Studia do Dziejów Wawelu (4.1978)

2. Część wieka trumny przed konserwacją.

W czasie otwierania krypty grobowej należało zachować specjalną ostrożność,
gdyż dopływ powietrza i wyższej temperatury mógł spowodować ewentualną reakty-
wację mikroorganizmów. Łatwo było również zakazić nowymi bakteriami i grzybami
wyjęte wilgotne przedmioty. Z tego też względu zostały przez autora przygotowane
urządzenia i środki dezynfekcyjne do odkażania przedmiotów grobowych i rąk w czasie
pracy. Podczas eksploracji wszystkie wyjmowane obiekty były kolejno spryskiwane
profilaktycznie tymolem w alkoholu. Ostrożność ta była w pełni uzasadniona, jak to
udowodnił mikrobiolog prof. dr Bolesław Smyk, któremu poruczono specjalne zbadanie
tego zagadnienia (zob. aneks 3). Z próbek pobranych z różnych przedmiotów wyjętych
z grobu, jak i z samej krypty, wyhodował on na specjalnych pożywkach liczne rodzaje
grzybów i bakterii, przy czym okazało się, że organizmy, które brały udział w rozkładzie
zwłok, drewnianej trumny i innych przedmiotów, potrafiły przetrwać w stanie ana-
biozy kilka setek lat. Niektóre z nich dzisiaj nie są już znane. Niektóre, należące do obec-
nie żyjących, okazały się bardzo aktywne biochemicznie, a więc niebezpieczne. Mo-
żliwe, iż na nowo byłyby odżyły w razie powstania w czasie eksploracji korzystnych
dla nich warunków klimatycznych. Po skończeniu prac i zamurowaniu dojścia do krypty
kontynuowałyby swą biochemiczną czynność, niszcząc do reszty umieszczone tam
z powrotem kości króla i inne przedmioty. Z tego też względu wszystkie obiekty, jak
i sama krypta, zostały poddane przed zamurowaniem dezynfekcji. Zabieg ten dotyczył
również szczątków królowej Elżbiety i nowo przygotowanej dla niej krypty, w miejscu
pierwotnej, zrujnowanej w w. XVIII.

461