DOI Heft:
Część pierwsza
DOI Artikel:Kehl, Jerzy; Romanowicz, Aldona; Wodzińska, Maria; Muzeum Narodowe w Warszawie [Mitarb.]: Rozwój naukowego aspektu działań konserwatorskich w dziejach Muzeum Narodowego w Warszawie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19634#0165
Jerzy Kehl
Aldona Romanowiczowa
Maria Wodzińska
ROZWÓJ NAUKOWEGO ASPEKTU DZIAŁAŃ
KONSERWATORSKICH W DZIEJACH
MUZEUM NARODOWEGO W WARSZAWIE
X. ^katalizatorem przemian i rozwoju myśli konserwatorskiej w 20-leciu międzywojennym
był nagły wzrost potrzeb w dziedzinie kultury i muzealnictwa, po zniszczeniach I wojny świa-
towej.
Wojny i rewolucje, jak każdy kataklizm, rozbijały i niszczyły, ale wyzwalały także nowe
energie i rodziły świeże spojrzenie na zaistniałe później potrzeby.
Powstanie niepodległej Polski po I wojnie światowej, odrodzenie narodowej kultury, ko-
nieczność ratowania tego co przetrwało, organizowanie muzeów, gromadzenie, zabezpieczanie
i masowe konserwowanie zbiorów, spowodowały wzrost zainteresowań techniką i użytym do
tworzenia dzieł sztuki materiałem, tak u historyków sztuki, jak i konserwatorów. Wzrastała
świadomość potrzeby pogłębiania wiedzy technologicznej, rozszerzania zakresu badań i działań
konserwatorskich, konieczności współpracy konserwatorów i historyków sztuki, a także specja-
listów z innych dziedzin nauk przyrodniczych.
Był to na naszym terenie początek długotrwałego przekształcania się dziewiętnastowiecznej
renowacji w dyscyplinę naukową, a może raczej w sztukę konserwacji uprawianą przez artystów
konserwatorów, świadomych konieczności wszechstronnego poznania natury materialnej i wa-
lorów artystycznych dzieła sztuki.
Muzeum Narodowe mieściło się wtedy na Podwalu. Dwie pierwsze Pracownie Konserwa-
torskie powstały już w latach 1921 i 19221. Pierwszą była Pracownia Sztuki Zdobniczej pod
1 St. Lorentz, Muzeum Narodowe w Warszawie, zarys historyczny. Rocznik MNW, I, 1938, s. 1—69.
W latach 1927 do 1936 buduje się nowy gmach dla zbiorów Muzeum Narodowego, o nowoczesnych naówczas
rozwiązaniach, zapewniający zgodnie ze stanem wiedzy tego czasu najlepsze warunki dla przechowywanych dzieł
sztuki i kultury narodowej. Pierwszym Dyrektorem Muzeum jeszcze w gmachu na Podwalu, był płk. Bronisław
Gembarzewski, późniejszy Dyrektor Muzeum Wojska. W projektowaniu i budowie nowego gmachu uczestniczył
od 1935 r. wicedyrektor MNW, a od 1936 dyrektor Muzeum, młody historyk sztuki i konserwator prof. Stanisław
Lorentz. Funkcję tę pełnił do 1982 r.
И Rocznik Muz. Nar. t. XXXI
161
Aldona Romanowiczowa
Maria Wodzińska
ROZWÓJ NAUKOWEGO ASPEKTU DZIAŁAŃ
KONSERWATORSKICH W DZIEJACH
MUZEUM NARODOWEGO W WARSZAWIE
X. ^katalizatorem przemian i rozwoju myśli konserwatorskiej w 20-leciu międzywojennym
był nagły wzrost potrzeb w dziedzinie kultury i muzealnictwa, po zniszczeniach I wojny świa-
towej.
Wojny i rewolucje, jak każdy kataklizm, rozbijały i niszczyły, ale wyzwalały także nowe
energie i rodziły świeże spojrzenie na zaistniałe później potrzeby.
Powstanie niepodległej Polski po I wojnie światowej, odrodzenie narodowej kultury, ko-
nieczność ratowania tego co przetrwało, organizowanie muzeów, gromadzenie, zabezpieczanie
i masowe konserwowanie zbiorów, spowodowały wzrost zainteresowań techniką i użytym do
tworzenia dzieł sztuki materiałem, tak u historyków sztuki, jak i konserwatorów. Wzrastała
świadomość potrzeby pogłębiania wiedzy technologicznej, rozszerzania zakresu badań i działań
konserwatorskich, konieczności współpracy konserwatorów i historyków sztuki, a także specja-
listów z innych dziedzin nauk przyrodniczych.
Był to na naszym terenie początek długotrwałego przekształcania się dziewiętnastowiecznej
renowacji w dyscyplinę naukową, a może raczej w sztukę konserwacji uprawianą przez artystów
konserwatorów, świadomych konieczności wszechstronnego poznania natury materialnej i wa-
lorów artystycznych dzieła sztuki.
Muzeum Narodowe mieściło się wtedy na Podwalu. Dwie pierwsze Pracownie Konserwa-
torskie powstały już w latach 1921 i 19221. Pierwszą była Pracownia Sztuki Zdobniczej pod
1 St. Lorentz, Muzeum Narodowe w Warszawie, zarys historyczny. Rocznik MNW, I, 1938, s. 1—69.
W latach 1927 do 1936 buduje się nowy gmach dla zbiorów Muzeum Narodowego, o nowoczesnych naówczas
rozwiązaniach, zapewniający zgodnie ze stanem wiedzy tego czasu najlepsze warunki dla przechowywanych dzieł
sztuki i kultury narodowej. Pierwszym Dyrektorem Muzeum jeszcze w gmachu na Podwalu, był płk. Bronisław
Gembarzewski, późniejszy Dyrektor Muzeum Wojska. W projektowaniu i budowie nowego gmachu uczestniczył
od 1935 r. wicedyrektor MNW, a od 1936 dyrektor Muzeum, młody historyk sztuki i konserwator prof. Stanisław
Lorentz. Funkcję tę pełnił do 1982 r.
И Rocznik Muz. Nar. t. XXXI
161