DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.43489#0045
Papieże, nepoci w purpurze
39
świętego Łukasza, wspomagając wielu artystów. W rzymskim Palazzo Barbe-
rini zgromadził kolekcje dzieł sztuki i księgozbiór. Drugi z bratanków, kardy-
nał Antonio Barberini, był protektorem kapucynów i zarazem inspiratorem
reformy ich konstytucji. W pobliżu pałacu Barberinich w 1624 r. ufundował
dla nich kościół Santa Maria de Concezione, który stał się jednocześnie mau-
zoleum kardynała.
Obie rodziny książęce, Farnese i Barberinich, jawią się jako gorący zwo-
lennicy i opiekunowie potrydenckich zakonów: jezuitów i kapucynów, które
odegrały tak doniosłą rolę w krajach Europy Środkowej w okresie
kontrreformacji. Jezuici, działający wśród warstw wyższych, najważniejsze
zadanie swego posłannictwa widzieli w oświacie, kapucyni w misjach ludo-
wych, wprowadzając do pobożności różne obrzędy, jak czterdziestogodzinne
nabożeństwa czy koronacje wizerunków maryjnych. Wśród arystokratycznych
rodzin, których członkowie zasiadali na tronie papieskim, nie brakowało też
protektorów innych zakonów, np. Colonnów związanych z franciszkanami,
Medyceuszy - z dominikanami czy Borghese - z karmelitami bosymi i kame-
dułami.
Od czasu wstąpienia na tron papieski w 1534 r. Pawła III do śmierci w
1644 r. Urbana VIII minęło 110 lat, w ciągu których dokonała się przemiana
Rzymu renesansowego w barokowy. Tak długi okres dzielący oba pontyfikaty
wykluczał bezpośrednią konkurencję między obiema rodzinami. Konkurentami
Farnese były rodziny epoki renesansu, głównie della Rovere, Medyceusze
i Aldobrandini, podczas gdy antagonistami Barberinich okazał się ród
Pamphilich. Należy też uwzględnić postawę największych mocarstw kato-
lickich, tzn. Francji i Hiszpanii, które miały wówczas decydujący wpływ na
wybór nowego papieża, a często i na cały pontyfikat.
Wśród włoskich rodzin arystokratycznych przełomu renesansu i baroku
do największych sukcesów w Rzymie doszli Medyceusze i Farnese. Medyceu-
sze byli rodziną bankierską dysponującą własnym kapitałem, która do
umacniania swej pozycji ekonomicznej potrzebowała znaczenia politycznego.
W XVI wieku trzech papieży: Feon X (1513-1521), Klemens VII (1523-1534)
i Pius IV (1559-1563) wywodziło się z rodu Medyceuszy, którzy w 1537 r.
otrzymali tytuł książąt Toskanii. Rodzina Farnese weszła do arystokracji
dzięki zasługom swych członków na dworach papieskich Marcina V Colonny
i Aleksandra VI Borgii oraz związkom małżeńskim i towarzyskim. Potęgę
39
świętego Łukasza, wspomagając wielu artystów. W rzymskim Palazzo Barbe-
rini zgromadził kolekcje dzieł sztuki i księgozbiór. Drugi z bratanków, kardy-
nał Antonio Barberini, był protektorem kapucynów i zarazem inspiratorem
reformy ich konstytucji. W pobliżu pałacu Barberinich w 1624 r. ufundował
dla nich kościół Santa Maria de Concezione, który stał się jednocześnie mau-
zoleum kardynała.
Obie rodziny książęce, Farnese i Barberinich, jawią się jako gorący zwo-
lennicy i opiekunowie potrydenckich zakonów: jezuitów i kapucynów, które
odegrały tak doniosłą rolę w krajach Europy Środkowej w okresie
kontrreformacji. Jezuici, działający wśród warstw wyższych, najważniejsze
zadanie swego posłannictwa widzieli w oświacie, kapucyni w misjach ludo-
wych, wprowadzając do pobożności różne obrzędy, jak czterdziestogodzinne
nabożeństwa czy koronacje wizerunków maryjnych. Wśród arystokratycznych
rodzin, których członkowie zasiadali na tronie papieskim, nie brakowało też
protektorów innych zakonów, np. Colonnów związanych z franciszkanami,
Medyceuszy - z dominikanami czy Borghese - z karmelitami bosymi i kame-
dułami.
Od czasu wstąpienia na tron papieski w 1534 r. Pawła III do śmierci w
1644 r. Urbana VIII minęło 110 lat, w ciągu których dokonała się przemiana
Rzymu renesansowego w barokowy. Tak długi okres dzielący oba pontyfikaty
wykluczał bezpośrednią konkurencję między obiema rodzinami. Konkurentami
Farnese były rodziny epoki renesansu, głównie della Rovere, Medyceusze
i Aldobrandini, podczas gdy antagonistami Barberinich okazał się ród
Pamphilich. Należy też uwzględnić postawę największych mocarstw kato-
lickich, tzn. Francji i Hiszpanii, które miały wówczas decydujący wpływ na
wybór nowego papieża, a często i na cały pontyfikat.
Wśród włoskich rodzin arystokratycznych przełomu renesansu i baroku
do największych sukcesów w Rzymie doszli Medyceusze i Farnese. Medyceu-
sze byli rodziną bankierską dysponującą własnym kapitałem, która do
umacniania swej pozycji ekonomicznej potrzebowała znaczenia politycznego.
W XVI wieku trzech papieży: Feon X (1513-1521), Klemens VII (1523-1534)
i Pius IV (1559-1563) wywodziło się z rodu Medyceuszy, którzy w 1537 r.
otrzymali tytuł książąt Toskanii. Rodzina Farnese weszła do arystokracji
dzięki zasługom swych członków na dworach papieskich Marcina V Colonny
i Aleksandra VI Borgii oraz związkom małżeńskim i towarzyskim. Potęgę