Vatikan, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. gr. 13

Synopsis Basilicorum maior (mit Appendix A)

Pergament · 2, 349, 2 Bll. · 29,4 × 23,5 cm · Kreta · a. 1167


Schlagwörter (GND)
Byzantinisches Reich / Rechtsgeschichte / Basilica (Rechtsquelle) / Bearbeitung.
Diktyon-Nr.
65746.
1r Lateinische Inhaltsangabe (16. Jh.)
1v vacat
1) 2r–284v Eustathius, Synopsis Basilicorum maior
2) 284v–288v Romanus I. Lacapenus, Novellae legum
3) 288v–290r Constantinus VII. Prophyrogenetus, Edictum de potentibus praedia pauperum aquirentibus (a. 947)
4) 290r–292r Constantinus VII. Prophyrogenetus, Edictum de fundis militaribus
5) 292r–293r Romanus II. Imp., De fundis militaribus (a. 962)
6) 293r–295r Nicephorus II. Phocas Imp., De monasteriis (a. 964)
7) 295r–296v Romanus I. Lacapenus, Ut potentes a pauperibus praedia non acquirant, et de fundis militariis (a. 922)
8) 296v Cosmas Magister, Sententia de de emptione fundum (a. 946/47)
9) 296v–297r Cosmas Magister, Sententia de colonis (a. 946/47)
10) 297r Cosmas Magister, Responsum de censu fundum (a. 946/47)
11) 297r Anonymus, De partibus librorum Digestorum
12) 297r–v Anonymus, Tractatus metrologicus
13) 297v–308v Anonymus, Rhopae vel De diebus praescriptionis
14) 308v–310v Athanasius Emesensis, Novellae constitutionum tit. XXIII
15) 310v–311v Romanus I. Lacapenus, Diataxis de potentibus ab acquisitione praediorum arcendis (a. 935)
16) 311v–313r Romanus I. Lacapenus, Diataxis de exemptione ratione fundum militarum (epitome cap. I–II; a. 928)
17) 313r–314r Constantinus VII. Porphyrogenetus, Decretum secundum de emptione fundi (epitome cap. I–III; a. 947)
18) 314r–315v Constantinus VII. Porphyrogenetus, Decretum tertium de fundis militaribus (epitome; a. 947?)
19) 315v–316v Romanus II. Imp., Decretum quartum de sportulis (epitome; a. 947?)
20) 316v–317r Constantinus VII Porphyrogenetus, Decretum quintum de servis fugitivis aliisque capitulis
21) 317r–318r Constantinus VII Porphyrogenetus, Decretum sextum de sportulis et de testamentis aperiendis epitome (cap. V, IV, I;)
22) 318r–v Constantinus VII Porphyrogenetus, Decretum octavum [!] de sportulis IIa (epitome)
23) 318v–319r Constantinus VII Porphyrogenetus, Decretum de testamentis aperiendis (epitome)
24) 319r Constantinus VII Porphyrogenetus, Decretum decimum de sportulis in favorem scriptoris
25) 319r–v Constantinus VII Porphyrogenetus, Decretum undecimum de homicidis (epitome)
26) 319v–320r Nicephorus II. Phocas, Decretum primum de locis armenicis (a. 963/64)
27) 320r–v Nicephorus II. Phocas, Decretum secundum de monasteriis (epitome; a. 963/64)
28) 320v Nicephorus II. Phocas, Decretum tertium ut potentes ab potentibus emant (a. 966/67)
29) 320v–321r Nicephorus II. Phocas, Decretum quartum aedificiis a potentibus in praedio a pauperibus comparato exstructis (a. 966 ?)
30) 321r Nicephorus II. Phocas, Decretum quintum ut potentes ab potentibus emant (a. 966/67)
31) 321r–333v Leo VI., Imperator, Ecloga maior novellarum
32) 333v–337r Basilius II., Diataxis Basilii II Porphyrogeneti in rebus diversis (a. 966)
33) 337r–340v Sisinnius II. patriarchia, Tomus vel decisio ne duo fratres accipiant duas consobrinas (a. 997)
34) 340v–344r Anonymus, De actionibus
35) 344r–v Anonymus, Tractatus geometricus
36) 345r–346r Gregorius Nazianzenus, Testamentum Gregorii Nazianzeni
37) 346v–347r Moschion gnomologus, Hypothecae
38) 347r–v Anonymus, De anno bisexto
39) 347v Splenius, De generatione hominis
40) 347v–348v Anonymus, De quattuor fluminibus paradisi
41) 348v Anonymus, De initio indictionis
42) 349r–v Anonymus, Sententiae iuridicae septem de actionibus in personam
349v Subscriptio librarii
350r–v vacat

Kodikologische Beschreibung

Entstehungsort
Kreta.
Entstehungszeit
a. 1167. Vgl. die Subskription auf f. 349v: Ἐτελειώθη τὸ βιβλίον κατὰ τὴν ιςʹ τοῦ μαρτίου μη(νὸς ) τῆς εʹ ἰνδ(ικτιῶνος) τοῦ ͵ςχοεʹ ἔτους βασιλεύοντος τοῦ χριστιαντωτάτου καὶ ὀρθοδόξου βασιλέως τῶν ῥωμαίων κυροῦ μανουὴλ τοῦ κομνηνοῦ καὶ πορφυρογεννήτου ἐν κρήτῃ πρακτορεύοντος τοῦ περιποθήτου ἀνεψιοῦ αὐτοῦ, κυροῦ ἀλεξίου τοῦ κοντοστεφάνου ἐκ πόθου τοῦ καμαρηνοῦ γεωργίου καὶ κόπων ἰδίων· καὶ εὔχεσθε οἱ ἀναγινώσκοντες ἀμήν.
Typus (Überlieferungsform)
Codex.
Beschreibstoff
Pergament mittlerer Qualität.
Umfang
2, 349, 2 Bll.
Format (Blattgröße)
29,4 × 23,5 cm.
Zusammensetzung (Lagenstruktur)
(I-1) 1a + 11 + 4 IV33 + (IV-1)40 + 13 IV144 + 2 V164 + 22 IV340 + (IV+1)349 + 1350 + (I-1) 351*. Vorderspiegel ist Gegenbl. von 1a, Hinterspiegel ist Gegenbl. von 351*.
Foliierung
Vatikanische Foliierung (f. 1–350). Die Bezeichnung der ungez. Bll. folgt dem Digitalisat (1a, 351*).
Lagenzählung
Ursprünglich rechts oben auf der Anfangsseite eines jeden Faszikels, die Reklamanten sind jedoch zu einem größeren Teil abgeschnitten. Erster erkennbarer Rest auf f. 18r, erste erhaltene Zahl ist die γʹ [= 3] auf f. 26r, die letzte die κγʹ [= 23] auf f. 181r.
Zustand
Bis auf leichtere Lagerungsschäden am Beschreibstoff am Anfang und Ende, recht gut. Der Text ist überall lesbar, das Buch wurde aber nur wenig benutzt, was durch den Übergang der politischen Herrschaft über die Insel Kreta an Bonifaz von Montferrat bzw. die Republik Venedig auf der Grundlage der Partitio Terrarum Imperii Romaniae vom März 1204 leicht erklärlich ist. Die Handschrift besaß ab dem April 1204 überwiegend noch antiquarischen Wert.

Schriftraum
22,7 × 18,2–20,5 cm.
Spaltenanzahl
1 Spalte.
Zeilenanzahl
32 Zeilen.
Linierung
System 1, Linienschema Leroy 1995, 20C1.
Schriftart
Buchschrift der Entstehungszeit mit allmählicher Auflösung der Perlschrift zugunsten eher individueller Buchstabenformen. Charakteristisch ausgeprägte Buchstaben dieses Schreibers sind insbesondere das Epsilon, das Kappa, das Lambda, Tau und das Xi, wobei Hasten der Buchstaben zu arrondierten Formen übergehen (dazu Canart/Perria, Les écritures, S. 89–92). Auch die Tendenz, die Abstriche einzelner Buchstaben der letzten Zeile bis auf den unteren Blattrand durchzuziehen, findet sich. Das hier in der Regel verwendete Majuskel-Epsilon anstelle der Minuskel ist charakteristisch für den Ägäis- und Ostmittelmeerraum (vgl. Perria 2011, S. 139–141).
Angaben zu Schrift / Schreibern
Georgius Camarenus (f. 349v; zum eigenen Bedarf angefertigt; RGK III, Nr. 105).
Buchgestaltung
Dem Haupttext (siehe Inhalt 1) geht ein umfangreicher Pinax voran. Darin werden die rechtsrelevanten Sachgebiete aus den sog. Basilica Kaiser Leons VI. in alphabetischer Reihenfolge aufgelistet und am linken Rand mit einer Zählung versehen. Jede Buchstabengruppe des Alphabets wird sowohl im Pinax, als auch im Text graphisch voneinander abgesetzt. Den Verordnungen und Gesetzesnovellen beginnend mit Kaiser Romanos I. Lakapenos (siehe Inhalt 2) gehen entsprechende Rubriken voran, mittels derer auf den jeweils verordnenden Kaiser hingewiesen wird. Ab f. 345r werden die Blätter mit einer Reihe von einschlägigen Kurztexten gefüllt, die auch in anderen Rechtshandbüchern begegnen.
Buchschmuck
Die Ausführung des Buches ist eher schlicht und es werden nur wenige Zierelemente verwendet. Rubriken sowie Haupt- und Zwischenüberschriften und auch die Initialen der einzelnen Texte wurden mit roter Tinte eingetragen. Oberhalb der Textgruppen befinden sich einfache rote Zierbänder. Der Beginn einer alphabetischen Gruppe wird mit roter Tinte auf dem Seitenkopf vermerkt, z.B. στοιχ(εῖον) ἄλφα auf f. 2r.

Nachträge und Benutzungsspuren
Signaturenmarke der BAV auf dem Vorderspiegel. Auf f. 1r die Capsa-Nr. C. 61, die Allacci-Signatur 1942 (wiederholt auf f. 2r), ein griechisch-lateinisches Inhaltsverzeichnis in einer Kanzleischrift des 16. Jhs. ἐκλογὴ basilicon 60 librorum cum varibus Constitutionibus Principum sowie die gültige Signatur Pal. Gr. 13. Verschiedene Federproben bis f. 1v oben. Besitzstempel der BAV auf f. 2r.

Einband
Roter Ledereinband der BAV aus der Zeit von Kardinalbibliothekar Francesco Saverio de Zelada und Papst Pius VI.; späterer Rücken mit goldenen Wappenstempeln von Papst Pius IX. (oben) und Kardinalbibliothekar Angelo Mai (unten), vgl. Schunke, Einbände, Bd. 2, S. 909.
Provenienz
Kreta / Venedig / Augsburg / Heidelberg.
Geschichte der Handschrift
Gemäß der Subskription (f. 349v) war der Schreiber auch Auftraggeber und erster Besitzer der Hs. Wie das Verzeichnis der Fuggerbibliothek von 1571 angibt, gehörte sie zu demjenigen Bestand, der nach dem Tod von Giovanni Battista Cipelli (gen. Egnatius) am 27. Juni 1553 von Venedig nach Augsburg und in den Besitz Ulrich Fuggers gelangte (siehe BAV, Pal. lat. 1950, f. 188r u. Biedl 1937, S. 19). Fugger übersiedelte 1564 nach Heidelberg, wohin ihm seine Bibliothek 1567 folgte. Nach seinem Tod 1584 ging sie in den rechtsgültigen Besitz des Kurfürsten Friedrich IV. über. 1623 wurde die Hs. als Kriegsbeute nach Rom gebracht, wo sie sich seitdem befindet.
Die Handschrift ist in erster Linie als ein Nachschlagewerk für die byzantinische Rechtsfindung anzusehen, erschließt sie doch das in Byzanz vom Anfang des 10. Jhs. an gültige Recht. Im Rechtsgebrauch war sie in erster Linie nur zwischen ihrer Fertigstellung und dem Beginn der venezianischen Herrschaft über die Insel Kreta im Jahr 1204. Ab diesem Zeitpunkt war die Handschrift allenfalls für innergriechische Streitigkeiten von juristischer Relevanz. Ihr Weg von Kreta nach Venedig ist aufgrund der historischen Ereignisse gut nachvollziehbar.

Faksimile
https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/bav_pal_gr_13
Literatur
Stevenson, Graeci, S. 7–8; RGK III, S. 58, Nr. 105; RHBR I, S. 291–293; Paul Canart, La minuscule grecque, S. 312 u. 316; Paul Canart/Lidia Perria, Les écritures, S. 97; Enrica Follieri, Codices, S. 28; Giuseppe De Gregorio, Studio, S. 179; Giuseppe De Gregorio, Teodoro Prodromo e la spada di Alessio Contostefano, in: Nea Rhome 7 (2010), S. 246 (mit Anm. 121); Roberto Maisano, Il codice sinaitico della Cronaca die Giorgio Cedreno, in: Pietro L. Leone (ed.), Studi bizantini e neogreci. Atti del IV Congresso Nazionale die Studi Bizantini, Lecce e Calimera 1980, Galatina 1983, S. 77; Inmaculada Perez-Martin, Miguel Ataliates, S. LXI; Erich Schilbach, Byzantinische metrologische Quellen, Düsseldorf 1972 (ND Thessaloniki 1982); Francesco Sitizia, De actionibus. Edizione e commento, Mailand 1973, S. 14; Svoronos/Gounaridis, Les novelles, passim; Bernard Stolte, Lexikon, S. 35; Kurt Treu, Schreiber, in: ByzZ 65 (1972), S. 17.
Verzeichnis der im Katalogisierungsprojekt abgekürzt zitierten Literatur

Inhalt

1) 2r–284v Digitalisat

Verfasser
Eustathius Romanus (GND-Nr.: 100998615).
Titel
Synopsis Basilicorum maior.
TLG-Nummer
5065.004.
Angaben zum Text
In der Form der Synopsis Basilicorum maior überliefert. F. 2r–13r Pinax libri; f. 13v vacat.
Rubrik
2r + Στοιχεῖον μφα +; 2v ἀρχὴ σὺν θεῷ τοῦ ἄλφα στοιχείον [!].
Titel (Vorlage)
14r Ἐκλογὴ κατὰ σύνοψιν τῶν βασιλικῶν ξʹ βιβλίων σὺν παραπομπαῖς, κατὰ στοιχεῖον. τοῦ περὶ πίστεως μόνον τίτλον προτεθέηντος πάντων τῶν στοιχείων, διὰ τὸ τίμιο.
Incipit
2r περὶ ἀγγαρειῶν , καὶ παραγγαρειῶν [!] … (Pinax).
Weiteres Initium
14r περὶ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως τῶν χριστιανῶν, καὶ … (Text).
Explicit
284v … διὰ τοῦ αὐτοῦ ἐπιτηδεύματος. τέλος σὺν θεῷ τῶν βασιλικῶν ξʹ βιβλίων, καταστοιχεῖον.
Schrift / Schreiber
Georgius Camarenus (f. 349r). Klar lesbare, an der Perlschrift orientierte Buchschrift der Entstehungszeit mit signifikanter Epsilon-ny-Ligatur (dazu Perria 2011, S. 130–132), weiteres siehe Schriftart. Die Minuskel werden jeweils unter der Linierung plaziert.
Textgestaltung
Die einzelnen Bestimmungen aus den Basilica werden in alphabetischer Reihenfolge angeführt. Zu Beginn einer Buchstabengruppe, die jeweils Zierlinien voneinander abgrenzen, wird der betreffende Buchstabe auf dem oberen Rand vermerkt. Die Zierlinien, die Initialbuchstaben, die Rubriken, die Verweise auf den Volltext der Gesetze und Zählungen am Rand sind mit hellroter, heute stark verblasster Tinte eingetragen.
Edition
JGR 5, S. 4–20 (Pinax) u. 21–705 (mit Abweichungen). Leicht verb. ND in Ioannis Zepos/Panagiotis Zepos (ed.), Jus Graecoromanum, V, Athen 1931 (ND Aalen 1961). Diese Hs. Sigle H.

2) 284v–288v Digitalisat

Verfasser
Romanus I. Lacapenus (GND-Nr.: 118791079).
Titel
Novellae legum.
TLG-Nummer
5333.003 u. 3052.002.
Angaben zum Text
Edictum de emptione fundi (a. 934).
Titel (Vorlage)
284v αἱ νεαραὶ τοῦ κυροῦ ῥωμανοῦ τοῦ βασιλέως. Στοίχοι ἰαμβικοί.
Incipit
284v Νέον νόμον τίθησι ῥωμανὸς ἄναξ ὅν καὶ πέπομφε λύτρον…Ἀνθρώποις ἐστὶ ζηλωτὸν καὶ περισπούδαστον …
Explicit
288v … κοινὴν λυσιτέλειαν καὶ ὠφέλειαν.
Edition
JGR 3, S. 244–252 (Novellae constitutiones III, 6) u. JGR 7, Tit. 40, Nov. 106 (Prochirum auctum); Svoronos/Gounaridis, Les novelles, Nr. 3, S. 82–92 (diese Hs. Sigle H).

3) 288v–290r Digitalisat

Verfasser
Constantinus VII. Prophyrogenetus (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Edictum de potentibus praedia pauperum aquirentibus (a. 947).
TLG-Nummer
5333.003.
Rubrik
288v Τοῦ κυροῦ κωνσταντίνου πορφυρογεννήτου.
Titel (Vorlage)
288v Αἱ νεαραὶ τοῦ κυροῦ κωνσταντίνου τοῦ πορφυρογεννήτου.
Incipit
288v Παρὰ πολλῶν ἀνέμαθεν ἡ ἐκ θεοῦ βασιλεία ἡμῶν …
Explicit
290r … περὶ τῶν πτωχῶν καὶ τῶν δυνατῶν.
Edition
JGR 3, S. 252–256; Svoronos/Gounaridis, Les novelles, Nr. 4, S. 98–103 (Version I; diese Hs. Sigle H).

4) 290r–292r Digitalisat

Verfasser
Constantinus VII. Prophyrogenetus (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Edictum de fundis militaribus.
TLG-Nummer
5333.003.
Titel (Vorlage)
290r Περὶ στρατιωτικῶν.
Incipit
290r Ὥσπερ ἐν σώματι κεφαλὴ, οὕτως ἐν …
Explicit
292r … ἐπιτραπῆναι κεχρῆσθαι αὐτῷ.
Edition
JGR III, S. 261–266; Svoronos/Gounaridis, Les novelles, Nr. 5, S. 118–126 (Version I; diese Hs. Sigle H).

5) 292r–293r Digitalisat

Verfasser
Romanus II. Imp.
Titel
De fundis militaribus (a. 962).
TLG-Nummer
5333.003.
Titel (Vorlage)
292r Ἐκ τοῦ φωνηθέντος βασιλικοῦ ἐδίκτου πρὸς τοὺς ἐν τῷ θέματι τῶν θρᾳκησίων. μηνὶ μαρτίῳ, ἰνδικτιῶνος εʹ, ἔτους ͵ςυoʹ.
Incipit
292r Ἐὰν τίνες μερίδας τινὰς ἀπὸ στρατιωτικῶν κατέχωσι τόπων …
Explicit
293r … τοῖς στρατεύμασιν ἡμῶν ἐπενεχθήσεται.
Edition
JGR 3, S. 285–287; Svoronos/Gounaridis, Les novelles, Nr. 7, S. 148–150 (Version I; diese Hs. Sigle H).

6) 293r–295r Digitalisat

Verfasser
Nicephorus II., Phocas (GND-Nr.: 118587595).
Titel
De monasteriis (a. 964).
TLG-Nummer
5333.003.
Titel (Vorlage)
293r Τοῦ κυροῦ νικηφόρου τοῦ βασιλέως· Ἡ νέα νομοθεσία.
Incipit
293r Ὁ τοῦ θεοῦ πατρὸς λόγος πολύν τινα …
Explicit
294v … καὶ τῷ κοινῷ παντὶ φθέγξασται.
Edition
JGR 3, S. 292–296; Svoronos/Gounaridis, Les novelles, Nr. 8, S. 157–161 (diese Hs. Sigle H).

7) 295r–296v Digitalisat

Verfasser
Romanus I. Lacapenus (GND-Nr.: 118791079).
Titel
Ut potentes a pauperibus praedia non acquirant, et de fundis militariis (a. 922).
TLG-Nummer
5333.003.
Angaben zum Text
Diataxis de fundis militaribus (a. 928).
Titel (Vorlage)
294v Περὶ ἐκποιήσεως κτημάτων καὶ προτιμήσεως συγγενῶν καὶ κοινονῶν ἀναμεμιγμένων καὶ συμπαρακειμένων ὁλοτελῶς. καὶ συναπτῶς ἡνωμένων. καὶ τῶν νοουμένων ὁμοτελῶν χωρίων καὶ ἀγριδίων· καὶ κωλύσεως δυνατῶν προσώπων · καὶ ἐκποιήσεως στρατιωτικῶν κτημάτων.
Incipit
295r Παλαιὸς νόμος ἐστὶν ἵνα μηδεὶς …
Explicit
296v … τοσοῦτον ἡ ἐκποίησις ἀναιρεῖται.
Edition
JGR 3, S. 237–241; Svoronos/Gounaridis, Les novelles, Nr. 2, S. 62–71 (diese Hs. Sigle H).

8) 296v Digitalisat

Verfasser
Cosmas Magister.
Titel
Sententia de emptione fundum (a. 946/47).
Titel (Vorlage)
296v Περὶ τῶν κινούντων εἰς τὸ διπλοῦν ὑπερθ(εματισμόν).
Incipit
296v Εἰ μὲν εὐρίσκονται οἱ ἐγκαλέσαντες …
Explicit
296v … τὸ δὲ κτῆμα ἀποδίδοται τοῖς πωλήσασιν.
Edition
Svoronos/Gounaridis, Les novelles, S. 245 (diese Hs. Sigle H). Der Text ist auch Bestandteil von Constantini Harmenopuli Manuale legum sive Hexabiblos, ed. Gustav E. Heimbach, Leipzig 1852 (ND Aalen 1969), ΙΙΙ 3, 71 = S. 372–374, vgl. dazu aber Svoronos/Gounaridis, Les novelles, S. 236–238.

9) 296v–297r Digitalisat

Verfasser
Cosmas Magister.
Titel
Sententia de colonis (a. 946/47).
Titel (Vorlage)
296v Τοῦ μαγίστρου κόσμα ψῆφος περὶ παροίκων.
Incipit
296v Καὶ εἰ μὲν ἐμφυτευτικῶς ἢ μισθωτικῶς …
Explicit
297r … τοσούτου χρόνου ἀνεπιφωνήτου παραδρομῆς.
Edition
Svoronos/Gounaridis, Les novelles, S. 246 (diese Hs. Sigle H).

10) 297r Digitalisat

Verfasser
Cosmas Magister.
Titel
Responsum de censu fundum (a. 946/47).
Titel (Vorlage)
297r Τοῦ αὐτοῦ ψῆφος.
Incipit
297r Ζητήσεις καὶ περὶ τούτου …
Explicit
297r … κατὰ σύγκρισιν ποιότητος διανεμομένης.
Edition
Svoronos/Gounaridis, Les novelles, S. 247 (diese Hs. Sigle H).

11) 297r Digitalisat

Verfasser
Anonymus.
Titel
De partibus librorum Digestorum.
Titel (Vorlage)
297r Τῶν πραττομένων νʹ βιβλίων τῶν διγεστῶν.
Incipit
297r Οὕτως πρώτα τῶν πρώτων βιβλίων …
Explicit
297r … τὰ προγραφέντα μονόβιβλα· ὁμοῦ βιβλία νʹ.
Edition
Karl E. Zachariae von Lingenthal, Ὁ Πρόχειρος νόμος, Heidelberg 1837, S. 284 (diese Hs. für die Edition nicht verwendet).

12) 297r–v Digitalisat

Verfasser
Anonymus.
Titel
Tractatus metrologicus.
Incipit
297r Χρὴ γιγνώσκειν ὅτι ὁ μὲν κάλαμος μεθ᾿ οὗ …
Explicit
297v … καθὼς δὲ ἡ σπορίμη.
Edition
Erich Schilbach, Byzantinische metrologische Quellen, Düsseldorf 1970 (ND Thessaloniki 1982), S. 10–22 u. 97–99 (= II 13) (diese Hs. Sigle U).

13) 297v–308v Digitalisat

Verfasser
Anonymus.
Titel
Rhopae vel De diebus praescriptionis.
Titel (Vorlage)
297v Περὶ χρόνων καὶ προθεσμίας ἀπὸ ῥοπῆς· ἕως ρ ἐνιαυτῶν· περὶ ῥοπῆς.
Incipit
297v Ἐλευθερώθη δούλη ἐν διαθήκῃ …
Explicit
308v … δεήσεως καὶ ἀντιγραφῆς διηνεγκεῖς γίνονται.
Edition
Francesco Sitizia (ed.), Le Rhopai, Neapel 1984 (diese Hs. Sigle H).

14) 308v–310v Digitalisat

Verfasser
Athanasius Emesensis (GND-Nr.: 108915617).
Titel
Novellae constitutionum tit. XXIII.
TLG-Nummer
3332.001.
Titel (Vorlage)
308v Περὶ διαφορὰς ἀναγνωσμάτων.
Incipit
308v Μηδεὶς ἀποκρισιάριος ἐναγέσθω ὑπὲρ τοῦ …
Explicit
310v … τοῖς πατράσιν ὑπόκεινται τῶν πόλεων.
Edition
Dieter Simon/Spyros Troianos, Das Novellensyntagma des Athanasios von Emesa, Frankfurt am Main 1989, S. 488–500 (diese Hs. für die Edition nicht herangezogen).

15) 310v–311v Digitalisat

Verfasser
Romanus I. Lacapenus (GND-Nr.: 118791079).
Titel
Diataxis de potentibus ab acquisitione praediorum arcendis (a. 935).
TLG-Nummer
5333.003.
Incipit
310v Θεσπίζομεν πάσῃ πόλει καὶ χώρᾳ …
Explicit
311v … ὑπὲρ τῆς τῶν ὑπηκόων σωτηρίας.
Edition
JGR 3, S. 245–252; Svoronos/Gounaridis, Les novelles, S. 83, Z. 33 –92, Z. 206 (mit S. 72–73 zur Epitome) (diese Hs. Sigle H).

16) 311v–313r Digitalisat

Verfasser
Romanus I. Lacapenus (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Diataxis de exemptione ratione fundum militarum (epitome cap. I–II; a. 928).
TLG-Nummer
5333.003.
Titel (Vorlage)
311v Nεαρὰ τοῦ κυροῦ κωνσταντίνου [!] τοῦ βασιλέως περὶ προτιμήσεως.
Incipit
311v Παλαιὸς νόμος ἐστι μηδένα κωλύεσθαι…
Explicit
313r … ἀποτίμησιν αὐτοῦ τῷ δημοσίῳ εἰσπραχθήσεται.
Edition
JGR 6, S. 391–394 (= Prochiron auctum XL, 93); vgl. Svoronos/Gounaridis, Les novelles, S. 53–54 (zur Epitome) (diese Hs. Sigle H).

17) 313r–314r Digitalisat

Verfasser
Constantinus VII. Porphyrogenetus (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Decretum secundum de emptione fundi (epitome cap. I–III; a. 947).
TLG-Nummer
5333.003.
Titel (Vorlage)
313r Νεαρὰ βʹ κωνσταντίνου· περὶ τῶν δυνατῶν τῶν εἰσελθόντων εἰς κτῆσιν πενήτων.
Incipit
313r Θεσπίζομεν ὅσοι ἀπὸ τῆς ἡμέρεας ἀναρρήσεως …
Explicit
314r … τῶν δυνατῶν. ὡρισθείσης μῆνα μάρτιον ἰνδ(ικτιῶνος) εʹ.
Edition
Svoronos/Gounaridis, Les novelles, Nr. 4, 99–103 (unterer textkrit. Apparat!) (diese Hs. Sigle H).

18) 314r–315v Digitalisat

Verfasser
Constantinus VII. Porphyrogenetus (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Decretum tertium de fundis militaribus (eptome; a. 947?).
TLG-Nummer
5333.003.
Titel (Vorlage)
314r Νεαρὰ γʹ κων(σταντίνου) περὶ στρατιωτῶν.
Incipit
314r Θεσπίζομεν τοίνυν ὅπερ ἡ συνήθεια…
Explicit
315v ...παρὰ τοῦ στρατηγοῦ ἢ ἄρχοντος, ἐπιτραπῆναι κεχρῆσθαι αὐτῷ.
Edition
Svoronos/Gounaridis, Les novelles, Nr. 5, S. 118–126 (unterer textkrit. Apparat) (diese Hs. Sigle H).

19) 315v–316v Digitalisat

Verfasser
Romanus II. Imp. (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Decretum quartum de sportulis (epitome; 947?).
TLG-Nummer
5333.003.
Titel (Vorlage)
315v Νεαρὰ δʹ περὶ ἀναδόσεως τιμήματος στρατιωτῶν.
Incipit
315v Θεσπίζομεν εἰ καὶ ὥρισται διὰ τῆς προτέρας νομοθεσίας …
Explicit
316v … ἀποκαθίστασθαι εἰς τοὺς ἰδίους τόπους.
Edition
Svoronos/Gounaridis, Les novelles, Nr. 6, S. 135, 137–141 (diese Hs. Sigle H).

20) 316v–317r Digitalisat

Verfasser
Constantinus VII. Porphyrogenetus (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Decretum quintum de servis fugitivis aliisque capitulis.
TLG-Nummer
5333.003.
Titel (Vorlage)
316v Νεαρὰ εʹ κων(σταντίνου) ἡ ἀ(πο)κειμένη ἐν τῇ σακέλλῃ· περὶ φυγῶν ψυχαριῶν καὶ ἀπολωλότων κτηνῶν.
Incipit
316v Ὑπὲρ ἀπολωλότος ψυχαρίου καὶ ἐν τῷ …
Explicit
317r … τὸ δὲ περιττεῦον τῷ δημοσίῳ εἰσκομίζεσθαι.
Edition
JRG ΙΙΙ, S. 280–281 (diese Hs. für die Edition nicht verwendet).

21) 317r–318r Digitalisat

Verfasser
Constantinus VII. Porphyrogenetus (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Decretum sextum de sportulis et de testamentis aperiendis epitome (cap. V, IV, I;).
TLG-Nummer
5333.003.
Titel (Vorlage)
317r Νεαρὰ ςʹ κωνσταντίνου περὶ τοῦ προσεδρεύειν ἐν τῷ δικαστηρίῳ τοὺς κινοῦντας τὴν ἀγωγὴν· καὶ περὶ τῶν ἀπολιμπανμένων ἐπὶ τρισὶ μησὶν· ἢ χρόνοις.
Incipit
317r Μὴ ἄλλως τὸν ἐναγόμενον εἰς δικαστήριον …
Explicit
318r …ἀναβιβάζεσθαι τὸ μίσθωνα.
Edition
JRG ΙΙΙ, S. 260, ab Z. 4 (diese Hs. für die Edition nicht verwendet).

22) 318r–v Digitalisat

Verfasser
Constantinus VII. Porphyrogenetus (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Decretum octavum [!] de sportulis IIa (epitome).
TLG-Nummer
5333.003.
Titel (Vorlage)
318r Νεαρὰ ηʹ [!] κων(σταντίνου) περὶ συνηθειῶν.
Incipit
318r Κελεύομεν μὴ πορίζεσθαί τι κέρδος …
Explicit
318v … πολλάκις ποσότητος εἶεν [!] τὸ ἀποδιδόμενον.
Edition
JGR 3, S. 267, Z. 27–270 (diese Hs. für die Edition nicht verwendet).

23) 318v–319r Digitalisat

Verfasser
Constantinus VII. Porphyrogenetus (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Decretum de testamentis aperiendis (epitome).
TLG-Nummer
5333.003.
Titel (Vorlage)
318v Νεαρὰ θʹ [!] κων(σταντίνου) περὶ ἀνοίξεως διαθηκῶν.
Incipit
318v Ἐπειδὴ αἱ διαθῆκαι παρὰ τῷ κοιαίστωρι …
Explicit
319r … λόγων ἀπαιτῶν τὸ τριπλοῦν ἀποδόσει.
Edition
JGR 3, S. 258, Z. 33–259, Z. 18 (diese Hs. für die Edition nicht verwendet).

24) 319r Digitalisat

Verfasser
Constantinus VII. Porphyrogenetus (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Decretum decimum de sportulis in favorem scriptoris.
TLG-Nummer
5333.003.
Titel (Vorlage)
319r Νεαρὰ ιʹ κων(σταντίνου) περὶ τῶν συνηθειῶν τοῦ σκρίβα (cap. II et III).
Incipit
319r Ἐπειδὴ δὲ ὁ σκρίβας οὐκ ἔτι τέλειος …
Explicit
319r … ταξεωτῶν μέτρον τινὰ πορίζεσθαι τὸ μισθόν.
Edition
JGR 3, S. 259, Z. 19–32 (diese Hs. für die Edition nicht verwendet).

25) 319r–v Digitalisat

Verfasser
Constantinus VII. Porphyrogenetus (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Decretum undecimum de homicidis (epitome).
TLG-Nummer
5333.003.
Titel (Vorlage)
319r Νεαρὰ κων(σταντίνου) ιαʹ περὶ τῶν φονευόντων μετὰ ξίφους ἢ ξύλων μεγάλων ἢ λίθων ἐκ προνοίας.
Incipit
319r Ἡ τοῦ μωσέως νομοθεσία ἀποφαίνεται …
Explicit
319v … προβαινόντων φόνων ἐν τῷ ξʹ βιβλίῳ ἐφευρήσεις.
Edition
JGR 3, S. 273 (mit Anm. 4) – S. 275, Z. 22 (mit Anm. 24) (diese Hs. für die Edition nicht verwendet).

26) 319v–320r Digitalisat

Verfasser
Nicephorus II., Phocas (GND-Nr.: 118587595).
Titel
Decretum primum de locis armenicis (a. 963/64).
Rubrik
319v Αἱ νεαραὶ τοῦ κυροῦ Νικηφόρου τοῦ βασιλέως.
Titel (Vorlage)
319v Νεαρὰ αʹ νικηφόρου περὶ ἀρμενικῶν τόπων.
Incipit
319v Θεσπίζομεν ὅσοι τῶν ἀρμενίων στρατιωτῶν…
Explicit
320r … τόπους ἀναλαμβάνων, ὕπηρετείτω τῇ στρατείᾳ.
Edition
Svoronos/Gounaridis, Les novelles, Nr. 9, S. 171–172 (diese Hs. Sigle H, mit Abweichungen).

27) 320r–v Digitalisat

Verfasser
Nicephorus II. Phocas (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Decretum secundum de monasteriis (epitome; a. 963/64).
Titel (Vorlage)
320r Νεαρὰ βʹ νικηφόρου περὶ μοναστηρίων, ξενόνων καὶ γηροκομείων.
Incipit
320r Θεσπίζομεν ὅσοι μοναστήρια ξενῶνας τὲ καὶ …
Explicit
320v … δι᾿ ἔπαινον μᾶλλον τὸ πρᾶγμα τίθεμεν.
Edition
Svoronos/Gounaridis, Les novelles, Nr. 8, S. 161 (diese Hs. Sigle H).

28) 320v Digitalisat

Verfasser
Nicephorus II. Phocas (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Decretum tertium ut potentes ab potentibus emant (a. 966/67).
Titel (Vorlage)
320v Νεαρὰ γʹ νικηφόρου περὶ τοῦ ἐξωνεῖσθαι δυνατοὺς ἀπὸ δυνατῶν.
Incipit
320v Θεσπίζομεν τὴν παρὰ τῶν προβεβασιλευκότων …
Explicit
320v … πρὸς ἅπαντας τὴν νομοθεσίαν ποιούμενοι.
Edition
Svoronos/Gounaridis, Les novelles, Nr. 11, S. 18028–18144 (diese Hs. Sigle H).

29) 320v–321r Digitalisat

Verfasser
Nicephorus II. Phocas (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Decretum quartum aedificiis a potentibus in praedio a pauperibus comparato exstructis (a. 966 ?).
Titel (Vorlage)
320v Νεαρὰ δʹ νικηφόρου περὶ οἰκημάτων.
Incipit
320v Ἐπειδήπερ τίνες τῶν κεκωλυμένων ἀπὸ τῶν νεαρῶν …
Explicit
321r … τοὺς ἠγορακότας τῶν ἰδίων ἐμπονημάτων.
Edition
JGR 3, S. 299; Svoronos/Gounaridis, Les novelles, Nr. 12, S. 184 (diese Hs. Sigle H).

30) 321r Digitalisat

Verfasser
Nicephorus II. Phocas (GND-Nr.: 119022397).
Titel
Decretum quintum ut potentes ab potentibus emant (a. 966/67).
Titel (Vorlage)
321r Νεαρὰ εʹ νικηφόρου βοηθοῦσα τοῖς ἐξωνησαμένοις πρὸ τοῦ καιροῦ τῆς ἐνδείας.
Incipit
321r Κελεύομεν ἐπεὶ ἡ τῶν μʹ χρόνων παραδρομὴ …
Explicit
321r … τοῖς ἀλλοτρίοις καὶ τοῦ πλείονος ἐφιεμένους.
Edition
Svoronos/Gounaridis, Les novelles, Nr. 11, S. 18145–57 (diese Hs. Sigle H).

31) 321r–333v Digitalisat

Verfasser
Leo VI., Imperator (GND-Nr.: 118401986).
Titel
Ecloga maior novellarum.
TLG-Nummer
2944.008.
Angaben zum Text
diese Hs. Sigle H.
Titel (Vorlage)
321r Ἐκλογὴ τῶν νεαρῶν λέοντος τοῦ εὐσεβοῦς βασιλέως.
Incipit
321r Θεσπίζομεν ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ εἰς τὸν ἅπαντα χρόνον …
Explicit
333v … ὑπέρτερον ἢ κατὰ νόμον οἰκονομεῖν ὃς ἄγει τοὺς ὑπηκόους. ἕως ὧδε αἱ νεαραὶ νομοθεσίαι τοῦ κυροῦ λέοντος τοῦ βασιλέως.
Edition
Die Sammlung umfasst nur die konkreten Verfügungen des vollständigen Novellentextes und ist als solche noch unpubliziert. Entsprechende Textzeugen wie diese Hs. wurden jedoch bei der Erstellung des vollständigen Textes in Les Novelles de Léon VI le Sage, éd. par Pierre Noailles et Alphonse Dain, Paris 1944 (siehe Troianos, Rechtsquellen, S. 221) berücksichtigt. Ausgewählt wurden die Novellen 1, 5–7, 9, 10, 13–14, 18–23, 25–27, 32–36, 39, 40 (in zwei Abschnitten), 42–43, 50, 56–57, 66–72, 77, 82, 84–85, 92, 95, 97–104 u. 106‒109, die am Rand mit αʹ bis νεʹ gezählt werden.

32) 333v–337r Digitalisat

Verfasser
Basilius II.
Titel
Diataxis Basilii II Porphyrogeneti in rebus diversis (a. 966).
TLG-Nummer
5333.003.
Titel (Vorlage)
333v Νομοθεσία νεαρὰ τοῦ κυροῦ βασιλείου τοῦ πορφυρογεννέτου, δεσπότου ἐκφωνηθεῖσα κατὰ ἰαννουάριον τῆς ϑ ἰνδ*ικτιῶνος) τοῦ ͵ςφδʹ [= a. 996 ] ἔτους.
Incipit
333v Ἐπειδήπερ ἡ βασιλεῖα μου ἀφ᾿ οὗ ηὐτοκρατόρησε …
Explicit
337r … προεκομίσθησαν ἂν παρὰ τῶν ἐχόντων αὐτά.
Edition
Svoronos/Gounaridis, Les novelles, Nr. 14, S. 200–21547 (diese Hs. Sigle H).

33) 337r–340v Digitalisat

Verfasser
Sisinnius II. patriarcha (GND-Nr.: 103101993).
Titel
Tomus vel decisio ne duo fratres accipiant duas consobrinas (a. 997).
TLG-Nummer
3356.001.
Titel (Vorlage)
337r Σισίνιος ἐλέῳ θεοῦ ἀρχιεπίσκοπος κωνσταντινουπόλεως νέας ῥώμης· εἰς τὴν ἐπολέθρα τοῦ γάμου ἐπεισφρήσασαν ἤδη τῇ χριστοῦ ποίμην ἀθεμιτογαμίαν· εἶτ᾿ οὖν αἱμομιξίαν· καὶ πυρὸς δίκην πυρπολοῦσαν τὰ σύμπαντα. ἥτις θεοῦ χάριτι νῦν κανονικῶς καὶ νομίμως συνοδικῇ ἀποφάσει ἐκωλύθη· κατὰ τὴν εἰκάδα αʹ τοῦ φεβρουαρίου μ(ηνὸς) τῆς ἐνεστώσης δʹ ἰνδ(ικτιῶνος) ἐν ἔτει τῷ ͵ςφεʹ.
Incipit
337r Καὶ ἰατρὸς ἡδίων ἐκεῖνος, καὶ πολλῶν …
Explicit
340v …φίλιππος καρίου· κωνσταντῖνος κίου· ἰω(άννης) δέρκου.
Edition
Migne PG 119, Sp. 1857–1866 (diese Hs. für die Edition nicht herangezogen).

34) 340v–344r Digitalisat

Verfasser
Anonymus.
Titel
De actionibus.
Titel (Vorlage)
340v Δε ἀστιανίβους [!]. περὶ ἰδικῶν ἀγωγῶν.
Incipit
340v Ἐν τῷ διαπέμπεσθαι βιβλίον ἀνάγκη ὁρίθεσθαι …
Explicit
344r … μηδὲ εἰ βασιλεὺς ἐπέτρεψεν αὐτῷ κτίσαι.
Edition
Heimbach, Observationes I, S. 51–736; Francesco Sitizia, De actionibus. Edizione e commento, Mailand 1973, S. 32–68 (maßgebliche Ausgabe; diese Hs. Sigle H).

35) 344r–v Digitalisat

Verfasser
Anonymus.
Titel
Tractatus geometricus.
Angaben zum Text
f. 344v Zwei griechisch-lateinische Alphabetarien zur Transkription.
Titel (Vorlage)
344r Mέτρον γεωμετρικόν.
Incipit
344r Ἐχέτω ἡ ὀργυιὰ σπιθαμὰς θʹ …
Explicit
344v τὸ ἡμισὺ τῶν φλςʹ· σξηʹ· καὶ γίνεται γῆ μοδ(ίων) σξηʹ.
Edition
Alphonse Dain, Métrologie byzantine. Calcul de la superficies des terres, in: Mémorial Louis Petit, Bukarest 1948, S. 61; Erich Schilbach, Byzantinische metrologische Quellen, Düsseldorf 1970 (ND Thessaloniki 1982), S. 93 (= II 10; diese Hs. nicht herangezogen).

36) 345r–346r Digitalisat

Verfasser
Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
Titel
Testamentum Gregorii Nazianzeni.
TLG-Nummer
2022.058.
Titel (Vorlage)
345r Τὸ ἴσον τῆς διαθήκης τοῦ ἁγίου γρηγορίου τοῦ θεολόγου. Ὑπατ<ε>ίᾳ φλαβίου εὐχερίου, καὶ φλαβίου ἐναγρίου τῶν λαμπροτάτων πρὸ μιᾶς τῶν καλάνδων <ἰαννουαρίου>.
Incipit
345r Γρηγόριος ἐπίσκοπος τῆς καθολικῆς ἐκκλησίας …
Explicit
346r … τῆς ἐν ἰκονίῳ ἐκκλησίας παρὼν καὶ τὰ ἑξῆς. μεταγραφὴ ἐκ τοῦ ἀρχετύπου τοῦ ἀποκειμένου ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ ναζιανζοῦ.
Edition
Jean Baptiste Pitra, Iuris ecclesiastici Graecorum historia et monumenta, vol. 2, Rom 1868, S. 155–159 (diese Hs. für die Edition nicht verwendet).

37) 346v–347r Digitalisat

Verfasser
Moschion gnomologus.
Titel
Hypothecae.
Titel (Vorlage)
346v <Ὑποθῆκαι>.
Incipit
346v Παραφύλαττε σαὐτὸν ἐν παντὶ τῷ βίῳ …
Explicit
347r … ἀλλὰ καταφρόνει τῆς ἐν τῷ τρόπῳ κιβδηλίας.
Edition
Unpubliziert (in der vorliegenden Form).

38) 347r–v Digitalisat

Verfasser
Anonymus.
Titel
De anno bisexto.
Titel (Vorlage)
347r Περὶ βισέξτου.
Incipit
347r Τὸ τοῦ βισέξτου ὅνομα ῥωμαϊκόν ἐστι …
Explicit
347v … μαιουμένου τοῦ φωτὸς αὐτῆς.
Edition
Unpubliziert.

39) 347v Digitalisat

Verfasser
Splenius.
Titel
De generatione hominis.
Angaben zum Text
Im Falle von Spelnius handelt es sich um eine korruptele des lateinischen s. Plinius, vgl. dazu Ioannis Laurentii Lydi Liber de mensibus ed. Ricardus Wuensch, Leipzig 1898 (ND Stuttgart 1967), S. XXVI-XXVII. Der griechische Traktat geht also auf Plinius zurück.
Titel (Vorlage)
347v Περὶ γενέσεως ἀνθρώπου, καὶ ὅθεν γʹ, καὶ θʹ, καὶ μʹ.
Incipit
347v Τὸ σπέρμα ἐν τῇ μήτρᾳ καταβαλλόμενον…
Explicit
347v … καὶ μʹ ἐπιτελοῦνται τοῖς τεθνεῶσιν.
Edition
Unpubliziert (vgl. aber den ähnlichen Text in Liber de mensibus, S. 84–86, Absatz 26).

40) 347v–348v Digitalisat

Verfasser
Anonymus.
Titel
De quattuor fluminibus paradisi.
Titel (Vorlage)
348v <Περὶ ποταμῶν ἐκποριζόντων ἐκ τοῦ ἐδεμ>.
Incipit
347v Ὅτι ὁ ἵστρος ποταμὸς λεγόμενος φεισὼν …
Explicit
348v … κατὰ τοὺς εὐκρατοὺς τόπους.
Edition
Unpubliziert (in der hier vorliegenden Form).

41) 348v Digitalisat

Verfasser
Anonymus.
Titel
De initio indictionis.
Incipit
348v Ὁτι ὁ αὔγουστος κινηθεὶς κατὰ …
Explicit
348v … καὶ ἐν αὐτῶ πρῶτον ὑπάτευσεν.
Edition
Unpubliziert.

42) 349r–v Digitalisat

Verfasser
Anonymus.
Titel
Sententiae iuridicae septem de actionibus in personam.
Angaben zum Text
f. 349r Ἰστέον ὅτι διχῶς νοεῖται ἡ κατὰ προσώπου ἀγωγή; cf. Basilica L, 13, 2, Z. 14–16 (ed. Scheltma/van der Wal).
f. 349r Ἡ ἐν τῶ πενθεῖν τὸν ἀνδραγεννήσασα … ἀυτοὺς τοῦ πενθεῖσθαι παρεδήλωσεν = Synopsis Basilicorum maior Π 13, 3, Scholion a, ed. JGR 5, S. 547 = Peira 49, 23, ed. JGR 1, S. 230.
f. 349r Ἡνίκα δύο πρωτότυποι ἀγωγαὶ εἰς τὸ αὐτὸ συνελοῦσι πρώσοπον, μένουσι σωζόμεναι. εἰ δὲ ἡ μία πρωτότυπός ἐστι, καὶ ἡ ἄλλη παρακολούθημα, ἡ προσθήκη φθείρεται = Basilica XXVI, 5, 93, Z. 5–10 (Basilicorum Libri LX edd. Herman J. Scheltma/Douwe Holwerda/Niko van der Wal, Groningen 1957–1988).
f. 349r Δεῖ εἰδέναι ὅτι δύο πρωτότυποι ἀγωγαί εἰσιν, ὅταν …ἀπὸ χρήσεως λεγατευομένη δίδοται καυτίων (vermutlich Scholion zu 40.3.1).
f. 349r–v Ἀπόχρησίς ἐστιν, ἐν οἷς ἡ χρῆσις μειοῖ καὶ ἀφανίζει … καὶ δὴ καυτίων καὶ ἐπὶ τούτοις δεδοκίμασται δίδoσθαι; cf. Basilica XVI, 5, 8 (Basilicorum Libri LX edd. Herman J. Scheltma/Douwe Holwerda/Niko van der Wal, Groningen 1957–1988) u. Schol. Bas. XVI 5, 1, Z. 1–16 (Basilicorum Libri LX. Series B. Scholia, edd. Douwe Holwerda/Herman J. Scheltema, vol. I-IX, Groningen 1953–1985).
f. 349v Ἡ ἱερὰ νόσος ἐπιγενομένη λύει τὸν γάμον; cf. Leo VI, Nov. 112, Z. 74–79 (Les novelles de Léon VI le Sage. Texte et trad. publ. par. Pierre Noailles/Alphonse Dain, Paris 1944).
f. 349v Δύσχρηστος τοῖς ἀδικοῦσιν ἡ δικαιοσύνη ὥσπερ τοῖς ὀφθαλμιῶσιν ὁ ἥλιος, = Epit. leg., 1, Scholion αʹ, ed. JGR 2, S. 287.


Bearbeitet von
Dr. Lars Martin Hoffmann, Universitätsbibliothek Heidelberg, 2020.


Zitierempfehlung:


Vatikan, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. gr. 13. Beschreibung von: Dr. Lars Martin Hoffmann (Universitätsbibliothek Heidelberg), 2020.


Katalogisierungsrichtlinien
Die Katalogisierungsrichtlinien finden Sie hier.

Gefördert durch
The Polonsky Foundation Greek Manuscripts Project: a Collaboration between the Universities of Cambridge and Heidelberg – Das Polonsky-Stiftungsprojekt zur Erschließung griechischer Handschriften: Ein Gemeinschaftsprojekt der Universitäten Cambridge und Heidelberg.