DOI Artikel:
Miziołek, Jerzy: Toskańskie malarstwo cassonowe z kolekcji Karola Lanckorońskiego w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu: Studium wstępne
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19893#0126
29. Paolo Uccello, Stworzenie Adama, ok. 1440 - fragment fresku
w Chiostro Verde przy Santa Maria Novella we Florencji (wg Borsi, Paolo Uccello...)
w muzeum hanowerskim123. Wydaje się jednak, że
wawelskie cassoni nie tylko nie ustępują poziomem
artystycznym malowidłu z Chicago, co widać najle-
piej na przykładzie sceny z Syrenami (fig. 27), lecz
przewyższają je znakomicie malowanym pejzażem.
Przywodzi on na myśl krajobrazy niektórych florenc-
kich malowideł z połowy XV wieku inspirowanych
Tebaidą - czyli opowieściami o życiu wczesnochrze-
ścijańskich pustelników. Także poza nagiego, siedzą-
cego nad brzegiem morza Odyseusza w scenie z Na-
uzykaą (fig. 26), jak i przedstawienia rozmaitych
zwierząt, a w szczególności tych ukazanych w scenie
uczty u Kirke (fig. 25c) mają wiele analogii we flo-
renckich malowidłach i sztychach. Jak wykazała to
już Callmann, poza Odyseusza jest niemal wiernym
powtórzeniem pozy Adama na jednym z fresków
Paola Uccella w Chiostro Verde przy Santa Maria
Novella we Florencji (fig. 28), a wyobrażenia zwierząt
fantastycznych i rzeczywistych zdają się wzorowane
na miedziorytach (o których niżej), przechowywanych
obecnie w British Museum (fig. 51) i innych kole-
kcjach Europy.
Jeśli chodzi o datowanie wymienionych tu ma-
lowideł cassonowych wypadnie odnotować, iż wy-
stępują na nich te same charakterystyczne, długie,
rozcięte od środka rękawy, które pojawiły się do-
piero około roku 1450124, zatem obrazy pochodziłyby
z piątej lub szóstej dekady XV wieku. Będą one
mogły być właściwie ocenione i porównane z innymi
dziełami Apollonia di Giovanni i Marca del Buono
dopiero po oczyszczeniu i konserwacji, które zostały
już rozpoczęte.
Callmann, Apollonio di Giouanni..., s. 67. W czasie
niedawnej wizyty w Krakowie Callmann potwierdziła wyrażoną
tu opinię o wysokich walorach artystycznych wawelskich ma-
lowideł, E. Fahy zaś opublikuje niebawem uwagi na temat
stylu wawelskich obrazów z hipotezą, iż Paolo Uccello byl
w znacznej części ich wykonawcą. Podobne wnioski na temat
Uccella jako twórcy obrazów cassonowych ogłosił ostatnio S. Tu-
midei, Italies. Peintures des musees de la region Centrę, Paris
1996, s. 79-81, szczeg. s. 80. Na zależność przedstawienia
niektórych postaci od fresków Uccella w Chiostro Verde przy
Santa Maria Novella (m. in. poza Odyseusza od pozy Adama)
zwracał już uwagę Lanckoroński. Tebaidę Paola Uccella we
florenckiej Akademii, która dostarcza pewnych analogii dla
wawelskich cassoni, reprodukują i omawiają Borsi, o.c, s. 334-
336, U. na s. 245.
14 J. Herald, Renaissance Dress in Italy 1400-1500,
London 1981; Pisetzky, o.c, s. 211 i n.
122
w Chiostro Verde przy Santa Maria Novella we Florencji (wg Borsi, Paolo Uccello...)
w muzeum hanowerskim123. Wydaje się jednak, że
wawelskie cassoni nie tylko nie ustępują poziomem
artystycznym malowidłu z Chicago, co widać najle-
piej na przykładzie sceny z Syrenami (fig. 27), lecz
przewyższają je znakomicie malowanym pejzażem.
Przywodzi on na myśl krajobrazy niektórych florenc-
kich malowideł z połowy XV wieku inspirowanych
Tebaidą - czyli opowieściami o życiu wczesnochrze-
ścijańskich pustelników. Także poza nagiego, siedzą-
cego nad brzegiem morza Odyseusza w scenie z Na-
uzykaą (fig. 26), jak i przedstawienia rozmaitych
zwierząt, a w szczególności tych ukazanych w scenie
uczty u Kirke (fig. 25c) mają wiele analogii we flo-
renckich malowidłach i sztychach. Jak wykazała to
już Callmann, poza Odyseusza jest niemal wiernym
powtórzeniem pozy Adama na jednym z fresków
Paola Uccella w Chiostro Verde przy Santa Maria
Novella we Florencji (fig. 28), a wyobrażenia zwierząt
fantastycznych i rzeczywistych zdają się wzorowane
na miedziorytach (o których niżej), przechowywanych
obecnie w British Museum (fig. 51) i innych kole-
kcjach Europy.
Jeśli chodzi o datowanie wymienionych tu ma-
lowideł cassonowych wypadnie odnotować, iż wy-
stępują na nich te same charakterystyczne, długie,
rozcięte od środka rękawy, które pojawiły się do-
piero około roku 1450124, zatem obrazy pochodziłyby
z piątej lub szóstej dekady XV wieku. Będą one
mogły być właściwie ocenione i porównane z innymi
dziełami Apollonia di Giovanni i Marca del Buono
dopiero po oczyszczeniu i konserwacji, które zostały
już rozpoczęte.
Callmann, Apollonio di Giouanni..., s. 67. W czasie
niedawnej wizyty w Krakowie Callmann potwierdziła wyrażoną
tu opinię o wysokich walorach artystycznych wawelskich ma-
lowideł, E. Fahy zaś opublikuje niebawem uwagi na temat
stylu wawelskich obrazów z hipotezą, iż Paolo Uccello byl
w znacznej części ich wykonawcą. Podobne wnioski na temat
Uccella jako twórcy obrazów cassonowych ogłosił ostatnio S. Tu-
midei, Italies. Peintures des musees de la region Centrę, Paris
1996, s. 79-81, szczeg. s. 80. Na zależność przedstawienia
niektórych postaci od fresków Uccella w Chiostro Verde przy
Santa Maria Novella (m. in. poza Odyseusza od pozy Adama)
zwracał już uwagę Lanckoroński. Tebaidę Paola Uccella we
florenckiej Akademii, która dostarcza pewnych analogii dla
wawelskich cassoni, reprodukują i omawiają Borsi, o.c, s. 334-
336, U. na s. 245.
14 J. Herald, Renaissance Dress in Italy 1400-1500,
London 1981; Pisetzky, o.c, s. 211 i n.
122