DOI Heft:
Sprawozdanie z działalności Zamku Królewskiego na Wawelu w latach 1996-1997
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19893#0204
nego. Prof. Jan K. Ostrowski i mgr Jerzy T. Petrus otrzymali
nagrodą „Przeglądu Wschodniego" za prace nad inwentaryzacją
zabytków na kresach wschodnich (styczeń 1996), a prof. Jan
Ostrowski ponadto nagrodę „Krakowska Książka Miesiąca"
(listopad 1996) za publikację Mistrzowie malarstwa polskiego.
Wraz z końcem r. 1996 dr Andrzej Fischinger i mgr Stefan
Zając zrezygnowali z pełnienia funkcji wicedyrektorów Zamku
Królewskiego na Wawelu, zachowując funkcje doradcze. W ten
sposób ich wiedza i doświadczenie, zdobyte w ciągu ponad
40-letniej pracy w Zamku, będą w dalszym ciągu służyły
Instytucji.
2. Działalność naukowo-badawczą
i publikacje
2.1. Muzeum
W r. 1996 pracownicy Muzeum sporządzili 904 karty na-
ukowe zabytków, a w r. 1997 - 742 karty.
Ukazały się następujące publikacje Zamku Królewskiego
na Wawelu:
Rok 1996
Jerzy T. Petrus, Rolka Wazowska ze zbiorów Zamku Króle-
wskiego w Warszawie, ss. 16, il. 6.
Maria Piątkiewicz-Dereniowa, Fajanse z Delft w zbiorach Zamku
Królewskiego na Wawelu (Katalog zbiorów 4), ss. 148, il.
80.
Franciszek Leśniak, Wielkorządcy krakowscy XVI-XVIII wieku.
Gospodarze zamku wawelskiego i majątku wielkorządowego,
ss. 328, il. 17 (Biblioteka Wawelska 10)
Studia Waweliana, t. 5, ss. 228, il. 147.
Rok 1997
Bolesław Przybyszewski, Wypisy źródłowe do dziejów Wawelu
z archiwaliów kapitulnych i kurialnych krakowskich 1542-
1545, ss. 250 (Źródła do Dziejów Wawelu, t. 12, cz. 3).
Anna i Hubert Wajs, Rachunki podskarbiego Andrzeja Koście-
leckiego z lat 1510-1511, ss. 86 (Źródła do Dziejów Wawelu,
t. 15).
Tkaniny artystyczne z wieków XVIII i XIX, red. nauk. M. Pi-
wocka, ss. 168, il. 88.
2.2. Badania archeologiczne
Rok 1996
Na dziedzińcu arkadowym odsłonięto mury pałacu króle-
wskiego z w. XTV oraz przyporę z ok. r. 1517 (?). Sprawowano
także nadzór archeologiczny nad zabezpieczeniem sklepienia
piwnicy w narożniku południowo-wschodnim, podczas którego
uściślono przebieg jednej ze ścian działowych gotyckiego pałacu.
W piwnicach skrzydła północnego i wschodniego oraz w re-
zerwacie tzw. Św. Gereona kontynuowano badania archeologi-
czno-architektoniczne, odsłaniając m.in. zakrępowanie apsydy
bazyliki romańskiej, północno-wschodnie naroże jej transeptu,
fragment fundamentu zachodniej ściany palatium romańskiego
oraz duże partie murów gotyckich i renesansowych. W skrzydle
wschodnim pałacu wyróżniono dwie zasadnicze fazy budowlane
- wzniesienie obronnego muru gotyckiego z basztą Jordanką
oraz przybudowanie budynku pałacowego z otwartym od strony
dziedzińca dostępem do studni.
W piwnicy budynku nr 7 prowadzono badania kompleksu
warstw wczesnośredniowiecznych, m.in. wewnętrzną partię wału
obronnego, tzw. Wiślańskiego, oraz warstwę budowlaną budynku
romańskiego, zapewne współczesnego katedrze tzw. Hermano-
wskiej. Przy północnym ryzalicie budynku nr 9 ukończono w r.
1996 wykop przecinający kompleks warstw związanych z obwa-
łowaniami z w. XIII (1265 r. ?) oraz wałem tzw. Wiślańskim
z X lub pocz. XI w.
Badania w podziemiach katedry dotyczyły krypty wschodniej
i przebiegu południowej ściany katedry romańskiej oraz roz-
warstwienia kompleksu murów pod południowo-wschodnim na-
rożem ambitu. Zbadano także krypty pod kaplicami Grota
i Tomickiego.
Rok 1997
Dokonano istotnych ustaleń w krypcie pod kaplicą Zebrzy-
dowskich, gdzie odsłonięto narożnik muru płytowego, przed-
lub wczesnoromańskiego, zniwelowanego w czasie budowy ka-
tedry tzw. Hermanowskiej. Ustalony w trakcie badań przebieg
murów świątyni romańskiej wskazuje, że nawa północna po-
siadała w części wschodniej wyodrębnioną kaplicę z kryptą,
w obrębie której stwierdzono dwa poziomy użytkowe - pier-
wotną wylewkę zaprawy oraz ceramiczną posadzkę z w. XIII,
zachowaną w dużym fragmencie in situ. Likwidacja tej partii
kościoła romańskiego nastąpiła podczas zakładania fundamen-
tów pod kaplicę wczesnogotycką, poprzedzającą budowę katedry
„Nankerowskiej". W sąsiedniej krypcie, pod północnym ramie-
niem ambitu odsłonięto fragment niewielkiej apsydy bocznej,
wykonanej w technice płytkowej oraz odcinek północnej ściany
krypty katedry romańskiej. Zweryfikowano także mury zało-
żenia wczesnogotyckiego, zapewne prezbiterium katedry o trój-
bocznym zamknięciu, wcześniejszego od chóru katedry „Nanke-
rowskiej". Badania z r. 1997 pozwoliły określić formę katedry
przed- lub wczesnoromańskiej jako bazyliki transeptowej.
Sporządzono 375 kart katalogu naukowego w r. 1996 oraz
313 w r. 1997. Kontynuowano również inwentaryzację główną
zabytków, uzupełniając jednocześnie dokumentację z poprze-
dnich lat.
3. Wystawiennictwo
3.1. Ekspozycje stałe
Czynne były wszystkie ekspozycje stałe w Zamku na Wa-
welu, z pewnymi ograniczeniami spowodowanymi przez prace
konserwatorskie (skrzydło północne, część Zbrojowni). Frekwen-
cja zwiedzających wyniosła:
200
nagrodą „Przeglądu Wschodniego" za prace nad inwentaryzacją
zabytków na kresach wschodnich (styczeń 1996), a prof. Jan
Ostrowski ponadto nagrodę „Krakowska Książka Miesiąca"
(listopad 1996) za publikację Mistrzowie malarstwa polskiego.
Wraz z końcem r. 1996 dr Andrzej Fischinger i mgr Stefan
Zając zrezygnowali z pełnienia funkcji wicedyrektorów Zamku
Królewskiego na Wawelu, zachowując funkcje doradcze. W ten
sposób ich wiedza i doświadczenie, zdobyte w ciągu ponad
40-letniej pracy w Zamku, będą w dalszym ciągu służyły
Instytucji.
2. Działalność naukowo-badawczą
i publikacje
2.1. Muzeum
W r. 1996 pracownicy Muzeum sporządzili 904 karty na-
ukowe zabytków, a w r. 1997 - 742 karty.
Ukazały się następujące publikacje Zamku Królewskiego
na Wawelu:
Rok 1996
Jerzy T. Petrus, Rolka Wazowska ze zbiorów Zamku Króle-
wskiego w Warszawie, ss. 16, il. 6.
Maria Piątkiewicz-Dereniowa, Fajanse z Delft w zbiorach Zamku
Królewskiego na Wawelu (Katalog zbiorów 4), ss. 148, il.
80.
Franciszek Leśniak, Wielkorządcy krakowscy XVI-XVIII wieku.
Gospodarze zamku wawelskiego i majątku wielkorządowego,
ss. 328, il. 17 (Biblioteka Wawelska 10)
Studia Waweliana, t. 5, ss. 228, il. 147.
Rok 1997
Bolesław Przybyszewski, Wypisy źródłowe do dziejów Wawelu
z archiwaliów kapitulnych i kurialnych krakowskich 1542-
1545, ss. 250 (Źródła do Dziejów Wawelu, t. 12, cz. 3).
Anna i Hubert Wajs, Rachunki podskarbiego Andrzeja Koście-
leckiego z lat 1510-1511, ss. 86 (Źródła do Dziejów Wawelu,
t. 15).
Tkaniny artystyczne z wieków XVIII i XIX, red. nauk. M. Pi-
wocka, ss. 168, il. 88.
2.2. Badania archeologiczne
Rok 1996
Na dziedzińcu arkadowym odsłonięto mury pałacu króle-
wskiego z w. XTV oraz przyporę z ok. r. 1517 (?). Sprawowano
także nadzór archeologiczny nad zabezpieczeniem sklepienia
piwnicy w narożniku południowo-wschodnim, podczas którego
uściślono przebieg jednej ze ścian działowych gotyckiego pałacu.
W piwnicach skrzydła północnego i wschodniego oraz w re-
zerwacie tzw. Św. Gereona kontynuowano badania archeologi-
czno-architektoniczne, odsłaniając m.in. zakrępowanie apsydy
bazyliki romańskiej, północno-wschodnie naroże jej transeptu,
fragment fundamentu zachodniej ściany palatium romańskiego
oraz duże partie murów gotyckich i renesansowych. W skrzydle
wschodnim pałacu wyróżniono dwie zasadnicze fazy budowlane
- wzniesienie obronnego muru gotyckiego z basztą Jordanką
oraz przybudowanie budynku pałacowego z otwartym od strony
dziedzińca dostępem do studni.
W piwnicy budynku nr 7 prowadzono badania kompleksu
warstw wczesnośredniowiecznych, m.in. wewnętrzną partię wału
obronnego, tzw. Wiślańskiego, oraz warstwę budowlaną budynku
romańskiego, zapewne współczesnego katedrze tzw. Hermano-
wskiej. Przy północnym ryzalicie budynku nr 9 ukończono w r.
1996 wykop przecinający kompleks warstw związanych z obwa-
łowaniami z w. XIII (1265 r. ?) oraz wałem tzw. Wiślańskim
z X lub pocz. XI w.
Badania w podziemiach katedry dotyczyły krypty wschodniej
i przebiegu południowej ściany katedry romańskiej oraz roz-
warstwienia kompleksu murów pod południowo-wschodnim na-
rożem ambitu. Zbadano także krypty pod kaplicami Grota
i Tomickiego.
Rok 1997
Dokonano istotnych ustaleń w krypcie pod kaplicą Zebrzy-
dowskich, gdzie odsłonięto narożnik muru płytowego, przed-
lub wczesnoromańskiego, zniwelowanego w czasie budowy ka-
tedry tzw. Hermanowskiej. Ustalony w trakcie badań przebieg
murów świątyni romańskiej wskazuje, że nawa północna po-
siadała w części wschodniej wyodrębnioną kaplicę z kryptą,
w obrębie której stwierdzono dwa poziomy użytkowe - pier-
wotną wylewkę zaprawy oraz ceramiczną posadzkę z w. XIII,
zachowaną w dużym fragmencie in situ. Likwidacja tej partii
kościoła romańskiego nastąpiła podczas zakładania fundamen-
tów pod kaplicę wczesnogotycką, poprzedzającą budowę katedry
„Nankerowskiej". W sąsiedniej krypcie, pod północnym ramie-
niem ambitu odsłonięto fragment niewielkiej apsydy bocznej,
wykonanej w technice płytkowej oraz odcinek północnej ściany
krypty katedry romańskiej. Zweryfikowano także mury zało-
żenia wczesnogotyckiego, zapewne prezbiterium katedry o trój-
bocznym zamknięciu, wcześniejszego od chóru katedry „Nanke-
rowskiej". Badania z r. 1997 pozwoliły określić formę katedry
przed- lub wczesnoromańskiej jako bazyliki transeptowej.
Sporządzono 375 kart katalogu naukowego w r. 1996 oraz
313 w r. 1997. Kontynuowano również inwentaryzację główną
zabytków, uzupełniając jednocześnie dokumentację z poprze-
dnich lat.
3. Wystawiennictwo
3.1. Ekspozycje stałe
Czynne były wszystkie ekspozycje stałe w Zamku na Wa-
welu, z pewnymi ograniczeniami spowodowanymi przez prace
konserwatorskie (skrzydło północne, część Zbrojowni). Frekwen-
cja zwiedzających wyniosła:
200