DOI Artikel:
Voznycʹkyj, Borys Hryhorovyč: Ikonostas w cerkwi Bazylianów w Podhorcach
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.22259#0379
Ikonostas w cerkwi OO. Bazylianów w Podhorcach
377
otrzymał 374 zł. Dla czeladzi, która zajmowała się montażem, klasztor zakupił
też trunki za 9 zł i 3 gr. W pracach pomagali zakonnicy i miejscowi specjaliści —
np. w księdze jest odnotowany Jakub z Huty (wieś w sąsiedztwie Podhorzec),
który otrzymał 2 zł 18 gr. W styczniu 1758 woźnica z Krzemieńca przywiózł
cyborium ołtarzowe, a jeszcze pół roku później nadeszły ramy ołtarzowe i dwa
krucyfiksy.
14 stycznia 1758 snycerz Stefan przyjechał do klasztoru podhoreckiego
w celu dokonania rozliczenia. Wypłacono mu wówczas 324 zł., a ponadto
wydano mu 2 zł 18 gr dla kowala krzemienieckiego, który wykonał czopy do
cyborium; czeladnik Antoni, który przyjechał wraz z mistrzem, otrzymał 1 zł
9 gr; woźnica, który ich przywiózł — 13 gr. Wspólnota klasztorna była
najwyraźniej zadowolona z prac. Na dwa dni przed przyjazdem rzeźbiarza
zakupiono dla niego dwie butelki francuskiego wina, a w dzień przyjazdu,
kiedy okazało się, że było go za mało, powtórzono zakup.
Ostatnią wypłatę — 120 zł — Stefan odebrał w maju 1758. Łącznie jego
wynagrodzenie wyniosło 3 722 zł 52 gr. Trzeba podkreślić, że rzeźbiarz wniósł
własny wkład finansowy w powstanie ikonostasu. W miesiąc po otrzymaniu
pierwszej wypłaty za pracę Stefan „ofiarował i dał” na ołtarz 36 zł, jak to
zapisano w księdze.
Jak się wydaje, prace przy malowaniu i złoceniu ikonostasu zostały
wykonane własnymi siłami przez zakonników. W maju 1758 dokonano
w Brodach zakupu farb, kleju i złota. W zapisach występuje brat Barsonufij
i malarz Franciszek, którzy brali udział w dekoracji ikonostasu. 15 września
1758 r. zapłacono 1 zł 15 gr za jedwabną wstążkę do zasłony przed centralną
ikoną Matki Boskiej. Był to ostatni wydatek na wielki ołtarz. W środku lata
następnego roku nadeszły ostatnie dodatki. Można przypuszczać, że w tym
czasie ołtarz został poświęcony.
Namiestne ikony — Matka Boska, Zbawiciel, Pantokrator i Zwiastowanie
— zostały prawdopodobnie wykonane przez malarzy-bazylianów z Poczajo-
wa5. Wiadomo, że ihumen klasztoru podhoreckiego zawiózł do klasztoru
Kapucynów w Olesku Jakuba Głowackiego, aby ten, malując ikonę Zwias-
towania, wzorował się na obrazie Szymona Czechowicza o tym samym
temacie. Ikona Zwiastowania6 (il. 4) jest przeznaczona do zakrywania głównej
ikony Matki Boskiej. W księdze brak śladów wypłat za ikony, co może
potwierdzać nasze przypuszczenie, że namalowali je poczajowscy bazylianie.
Tylko oni mogli bowiem wykonywać prace bezpłatnie.
***
Na tle ukształtowanych przez wiekową tradycję ukraińskich ikonostasów
kanonicznych podhorecki ołtarz-ikonostas wyróżnia się swym rozwiązaniem
przestrzennym i bogactwem dekoracji rzeźbiarskiej. Jest to dość wysoka
377
otrzymał 374 zł. Dla czeladzi, która zajmowała się montażem, klasztor zakupił
też trunki za 9 zł i 3 gr. W pracach pomagali zakonnicy i miejscowi specjaliści —
np. w księdze jest odnotowany Jakub z Huty (wieś w sąsiedztwie Podhorzec),
który otrzymał 2 zł 18 gr. W styczniu 1758 woźnica z Krzemieńca przywiózł
cyborium ołtarzowe, a jeszcze pół roku później nadeszły ramy ołtarzowe i dwa
krucyfiksy.
14 stycznia 1758 snycerz Stefan przyjechał do klasztoru podhoreckiego
w celu dokonania rozliczenia. Wypłacono mu wówczas 324 zł., a ponadto
wydano mu 2 zł 18 gr dla kowala krzemienieckiego, który wykonał czopy do
cyborium; czeladnik Antoni, który przyjechał wraz z mistrzem, otrzymał 1 zł
9 gr; woźnica, który ich przywiózł — 13 gr. Wspólnota klasztorna była
najwyraźniej zadowolona z prac. Na dwa dni przed przyjazdem rzeźbiarza
zakupiono dla niego dwie butelki francuskiego wina, a w dzień przyjazdu,
kiedy okazało się, że było go za mało, powtórzono zakup.
Ostatnią wypłatę — 120 zł — Stefan odebrał w maju 1758. Łącznie jego
wynagrodzenie wyniosło 3 722 zł 52 gr. Trzeba podkreślić, że rzeźbiarz wniósł
własny wkład finansowy w powstanie ikonostasu. W miesiąc po otrzymaniu
pierwszej wypłaty za pracę Stefan „ofiarował i dał” na ołtarz 36 zł, jak to
zapisano w księdze.
Jak się wydaje, prace przy malowaniu i złoceniu ikonostasu zostały
wykonane własnymi siłami przez zakonników. W maju 1758 dokonano
w Brodach zakupu farb, kleju i złota. W zapisach występuje brat Barsonufij
i malarz Franciszek, którzy brali udział w dekoracji ikonostasu. 15 września
1758 r. zapłacono 1 zł 15 gr za jedwabną wstążkę do zasłony przed centralną
ikoną Matki Boskiej. Był to ostatni wydatek na wielki ołtarz. W środku lata
następnego roku nadeszły ostatnie dodatki. Można przypuszczać, że w tym
czasie ołtarz został poświęcony.
Namiestne ikony — Matka Boska, Zbawiciel, Pantokrator i Zwiastowanie
— zostały prawdopodobnie wykonane przez malarzy-bazylianów z Poczajo-
wa5. Wiadomo, że ihumen klasztoru podhoreckiego zawiózł do klasztoru
Kapucynów w Olesku Jakuba Głowackiego, aby ten, malując ikonę Zwias-
towania, wzorował się na obrazie Szymona Czechowicza o tym samym
temacie. Ikona Zwiastowania6 (il. 4) jest przeznaczona do zakrywania głównej
ikony Matki Boskiej. W księdze brak śladów wypłat za ikony, co może
potwierdzać nasze przypuszczenie, że namalowali je poczajowscy bazylianie.
Tylko oni mogli bowiem wykonywać prace bezpłatnie.
***
Na tle ukształtowanych przez wiekową tradycję ukraińskich ikonostasów
kanonicznych podhorecki ołtarz-ikonostas wyróżnia się swym rozwiązaniem
przestrzennym i bogactwem dekoracji rzeźbiarskiej. Jest to dość wysoka