DOI article:
Walczak, Marek: Siedemnastowieczne rzeźby w kaplicy Fredrów przy kościele parafialnym w Rudkach
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.22259#0327
Marek Walczak
Instytut Historii Sztuki UJ
Kraków
SIEDEMNASTOWIECZNE RZEŹBY W KAPLICY FREDRÓW
PRZY KOŚCIELE PARAFIALNYM W RUDKACH
Inwentaryzacja kościoła parafialnego w Rudkach1 przeprowadzona
w roku 1992 przez grupę pracowników i studentów Instytutu Historii Sztuki
UJ przyniosła m. in. opis i dokumentację fotograficzną rzeźb stojących po
bokach retabulum ołtarza w kaplicy rodziny Fredrów (il. 1). Są to drewniane
figury przedstawiające Chrystusa Frasobliwego i siedzącą Matkę Boską Bolesną
(il. 2, 3). Najstarszym znanym nam dokumentem na ich temat jest fotografia
z r. 1920 w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie (il. 1). W podpisie pod ową
fotografią widnieje informacja, że rzeźby zostały ofiarowane do kościoła przez
kolatorów w w. XIX; jest też próba datowania — na początek w. XVI.
W literaturze naukowej brak wzmianek na ich temat.
Pełnoplastyczne, nieco ponad metrowej wysokości figury zdradzają rękę
dobrego mistrza. Chrystus i Jego Matka zwracają się lekko ku sobie, ku
środkowi ołtarza, zasiadając na miękko ukształtowanych cokołach, sugerują-
cych w przypadku Chrystusa rozłożysty pień drzewa, a w przypadku Marii
— skalisty grunt. W obydwu rzeźbach zwraca uwagę mocna budowa ciała
i „atletyczne” proporcje. Chrystus siedzi z głową i tułowiem zwróconymi lekko
w prawą stronę, podczas gdy nogi wysunięte są w lewo. Masywny blokowy
tors skręcony jest lekko w pasie i oddzielony od wypukłego, obło ukształ-
towanego brzucha łagodnym, ale wyraźnym wcięciem. Skręt ciała został
dodatkowo podkreślony przez wsparcie głowy na lewej ręce, podpartej na
ściętym pniu drzewa. Mocne, umięśnione nogi złączone są stopami (prawa
wsparta jest nieco wyżej), podczas gdy kolana są rozsunięte. Jak już wspo-
mniano, lewa ręka, wsparta na pniu, podpiera głowę, której część zakryta jest
rozstawionymi palcami, prawa ręka opada zaś łagodnie wzdłuż boku, a dłoń
spoczywa nieco poniżej brzucha, pomiędzy rozsuniętymi nogami. Z frasobliwą
postawą Chrystusa świetnie koresponduje wyraz Jego twarzy. Okolona długi-
Instytut Historii Sztuki UJ
Kraków
SIEDEMNASTOWIECZNE RZEŹBY W KAPLICY FREDRÓW
PRZY KOŚCIELE PARAFIALNYM W RUDKACH
Inwentaryzacja kościoła parafialnego w Rudkach1 przeprowadzona
w roku 1992 przez grupę pracowników i studentów Instytutu Historii Sztuki
UJ przyniosła m. in. opis i dokumentację fotograficzną rzeźb stojących po
bokach retabulum ołtarza w kaplicy rodziny Fredrów (il. 1). Są to drewniane
figury przedstawiające Chrystusa Frasobliwego i siedzącą Matkę Boską Bolesną
(il. 2, 3). Najstarszym znanym nam dokumentem na ich temat jest fotografia
z r. 1920 w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie (il. 1). W podpisie pod ową
fotografią widnieje informacja, że rzeźby zostały ofiarowane do kościoła przez
kolatorów w w. XIX; jest też próba datowania — na początek w. XVI.
W literaturze naukowej brak wzmianek na ich temat.
Pełnoplastyczne, nieco ponad metrowej wysokości figury zdradzają rękę
dobrego mistrza. Chrystus i Jego Matka zwracają się lekko ku sobie, ku
środkowi ołtarza, zasiadając na miękko ukształtowanych cokołach, sugerują-
cych w przypadku Chrystusa rozłożysty pień drzewa, a w przypadku Marii
— skalisty grunt. W obydwu rzeźbach zwraca uwagę mocna budowa ciała
i „atletyczne” proporcje. Chrystus siedzi z głową i tułowiem zwróconymi lekko
w prawą stronę, podczas gdy nogi wysunięte są w lewo. Masywny blokowy
tors skręcony jest lekko w pasie i oddzielony od wypukłego, obło ukształ-
towanego brzucha łagodnym, ale wyraźnym wcięciem. Skręt ciała został
dodatkowo podkreślony przez wsparcie głowy na lewej ręce, podpartej na
ściętym pniu drzewa. Mocne, umięśnione nogi złączone są stopami (prawa
wsparta jest nieco wyżej), podczas gdy kolana są rozsunięte. Jak już wspo-
mniano, lewa ręka, wsparta na pniu, podpiera głowę, której część zakryta jest
rozstawionymi palcami, prawa ręka opada zaś łagodnie wzdłuż boku, a dłoń
spoczywa nieco poniżej brzucha, pomiędzy rozsuniętymi nogami. Z frasobliwą
postawą Chrystusa świetnie koresponduje wyraz Jego twarzy. Okolona długi-