DOI Artikel:
Miziołek, Jerzy: Toskańskie malarstwo cassonowe z kolekcji Karola Lanckorońskiego w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu: Studium wstępne
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19893#0154
Postscriptum
1. Już po złożeniu tego artykułu do druku udało się
odnaleźć zdjęcia dwóch akwarel (zob. kolorowa ilustracja
na początku tomu i fig. 61) ukazujących najprawdopo-
dobniej wnętrza pierwotnej wiedeńskiej rezydencji Karola
Lanckorońskiego, które rzucają nowe światło na proces
powstawania kolekcji i sposób eksponowania dzieł sztuki,
w tym malowideł cassonowych. Przed omówieniem tych
akwarel należy przypomnieć, że do polowy ostatniej
dekady XIX w. kolekcja znajdowała się w obszernym
domu przy Wasagasse; dopiero po roku 1895 przeniesiono
ją i usystematyzowano w inny sposób w nowej, neoba-
rokowej rezydencji Lanckorońskich przy Jacąuingasse
18 (nieopodal wiedeńskiego Belwederu), wzniesionej
przez architektów Ferdinanda Fellnera i Hermanna
Helmera.
obrazów. Nie ulega natomiast wątpliwości, iż widniejącym
w drugim pokoju, studiującym spory wolumen, brodatym
i łysym mężczyzną jest sam właściciel kolekcji. O akware-
lach von Alta, ukazujących wnętrza pierwotnej rezydencji
Lanckorońskiego tak pisze Theodor von Frimmel (Lexikon
der Wiener Gemdldesammlungen..., s. 489): „Rudolf Alts
Innenansichten von Raumen der graflichen Wohnungen
aus verschiedenen Zeiten sind noch vor der Aufstellung
der Kunstsammlungen im neuen Palais entstanden". Tam-
że na stronie 490 można wyczytać, że dopiero w roku 1901
kolekcja została przeniesiona na Jacąuingasse. Tę właśnie
datę ostatecznego usystematyzowania kolekcji w nowej re-
zydencji potwierdza wygłoszona i opublikowana w Wiedniu
w roku 1902 uroczysta mowa Lanckorońskiego —
Begriissungsrede gehalten von Karl Grafen Lanckoroński
61. Rudolf von Alt, Wnętrze domu Lanckorońskich przy Wasagasse w Wiedniu, 1892, akwarela.
Niegdyś w kolekcji Karola Lanckorońskiego (wg negatywu w National Gallery of Art, Waszyngton)
Pierwsza z akwarel (fig. 61), której miejsce przecho-
wywania jest obecnie nieznane, należała bez wątpienia do
kolekcji Lanckorońskich i wraz z innymi dziełami sztuki
została skonfiskowana przez hitlerowców, a następnie od-
naleziona w roku 1945 przez armię Stanów Zjednoczonych
i sfotografowana w monachijskim Collecting Point, kiero-
wanym przez prof. Smytha (zob. przyp. 34).
Dzieło jest sygnowane von Alt (akwarele tego artysty
wzmiankowane są w Palais Lanckoroński Jacąuingasse 18,
s. 21) i opatrzone datą [1]892 (o Rudolfie von Alcie, wziętym
austriackim malarzu XIX-wiecznym, pisze F. Novotny, Pa-
inting and Sculpture in Europę 1780-1880, Harmondsworth
1978, s. 202-204; The MacMillan Dictionary..., 1, s. 687-
688). Na akwareli widzimy dwa pomieszczenia wypełnione
książkami i ściany szczelnie zawieszone od podłogi po sufit
obrazami, rzeźbami i innymi dziełami sztuki. Szkicowy
charakter akwareli i niewielkie wymiary fotografii nie po-
zwalają, jak dotąd, na identyfikację ukazanych na nim
am Abend des 10. Mai 1902 beim Empfang der Theilnehmer
der Gesellschaftsabende Osterr. Kunstrfreunde in Seinem
Hause (ais Manuscript gedruckt).
Bezcenna dla badacza malarstwa cassonowego jest dru-
ga akwarela, na którą zwróciła moją uwagę Jacąueline
McComish z Galerii Narodowej w Londynie (zob. il. kolor.).
Ta niewielka, niesygnowana i niedatowana akwarela Lu-
dwiga Hansa Fischera, o wymiarach 39 x 33,5 cm, pojawiła
się na monachijskiej aukcji Sotheby's (zob. Deutsche und
Osterreichische Malerei und Zeichnungen nach 1800, Sot-
heb/s-Miinchen, 2, t. XII, 1997, s. 16, fot. 19; o Fischerze
i jego podróżach z Lanckorońskim zob. w Algemeines Le-
xicon der bildenden Kiinstler von Antike bis zur Gegenwart,
hrsg. U. Thieme, XII, Leipzig 1912, s. 35-36). W natłoku
mebli i rozmaitych dzieł sztuki pokrywających ściany pier-
wszego z dwóch ukazanych tu pokoi rozpoznajemy (pod
dużym portretem po lewej stronie) jedno z najsłynniejszych
płócien dawnej kolekcji Lanckorońskich - Św. Jerzego wal-
150
1. Już po złożeniu tego artykułu do druku udało się
odnaleźć zdjęcia dwóch akwarel (zob. kolorowa ilustracja
na początku tomu i fig. 61) ukazujących najprawdopo-
dobniej wnętrza pierwotnej wiedeńskiej rezydencji Karola
Lanckorońskiego, które rzucają nowe światło na proces
powstawania kolekcji i sposób eksponowania dzieł sztuki,
w tym malowideł cassonowych. Przed omówieniem tych
akwarel należy przypomnieć, że do polowy ostatniej
dekady XIX w. kolekcja znajdowała się w obszernym
domu przy Wasagasse; dopiero po roku 1895 przeniesiono
ją i usystematyzowano w inny sposób w nowej, neoba-
rokowej rezydencji Lanckorońskich przy Jacąuingasse
18 (nieopodal wiedeńskiego Belwederu), wzniesionej
przez architektów Ferdinanda Fellnera i Hermanna
Helmera.
obrazów. Nie ulega natomiast wątpliwości, iż widniejącym
w drugim pokoju, studiującym spory wolumen, brodatym
i łysym mężczyzną jest sam właściciel kolekcji. O akware-
lach von Alta, ukazujących wnętrza pierwotnej rezydencji
Lanckorońskiego tak pisze Theodor von Frimmel (Lexikon
der Wiener Gemdldesammlungen..., s. 489): „Rudolf Alts
Innenansichten von Raumen der graflichen Wohnungen
aus verschiedenen Zeiten sind noch vor der Aufstellung
der Kunstsammlungen im neuen Palais entstanden". Tam-
że na stronie 490 można wyczytać, że dopiero w roku 1901
kolekcja została przeniesiona na Jacąuingasse. Tę właśnie
datę ostatecznego usystematyzowania kolekcji w nowej re-
zydencji potwierdza wygłoszona i opublikowana w Wiedniu
w roku 1902 uroczysta mowa Lanckorońskiego —
Begriissungsrede gehalten von Karl Grafen Lanckoroński
61. Rudolf von Alt, Wnętrze domu Lanckorońskich przy Wasagasse w Wiedniu, 1892, akwarela.
Niegdyś w kolekcji Karola Lanckorońskiego (wg negatywu w National Gallery of Art, Waszyngton)
Pierwsza z akwarel (fig. 61), której miejsce przecho-
wywania jest obecnie nieznane, należała bez wątpienia do
kolekcji Lanckorońskich i wraz z innymi dziełami sztuki
została skonfiskowana przez hitlerowców, a następnie od-
naleziona w roku 1945 przez armię Stanów Zjednoczonych
i sfotografowana w monachijskim Collecting Point, kiero-
wanym przez prof. Smytha (zob. przyp. 34).
Dzieło jest sygnowane von Alt (akwarele tego artysty
wzmiankowane są w Palais Lanckoroński Jacąuingasse 18,
s. 21) i opatrzone datą [1]892 (o Rudolfie von Alcie, wziętym
austriackim malarzu XIX-wiecznym, pisze F. Novotny, Pa-
inting and Sculpture in Europę 1780-1880, Harmondsworth
1978, s. 202-204; The MacMillan Dictionary..., 1, s. 687-
688). Na akwareli widzimy dwa pomieszczenia wypełnione
książkami i ściany szczelnie zawieszone od podłogi po sufit
obrazami, rzeźbami i innymi dziełami sztuki. Szkicowy
charakter akwareli i niewielkie wymiary fotografii nie po-
zwalają, jak dotąd, na identyfikację ukazanych na nim
am Abend des 10. Mai 1902 beim Empfang der Theilnehmer
der Gesellschaftsabende Osterr. Kunstrfreunde in Seinem
Hause (ais Manuscript gedruckt).
Bezcenna dla badacza malarstwa cassonowego jest dru-
ga akwarela, na którą zwróciła moją uwagę Jacąueline
McComish z Galerii Narodowej w Londynie (zob. il. kolor.).
Ta niewielka, niesygnowana i niedatowana akwarela Lu-
dwiga Hansa Fischera, o wymiarach 39 x 33,5 cm, pojawiła
się na monachijskiej aukcji Sotheby's (zob. Deutsche und
Osterreichische Malerei und Zeichnungen nach 1800, Sot-
heb/s-Miinchen, 2, t. XII, 1997, s. 16, fot. 19; o Fischerze
i jego podróżach z Lanckorońskim zob. w Algemeines Le-
xicon der bildenden Kiinstler von Antike bis zur Gegenwart,
hrsg. U. Thieme, XII, Leipzig 1912, s. 35-36). W natłoku
mebli i rozmaitych dzieł sztuki pokrywających ściany pier-
wszego z dwóch ukazanych tu pokoi rozpoznajemy (pod
dużym portretem po lewej stronie) jedno z najsłynniejszych
płócien dawnej kolekcji Lanckorońskich - Św. Jerzego wal-
150