146 1481.
in dilecti nobis Hinrici de Vyenden, publici imperiali auctoritate ac curie nostre causarum notarii
communis testiumque subseriptorum presencia personaliter eonstituta, bonesta Hillegundis, uxor
lcgittima Hinrici Smedes, opidani Embdensis, terre Üstfrisie, diocesis antedicte, sana corpore
et compos rationis, animadvertens, quod immensa Dei bonitas, ut rnaius bonum effunderet et
angelonun deperditorum ordinem repararet, creavit hominem ad ymaginem et similitudinem suäm
non subiturum morborum angustias nee pericula dire mortis, sed glorie sue partieipem et eterne vite
futurum heredem, deinde tarnen superveniente hostis antiqui suggestione nequissima mors est
indueta lnüusmodi, que eeiam ad posteros est postmodum indueta, propter quod decet hominem
vigilem esse, ut cum venerit Ula dies, quoniam et eius horam scire non possumus, eum non inveniat
<lormientem, sed iam sue saluti anime per disposicionem bonorum suorum temporalium salubriter
providisse, maxime cum dies nostri brevissimi sint et sicut umbra pretereant: quapropter pie mota
et animo pleno ut asseruit deliberato bonoque et sano intellectu illius sentencie reminiscens „rne-
mento bomo, quod cinis es et in cinerem reverteris", memorque condicionis humane, quoniam
semper mutatur innata fragilitas, cum ab ipsius vite prineipio mortis imperium dominatur, volens-
que, dum ratio gerit mentem et viget suis in eorporeis membris sanitas integra et plena quies
de suis temporalibus bonis disponendo anime sue saluti ac consanguineorum propinquorum quieti
providere de rebusque et bonis, sibi a Deo eollatis, salubriter ordinäre omnibus melioribus modo,
via, iure, causa, forma et effectu, quibus melius id fieri ac subsistere potuit et debuit, fecit, con-
stituit, eondidit atque ordinavit suum presens nuneupatum testamentum et seu ultimam suam vo-
Juntatem. Quod seu quoniam de expresso assensu et consensu Hinrici Smedes, eiusdem mariti
ibidem presentis et consencientis, servari voluit et decrevit, prout et quemadmodum in quadam
cedula papirea in vulgari coneepta, quam suis in manibus habuit et tenebat, quam eciam coram
nobis partiin legi fecit cuiusque tenorem sibi constare asseruit, plenius continetur et presentibus de
verbo ad verbum est insertus in modum infrascriptum.
In nomine Domini. Amen. Anno Domini millesimo quadringentesimo octuagesimo primo, up
sunte Servatii confessoris daghe, in jeghemvordiclieit der personen hyrna bescreven ys persoenlick
gekomen de ersame vrouwespersone Hille Smedes, Hinrick Smedes eelike huisfrouwe, borgers to Emb-
den, overtrachtende de brecklicheide der menschen, woevele menschen rokeloze unde unverhoddes
sterven sunder wyslike schickinge eres testamentes, warumme de vorbenompde Hille sundes lyves,
etende unde gaende myt walbrukender beschedener redelicheit unde zynne sick wolde bewaren, up dat
ze nicht de schult des dodes betaelde sunder testament unde latesten willen van guderen van Gode
eer vor leent. Int yrste so hefft dysse Hille vorscr. dyt sulve testament schicket unde maket in der
alderbester schickinge des rechtes, wyse unde formen, unde begerde sodane testament vort to
settene testamentswyse unde hefft darnegest daen protestacien unde bewaringe, offte ze jenige
testauienta offte gave hadde geven offte maket vor data dysses testaments, scolden wedergeropen,
tobraken unde van ghener weerde wezen. Item ock hefft Hille vorbenomet gesettet vor echte
unde rechte hantgetruwen unde executoren eres testaments de Creamen manne, heren Johanne
Ludeman kercheren, Kerstyen Zijsenbotell, Nonno Honncken unde Hermen Snyder unde ere nar
komelinge, kerekswoeren der kerspelkerken to Embden, unde gaff en vullenkomen macht to vor-
handelen unde schicken alle ere tytliken gudere ter ere Godes. Item ock hefft Hille vorscreven
gekoren ere legerstede in de karspelkerken to Emeden, by sunte Mertyns altair, myt teyn
Einsehe güldene, de men schal boken unde geven in desulven kereken. Item bekande Hille, dat
in dilecti nobis Hinrici de Vyenden, publici imperiali auctoritate ac curie nostre causarum notarii
communis testiumque subseriptorum presencia personaliter eonstituta, bonesta Hillegundis, uxor
lcgittima Hinrici Smedes, opidani Embdensis, terre Üstfrisie, diocesis antedicte, sana corpore
et compos rationis, animadvertens, quod immensa Dei bonitas, ut rnaius bonum effunderet et
angelonun deperditorum ordinem repararet, creavit hominem ad ymaginem et similitudinem suäm
non subiturum morborum angustias nee pericula dire mortis, sed glorie sue partieipem et eterne vite
futurum heredem, deinde tarnen superveniente hostis antiqui suggestione nequissima mors est
indueta lnüusmodi, que eeiam ad posteros est postmodum indueta, propter quod decet hominem
vigilem esse, ut cum venerit Ula dies, quoniam et eius horam scire non possumus, eum non inveniat
<lormientem, sed iam sue saluti anime per disposicionem bonorum suorum temporalium salubriter
providisse, maxime cum dies nostri brevissimi sint et sicut umbra pretereant: quapropter pie mota
et animo pleno ut asseruit deliberato bonoque et sano intellectu illius sentencie reminiscens „rne-
mento bomo, quod cinis es et in cinerem reverteris", memorque condicionis humane, quoniam
semper mutatur innata fragilitas, cum ab ipsius vite prineipio mortis imperium dominatur, volens-
que, dum ratio gerit mentem et viget suis in eorporeis membris sanitas integra et plena quies
de suis temporalibus bonis disponendo anime sue saluti ac consanguineorum propinquorum quieti
providere de rebusque et bonis, sibi a Deo eollatis, salubriter ordinäre omnibus melioribus modo,
via, iure, causa, forma et effectu, quibus melius id fieri ac subsistere potuit et debuit, fecit, con-
stituit, eondidit atque ordinavit suum presens nuneupatum testamentum et seu ultimam suam vo-
Juntatem. Quod seu quoniam de expresso assensu et consensu Hinrici Smedes, eiusdem mariti
ibidem presentis et consencientis, servari voluit et decrevit, prout et quemadmodum in quadam
cedula papirea in vulgari coneepta, quam suis in manibus habuit et tenebat, quam eciam coram
nobis partiin legi fecit cuiusque tenorem sibi constare asseruit, plenius continetur et presentibus de
verbo ad verbum est insertus in modum infrascriptum.
In nomine Domini. Amen. Anno Domini millesimo quadringentesimo octuagesimo primo, up
sunte Servatii confessoris daghe, in jeghemvordiclieit der personen hyrna bescreven ys persoenlick
gekomen de ersame vrouwespersone Hille Smedes, Hinrick Smedes eelike huisfrouwe, borgers to Emb-
den, overtrachtende de brecklicheide der menschen, woevele menschen rokeloze unde unverhoddes
sterven sunder wyslike schickinge eres testamentes, warumme de vorbenompde Hille sundes lyves,
etende unde gaende myt walbrukender beschedener redelicheit unde zynne sick wolde bewaren, up dat
ze nicht de schult des dodes betaelde sunder testament unde latesten willen van guderen van Gode
eer vor leent. Int yrste so hefft dysse Hille vorscr. dyt sulve testament schicket unde maket in der
alderbester schickinge des rechtes, wyse unde formen, unde begerde sodane testament vort to
settene testamentswyse unde hefft darnegest daen protestacien unde bewaringe, offte ze jenige
testauienta offte gave hadde geven offte maket vor data dysses testaments, scolden wedergeropen,
tobraken unde van ghener weerde wezen. Item ock hefft Hille vorbenomet gesettet vor echte
unde rechte hantgetruwen unde executoren eres testaments de Creamen manne, heren Johanne
Ludeman kercheren, Kerstyen Zijsenbotell, Nonno Honncken unde Hermen Snyder unde ere nar
komelinge, kerekswoeren der kerspelkerken to Embden, unde gaff en vullenkomen macht to vor-
handelen unde schicken alle ere tytliken gudere ter ere Godes. Item ock hefft Hille vorscreven
gekoren ere legerstede in de karspelkerken to Emeden, by sunte Mertyns altair, myt teyn
Einsehe güldene, de men schal boken unde geven in desulven kereken. Item bekande Hille, dat