DOI Artikel:
Miziołek, Jerzy: Toskańskie malarstwo cassonowe z kolekcji Karola Lanckorońskiego w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu: Studium wstępne
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19893#0110
12. Paolo Uccello, Św. Jerzy walczący ze smokiem, ok. 1470. Niegdyś w kolekcji Lanckorońskich, obecnie National Gallery
w Londynie (wg Borsi, Paolo Uccello...; fot. J. Langda)
w tym miejscu zauważyć, iż dla większości z tych W połowie XV stulecia działał bodaj najlepiej
malowideł czerpano motywy z wielu źródeł literac- znany dzięki zachowanym archiwaliom warsztat fio-
łach, co pozwala przypuszczać, że artyści byli zapewne rencki wytwarzający cassoni, prowadzony przez Apol-
instruowani przez humanistów lub znawców litera- lonia di Giovanni i Marca del Buono82. W latach
tury i mitologii81. 1446-1465 warsztat ten wykonał około 170 par
Zob. m.in.: Schubring, Cassoni..., passim; Pope-Hen-
nessy, Christiansen, o.c, s. 29, passim; E. C. Kleeman,
S. G. Willner, Italian Paintings 1300-1500 (Museum Boymans-
uan Beuningen), Rotterdam 1993, s. 83-86; Barriault, JSpal-
liera" Paintings..., s. 95 i n.; Mi ziółek, Soggetti classici...,
passim. Dwie główne i niemal sprzeczne ze sobą opinie na temat
roli uczonych „doradców", czy inaczej mówiąc autorów programów
dzieł sztuki w okresie Renesansu wyrazili m.in. badacze związani
z Instytutem Warburga w Londynie - zob. M. Baxandall,
Painting and Experience in Fifteenth Century Italy, Oxford-New
York 1986, s. 1-27, szczeg. s. 3; (pierwsze wyd. 1972). Ch. Hope,
Artists, Patrons, and Aduisers in the Italian Renaissance [w:]
Patronage in the Renaissance, wyd. G. F. Lytle, S. Orgel,
Princeton 1981, s. 293-353. Baxandall jest przekonany o wielkiej
zależności artystów od „doradców", podczas gdy Hope, w sposób
tylko częściowo przekonujący, odrzuca tę tezę.
82 Nasza wiedza o tym warsztacie jest o wiele większa niż
o jakimkolwiek innym florenckim, pochodzi ona jednak nie
z oryginalnego XV-wiecznego spisu zamówień, lecz zapewne
z jego skróconej kopii sporządzonej w XVII w. Spis ten, od-
naleziony przez Heinricha Brockhausa i przekazany Aby War-
burgowi, został opublikowany za zgodą tego ostatniego przez
Schubringa,CassonL.., s. 443-450. Badaczowi temu nie udało
się jednak powiązać zachowanych cassoni z Apollonio di Gio-
vanni; przez wiele dziesięcioleci malowidła na skrzyniach po-
chodzących z jego warsztatu atrybuowano kilku anonimom
określanym jako: Mistrz cassoni Jarvesa, Mistrz Bitwy pod
Anghiari, Mistrz Wergilego i Mistrz Dydony. Dopiero W. Ste-
chow (Marco del Buono and Apollonio di Giouanni cassone
Painters, Bulletin of the Allen Memoriał Art Museum, 1: 1944,
s. 5-21) zidentyfikował jedno malowidło, wymienione we wspo-
mnianym spisie, a następnie w oparciu o analizę stylistyczną
dołączył do niego kilka innych. Zob.: Gombrich, o.c, s. 11-28;
Cali mann, Apollonio di Giouanni...; Idem, Apollonio di Gio-
uanni and Painting for the Early Renaissance Room (Antichita
Viva, 27: 1988, 3-4, s. 5-18); J. K. Morrison, Apollonio di
Giovanni's Aeneid cassoni and the Virgil Commentators (Yale
University Art Gallery Bulletin, 1992, s. 27-47).
106
w Londynie (wg Borsi, Paolo Uccello...; fot. J. Langda)
w tym miejscu zauważyć, iż dla większości z tych W połowie XV stulecia działał bodaj najlepiej
malowideł czerpano motywy z wielu źródeł literac- znany dzięki zachowanym archiwaliom warsztat fio-
łach, co pozwala przypuszczać, że artyści byli zapewne rencki wytwarzający cassoni, prowadzony przez Apol-
instruowani przez humanistów lub znawców litera- lonia di Giovanni i Marca del Buono82. W latach
tury i mitologii81. 1446-1465 warsztat ten wykonał około 170 par
Zob. m.in.: Schubring, Cassoni..., passim; Pope-Hen-
nessy, Christiansen, o.c, s. 29, passim; E. C. Kleeman,
S. G. Willner, Italian Paintings 1300-1500 (Museum Boymans-
uan Beuningen), Rotterdam 1993, s. 83-86; Barriault, JSpal-
liera" Paintings..., s. 95 i n.; Mi ziółek, Soggetti classici...,
passim. Dwie główne i niemal sprzeczne ze sobą opinie na temat
roli uczonych „doradców", czy inaczej mówiąc autorów programów
dzieł sztuki w okresie Renesansu wyrazili m.in. badacze związani
z Instytutem Warburga w Londynie - zob. M. Baxandall,
Painting and Experience in Fifteenth Century Italy, Oxford-New
York 1986, s. 1-27, szczeg. s. 3; (pierwsze wyd. 1972). Ch. Hope,
Artists, Patrons, and Aduisers in the Italian Renaissance [w:]
Patronage in the Renaissance, wyd. G. F. Lytle, S. Orgel,
Princeton 1981, s. 293-353. Baxandall jest przekonany o wielkiej
zależności artystów od „doradców", podczas gdy Hope, w sposób
tylko częściowo przekonujący, odrzuca tę tezę.
82 Nasza wiedza o tym warsztacie jest o wiele większa niż
o jakimkolwiek innym florenckim, pochodzi ona jednak nie
z oryginalnego XV-wiecznego spisu zamówień, lecz zapewne
z jego skróconej kopii sporządzonej w XVII w. Spis ten, od-
naleziony przez Heinricha Brockhausa i przekazany Aby War-
burgowi, został opublikowany za zgodą tego ostatniego przez
Schubringa,CassonL.., s. 443-450. Badaczowi temu nie udało
się jednak powiązać zachowanych cassoni z Apollonio di Gio-
vanni; przez wiele dziesięcioleci malowidła na skrzyniach po-
chodzących z jego warsztatu atrybuowano kilku anonimom
określanym jako: Mistrz cassoni Jarvesa, Mistrz Bitwy pod
Anghiari, Mistrz Wergilego i Mistrz Dydony. Dopiero W. Ste-
chow (Marco del Buono and Apollonio di Giouanni cassone
Painters, Bulletin of the Allen Memoriał Art Museum, 1: 1944,
s. 5-21) zidentyfikował jedno malowidło, wymienione we wspo-
mnianym spisie, a następnie w oparciu o analizę stylistyczną
dołączył do niego kilka innych. Zob.: Gombrich, o.c, s. 11-28;
Cali mann, Apollonio di Giouanni...; Idem, Apollonio di Gio-
uanni and Painting for the Early Renaissance Room (Antichita
Viva, 27: 1988, 3-4, s. 5-18); J. K. Morrison, Apollonio di
Giovanni's Aeneid cassoni and the Virgil Commentators (Yale
University Art Gallery Bulletin, 1992, s. 27-47).
106