tragiczny. Trzej z nich stali się ofiarami ostatniej wojny.
Popławski po ukończeniu szkoły średniej rozpoczął studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uni-
wersytetu Stefana Batorego w Wilnie w roku akademickim 1926—1927. Wykazywał duże zdol-
ności, i od początku zjednywał sobie kolegów uczynnością, życzliwością oraz cichą, nie wyle-
wającą się na zewnątrz radością życia, ufnością do ludzi. Nieśmiały, niczym nie narzucający się,
przyciągał jednakże uwagę otoczenia. Był obowiązkowy nie tylko wobec wymogów uczelni
lecz przede wszystkim w stosunkach koleżeńskich. Odznaczał się wielkim poczuciem humoru,
zdobywał popularność swymi wierszykami okolicznościowymi, zabarwionymi często ironią.
Pisywał je do końca życia. Brał także udział w układaniu tekstów satyrycznych dla szopek wy-
działowych oraz przy okazji różnych uroczystości rodzinnych. Pełnił przez jakiś czas funkcję
sekretarza zarządu założonego na Wydziale Sztuk Pięknych Cechu Świętego Łukasza. Sporzą-
dzane przez niego protokoły posiedzeń Zarządu były nie pozbawione dowcipu.

Studia Popławskiego przebiegały w sposób przewidziany programem uczelni. Po zaliczeniu
pierwszego i drugiego roku następowały lata specjalizacji; odbywał je artysta w pracowni pro-
fesora Ferdynanda Ruszczyca, którego zastępcą był utalentowany pejzażysta Aleksander Sztur-
man. Jego wpływ niewątpliwie oddziałał korzystnie na młodego adepta sztuki. Pociąg do natury
i oswojenie się z nią była jedną ze szczególnych cech Popławskiego, gdyż od najmłodszych lat
spędzał on wakacje w rodzinnej posiadłości Kalinie, położonej w bliskiej odległości od Wilna,
w niezwykle malowniczym terenie, niedaleko słynnych Zielonych Jezior. Zdawałoby się, że właśnie
tam, w obcowaniu z przyrodą będzie mógł bez przeszkód dojrzewać i rozwijać się talent mło-
dego malarza. Artysta wybrał jednakże inną drogę działania. Należy tutaj wspomnieć, że Po-
pławski już we wczesnych latach swych studiów dzielił zainteresowanie pomiędzy malarstwo

276