Vatikan, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. gr. 21

Handschrift mit Fragment

Papier · 3, 328 Bll. · 32,4 × 24,8 cm · I. Zypern (?) / II. Raum Palästina, Zypern, Kreta · I. Ende 13./Anfang 14. Jh. / II. 1. Hälfte 13. Jh.


Schlagwörter (GND)
Kirchengeschichte / Konzilsgeschichte / Rechtsgeschichte / Kanonistik.
Diktyon-Nr.
65754.
1r Lateinischer Inhaltsvermerk
1v vacat
Fragment
1) 2r–v Nomocanon XIV titulorum a Theodoro Vestiatore tractatus (fragm.)
Codex
2) 3r–v Pinax libri
3) 4r Johannes Zonaras, Prooimium
4) 4r–25r Johannes Zonaras, Canones ss. Apostolorum
5) 25r–26v, 324r–v, 27r–33v Johannes Zonaras, Canones concilii Nicaeni primi
6) 33v–39v Johannes Zonaras, Canones concilii Constantinopolitani primi
7) 39v–46v Johannes Zonaras, Canones concilii Ephesini
8) 46v–61v Johannes Zonaras, Canones concilii Chalcedonensis
9) 61v Johannes Zonaras, Concilium Constantinopolitanum secundum
10) 61v–62r Johannes Zonaras, Concilium Constantinopolitanum tertium
11) 62r–103v Johannes Zonaras, Canones concilii Quinisexti vel Trullani
12) 103v–117v Johannes Zonaras, Canones concilii Nicaeni secondi
13) 117v–121v Tarasius Constantinopolitanus, Epistula ad Hadrianem papam adversus simoniam
14) 121v–132r Johannes Zonaras, Canones synodum qui dicuntur Prima-Secunda
15) 132v–134r Johannes Zonaras, Canones synodi Constantinopolitani anni 879
16) 134r–141r Johannes Zonaras, Canones synodi Carthaginiensis anni 256
17) 141r–149r Johannes Zonaras, Canones synodi Ancyrani
18) 149r–152v Johannes Zonaras, Canones synodi Neocaesariensis
19) 152v–157r Johannes Zonaras, Canones synodi Gangrensis
20) 157r–164v Johannes Zonaras, Canones synodi Antiocheni
21) 165r–174v Johannes Zonaras, Canones synodi Laodiceni
22) 174v–185v Johannes Zonaras, Canones synodi Serdicensis
23) 185v–243v Johannes Zonaras, Canones synodi Carthaginiensis anni 397
24) 243v–244v Johannes Zonaras, Canones synodi Constantinopolitani anni 394
25) 244v–247v Dionysius Metropolita Alexandrinus, Epistula canonica ad Basilidem cum commentariis
26) 247v–256r Petrus Metropolita Alexandrinus, Epistula canonica cum commentariis
27) 256r–v Petrus Metropolita Alexandrinus, Canon paschalis sine commentario
28) 256v–260r Gregorius Neocaesariensis, Epistula canonica cum commentariis
29) 260r–264r Athanasius Alexandrinus, Epistula canonica ad Ammun monachum cum commentariis
30) 264r–265v Athanasius Alexandrinus, Epistulae paschalis XXXIXae excerptum cum commentariis
31) 265v–267r Athanasius Alexandrinus, Epistula ad Rufinianum episcopum cum commentariis
267v vacat
32) 268r–277v Basilius Caesariensis, Epistula canonica I ad Amphilochium cum commentariis
33) 277v–287v Basilius Caesariensis, Epistula canonica II ad Amphilochium cum commentariis
34) 287v–294v Basilius Caesariensis, Epistula canonica III ad Amphilochium cum commentariis
35) 294r Basilius Caesariensis, Epistula canonica ad Amphilochium cum commentario Theodori Balsamonis
36) 294r–298r Basilius Caesariensis, Epistula canonica ad Diodorum Tarsensem cum commentario Zonarae et Theodori Balsamonis partim
37) 298r–299r Basilius Caesariensis, Epistula canonica ad Gregorium presbyterum cum commentario
38) 299r–300r Basilius Caesariensis, Epistula canonica ad episcopos suffraganeos cum commentario
39) 300r–301v Basilius Caesariensis, Epistula canonica ad episcopos suffraganeos adversus simoniam cum commentario Zonarae et Theodori Balsamonis partim
40) 301v–304v Basilius Caesariensis, Epistula canonica de Spiritu Sancto com commentario
41) 304v–305r Basilius Caesariensis, Epistula canonica de scripturis sanctis cum commentario
42) 305r–316r Gregorius Nyssenus, Epistula canonica cum commentariis
43) 316r–319r Timotheus I Alexandrinus, Responsa canonica cum commentariis Theodori Balsamonis
44) 319r–v Theophilus I Metropolita Alexandrinus, Canon cum sancta Theophania in die domenica instaret
45) 319r–322r Theophilus I Metropolita Alexandrinus, Commentarius quod accepit Ammun propter Lyco
46) 322r Theophilus Metropolita Alexandrinus, Narratio de iis qui dicantur Cathari
47) 322r–v Theophilus Metropolita Alexandrinus, Epistula canonica ad Agathonem episcopum cum commentario Theodori Balsamonis
48) 322v Theophilus Metropolita Alexandrinus, Epistula canonica ad Menam episcopum cum commentario Theodori Balsamonis
49) 322v–323v, 325r–v Cyrillus Metropolita Alexandrinus, Epistula canonica ad Domnum cum commentariis Theodori Balsamonis
50) 325v–326r Cyrillus Metropolita Alexandrinus, Epistula canonica ad episcopos africanos cum commentariis Theodori Balsamonis
51) 326r–v Gregorius Nazianzenus, Carminis dogmaticae excerptum de veris Scripturae libris cum commentario Theodori Balsamonis
52) 326v–327r Amphilochius Cappadox, Iamborum ad Seleucum excerptum canonicum
53) 327r–328r Gennadius I Patriarcha Constantinopolitanus, Epistula encyclica
54) 328r–v Basilius Caesariensis, Epistulae ad Nicopolitas presbyteras excerptum canonicum
55) 328v–329v Nicolaus Grammaticus, Erotapokriseis (excerptum)
56 - Nachtrag) 329v Ps.-Basilius Caesariensis, De poenitentiae gradibus IV
57 - Nachtrag) 329v Nikolaus Grammaticus, Erotapocriseis canonicas (excerptum)

Kodikologische Beschreibung

Typus (Überlieferungsform)
Codex.
Beschreibstoff
Orientalisches Papier.
Umfang
3, 328 Bll.
Format (Blattgröße)
32,4 × 24,8 cm.
Zusammensetzung (Lagenstruktur)
Hs. mit Fragment (I. Bl. 2; II. Bl. 3–329). Am Beginn und am Ende der Hs. besteht eine Diskrepanz zwischen ihrer derzeitigen und der ursprünglichen Bindung. Die aktuelle Heftfolge, für die einzelne Blätter im Rahmen einer vatikanischen Restaurierung neu eingefalzt wurden, lautet: (IV-1) + 11 + 12 + 2 IV18 + (IV-1)26; 23 ausgel. + 17 IV162 + V172 + 10 IV252 + III258 + (IV+1)267 + 7 IV323 + (III)329. Folio 324 ist jedoch nach f. 26v einzuordnen, da es die Textlücke zwischen den f. 26 und 27 ausfüllt. Löst man nun auch die neuzeitliche Heftbildung am Anfang auf, ergibt sich bis f. 27 eine etwas andere Lagenformel: (IV-1) + 11 + 12 + 2 IV18 + IV26, 324; 23 ausgel.; die Schlusslage von f. 325–329 wäre ein (III-1), wobei am Ende wenigstens ein Blatt fehlt.
Foliierung
Ältere griechische Blattzählung ab f. 4 (αʹ–λʹ, λʹbis, λαʹ–ρνεʹ, ρκγʹ, ρνζʹ–ρνθʹ, σʹ–τ<ος>ʹ); auf die Lücke zwischen den Zahlen ρνθʹ und σʹ, jedoch ohne Textverlust, weist eine Notiz von Angelo Mai auf f. 164v unten hin. Später ergänzt vatikanische Foliierung (= f. 1–22, 24–329). Als die griechische Zählung hinzugefügt wurde, befand sich f. 324 noch an der korrekten Position. Die Bezeichnung der ungez. Bll. folgt dem Digitalisat (1a, 330*).
Lagenzählung
Griechische Reklamanten ursprünglich unten rechts am Faszikelbeginn sowie am Faszikelende (Reste auf f. 243r, 251r bzw. 267v) in der Mitte des unteren Randes. Eine jüngere griechische Lagenzählung beginnt ab f. 27r (= αʹ), letzter erhaltener Vermerk auf f. 316r (= λζʹ). Die Zahlendifferenz zwischen alter und neuerer Zählung beträgt drei Lagen, die ursprünglich vor der der neuen Lage αʹ (= f. 27) anzusetzen sind.
Zustand
Am Anfang Index aus anderer Hs. beigefügt (f. 1), f. 324 falsch eingebunden und am Ende unvollständig (offenbar ein Blatt nach f. 329 ausgefallen). Insbesondere am Anfang und am Ende der Hs. weisen einige Blätter Lagerungsschäden und Wurmfraß auf (Feuchtigkeit, Schimmelpilzbefall), einige Blätter wurden im Falz und an den Rändern stabilisiert. Der Text ist jedoch sehr gut lesbar.


Nachträge und Benutzungsspuren
Capsa-Nr.: C. 22 (f. 1r). Vatikanische Signaturenmarke auf dem Vorderspiegel. Auf f. 1r ein neuzeitlicher Eintrag Codex Bibliotheca Palatina sowie die Allacci-Signatur 1951 (wiederholt auf f. 2r). Darunter wohl von Hand Henri Estiennes der Besitzervermerk 21 Cyp und die Inhaltsangabe Zonara in Constitutiones ecclesiastic. et concilia. et epistolas canonicas Basilij, Gregorij et aliorum. Oben auf f. 4 Eintrag in einer humanistischen Kursive: Bibliotheca Palatina, darüber eine Federprobe. F. 42v unten: neuzeitliche Notiz, dass die Canones der Synoden von Antiochia fehlen, die an dieser Stelle stehen müssten. F 164v unten: Hinweis auf den o.g. Fehler in der griech. Foliierung (möglicherweise von Henri Estienne).

Einband
Roter Ledereinband der BAV aus der Zeit des Kardinalbibliothekars Francesco Saverio de Zelada und Papst Pius VI.; späterer Rücken mit goldenen Wappenstempeln von Papst Pius IX. (oben) und Angelo Mai (unten); vgl. Schunke, Einbände, Bd. 2, S. 909.
Provenienz
Venedig / Augsburg / Heidelberg.
Geschichte der Handschrift
Über die Schrift lässt sich die Region Zypern/Kreta als Entstehungsgebiet ausmachen. Der Vermerk Cyp auf f. 1r bezeichnet diejenigen griechischen Handschriften des Hieronymus Tragodistes Cyprius, die zwischen 1550 und 1559 in Venedig für die Bibliothek Ulrich Fuggers erworben wurden (vgl. Lehmann, Fuggerbibliotheken, Bd. 1, S. 111–115; erg. Raasted, Notes, S. 90–91). Die Frage, ob diese Hs. aus der Sammlung des Hieronymus stammte oder durch seine Vermittlung gekauft werden konnte, lässt sich nicht sicher entscheiden. Da die verwendete Schrift jedoch eindeutig mit Zypern in Verbindung gebracht werden kann (siehe Canart, Écritures), liegt es nahe, dass Cyprius sie zumindest aus seiner Heimat mitgebracht hatte. Nach der Verbringung der Fuggerschen Bibliothek und dem Tod Ulrichs gelangte die Hs. in die Bibliotheca Palatina, 1623 dann nach Rom. Zu welchem Zeitpunkt das Registerfragment auf f. 1r–v erstmals mit eingebunden wurde, ist unbekannt.

Faksimile
https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/bav_pal_gr_21
Literatur
Stevenson, Graeci, S. 11; RHBR, II, S. 200–201; Amphilochii Iconiensis iambi ad Seleucum, ed. Eberhard Oberg, Berlin/New York 1969, S. 36–39; Saint Basile, Lettres. Texte établi et traduit par Yves Courtonne, vol. 3, Paris 1966; Les constitutions apostoliques, ed. par Marcel Metzger, I–III, Paris 1985–1987; Gregorii Nysseni Epistula canonica ed. Ekkehardus Mühlenberg, Leiden/Boston 2008, S. CXV; Conciliorum Oecumenicorum Generaliumque decreta, I u. IV/1; Joannou (ed.), Fonti, I/2 u. II; Pitra 1876-91, IV, S. 477; Rhalles/Potles, III u. IV; Canart, Style epsilon, S. 55–59; Canart, Écritures livresques, S. 37–41; Lehmann, Fuggerbibliotheken, Bd. 1, S. 111–115; Raasted, Notes, S. 90–91; Schunke, Einbände, II, S. 909.
Verzeichnis der im Katalogisierungsprojekt abgekürzt zitierten Literatur

Fragment I (Bl. 2)

Sachtitel / Inhalt
Fragment.

Kodikologische Beschreibung

Entstehungsort
Zypern (?). Lokalisierung aufgrund der Schrift.
Entstehungszeit
Ende 13./Anfang 14. Jh. Datierung aufgrund der Schrift.
Typus (Überlieferungsform)
Fragment.
Beschreibstoff
Orientalisches Papier.
Umfang
1 Bl.
Format (Blattgröße)
32,4 × 24,8 cm.
Zusammensetzung (Lagenstruktur)
12.
Foliierung
S. zum Codex.
Lagenzählung
S. zum Codex.

Schriftraum
ca. 24,1 × 20,2 cm.
Spaltenanzahl
1 Spalte.
Zeilenanzahl
28–30 Zeilen.
Schriftart
Kursive des 13./14. Jhs. mit arrondierten Buchstabenformen (Kappa, Tau) u. Elementen der sog. Fettaugenmode. Charakteristisch für den Schreiber das langgezogene Omega und der wechselnde Gebrauch des Majuskel- und Minuskeldelta.
Buchgestaltung
Mit der Schrifttinte eingezeichnete Zierlinien zwischen den Buchstabengruppen. Die jeweilige Titelinitiale ist auf den rechten Blattrand ausgerückt.

Provenienz
Venedig / Augsburg / Heidelberg.
Geschichte des Fragments
Siehe Geschichte der Handschrift.

Inhalt

1) 2r–v Digitalisat

Titel
Nomocanon XIV titulorum a Theodoro Vestiatore tractatus: Pinacis fragmentum.
Incipit
2r <ςʹ·> περὶ μοναχῶν ποιούντων φατρίας καὶ συνωμοσίας …
Explicit
2v <Τίτλος ιγʹ·> Περὶ λαϊκῶν … κεφ(άλαιον) δʹ· περὶ τῶν διαζευγνυμένων … συνόδου ςʹ, κανὼν πζʹ, βασιλείου κανὼν θʹ, λεʹ, μη] οζʹ <…>.

Faszikel II (Bl. 3–329)

Sachtitel / Inhalt
Codex mit Nachtrag: Collectio omnium canonum s. Ecclesiae cum commentariis Joannis Zonarae.

Kodikologische Beschreibung

Entstehungsort
Südöstlicher Mittelmeerraum / Zypern (?). Lokalisierung aufgrund der Schrift.
Entstehungszeit
1. Hälfte 13. Jh. Datierung aufgrund der Schrift.
Typus (Überlieferungsform)
Faszikel.
Beschreibstoff
Orientalisches Papier.
Umfang
326 Bll.
Format (Blattgröße)
32,4 × 25 cm.
Zusammensetzung (Lagenstruktur)
S. zum Codex.
Foliierung
S. zum Codex.
Lagenzählung
S. zum Codex.

Schriftraum
29,7 × 20,1 cm.
Spaltenanzahl
1 Spalte.
Zeilenanzahl
35 Zeilen.
Linierung
Leroy 1995, B32C1.
Schriftart
Perlschrift im Übergang zur sog. Fettaugenmode (bes. Beta, Theta, Phi). Relativ große Ähnlichkeit der Schrift zu Cod. Pal. gr. 21 (Schreiber: Georgios Kamarenos, Kreta, a. 1167), aber auch zu Pal. gr. 73. Insbesondere ist hinzuweisen auf die charakteristisch arrondierten Buchstaben Epsilon (als Majuskel), Kappa und Lambda, wodurch die Hs. zur Gruppe der von Paul Canart definierten Codices im Stil epsilon gehört (vgl. dazu Paul Canart, Style epsilon, S. 55–59 u. Ders., Écritures livresques, S. 37–41). Damit lässt sich auch der geographische Raum Palästina, Zypern und Kreta als ihr Entstehungsgebiet eingrenzen. Weiterhin ist davon auszugehen, dass der Schreiber mit der Ausfertigung von Urkunden vertraut war, da der obere und untere Blattrand – wie in zeitgleichen Urkunden üblich – sehr häufig durch extrem vergrößerte Ober- bzw. Unterlängen der Buchstaben ausgefüllt wird. Eine durchgehende Scholiierung des gesamten Textes scheidet auf dieser Weise aus.
Buchgestaltung
Die drei Hauptabschnitte, nämlich gesamtkirchliche Konzilien, Lokalsynoden und Kanones der Kirchenväter, werden graphisch nicht voneinander abgesetzt. F. 267v wurde offenbar freigelassen, weil der Text auf der Rectoseite zu sehr durchscheint. Dem Werk vorangestellt ist ein griechischer Pinax (f. 3r–v), der sich mit dem tatsächlichen Textbestand deckt. Den einzelnen Texten werden Zierleisten und entsprechende Rubrik vorangestellt. Nur der Buchanfang auf f. 4r ist graphisch aufwendiger gestaltet. Der Beginn einer bestimmten Kanonsammlung sowie der einzelnen Absätze werden durch größere bzw. entsprechend kleinere Initialbuchtstaben angezeigt. Durch karminrote Kürzel am Rand (κανών bzw. ἑρμηνεία) wird der Anfang der einzelnen Kanones sowie der Kommentierung durch Johannes Zonaras bezeichnet. Wenige Scholien, teils vom Schreiber selbst (karminrot), teils aus dem 13.–15. Jh.
Buchschmuck
Karminrote Zierbalken für Pinax (f. 3r) und Textanfang (f. 4r). Karminrote Zierleisten zwischen den einzelnen Texten, nur für den Haupttitel (f. 4r) werden noch einzelne Buchstaben der alexandrinischen Auszeichnungsschrift verwendet. Leichte Fleuronné für die Initialen der größeren Textabschnitte.

Nachträge und Benutzungsspuren
Von einer Hand des 14. oder 15. wurden neben dem Pinax der Blattumfang der einzelnen Abschnitte mit einer hellen Tinte ergänzt.

Provenienz
Venedig / Augsburg / Heidelberg.
Geschichte des Faszikels
Siehe Geschichte der Handschrift.

Inhalt

2) 3r–v Digitalisat

Titel
Pinax libri.
Titel (Vorlage)
3r Ἔκθεσις τῆς ἐν τῇ παρούσῃ βίβλῳ συνθήκης τῶν ἱερῶν κανόνων τῶν ἁγίων ἀποστόλων· καὶ τῶν οἰκουμενικῶν συνόδων· ἀλλὰ μὴν καὶ τῶν μερικῶν ἤτοι τοπικῶν· καὶ τῶν παρά τινων ἁγίων πατέρων ἰδιαζόντως γενομένων κανόνων.
Incipit
3r Τῶν ἁγίων καὶ πανευφήμων …
Explicit
3v πατριάρχου ἐκείνου κυροῦ νικολάου.

3) 4r Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Prooimium.
Titel (Vorlage)
4r ἐξήγησις τῶν ἱερῶν καὶ θείων κανόνων τῶν τε ἀγίων καὶ σεπτῶν ἀποστόλων· καὶ τῶν ἱερῶν οἰκουμενικῶν συνόδων· ἀλλὰ νὴν καὶ τῶν τοπικῶν ἤτοι μερικῶν· καὶ τῶν λοιπῶν ἀγίων πατρῶν· πονηθεῖσα ἰωάννῳ μόναχῷ τῷ ζωναρᾷ τῷ γεγονότι μεγάλῳ δρουγγαρίῳ τῆς βήγλας καὶ πρωτοασηκρῆτις.
Incipit
4r Ἡ δήλωσις τῶν λόγων σου φωτιεῖ …
Explicit
4r …ἵνα μὴ ἀνηκοΐαν κατακριθῷ.

4) 4r–25r Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones ss. Apostolorum.
Rubrik
4r Κανὼν αʹ.
Incipit
4r ἐπίσκοπος χειροτονεῖσθω ὑπὸ …
Explicit
25r … καὶ ἱεροῖς πατράσιν ἐγκεκριμένων, ἐκτός. Abschlussrubrik: ἀποστόλων εὕραντο κανόνες τέλος.

5) 25r–26v, 324r–v, 27r–33v Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones concilii Nicaeni primi.
Titel (Vorlage)
25r Ἡ ἐν νικαίᾳ πρώτη οἰκουμενικὴ σύνοδος.
Incipit
25r Ἡ ἁγία καὶ οἰκουμενικὴ πρώτη σύνοδος …
Explicit
33v … τηρεῖσθαι παρὰ πάντων θεσμοθετεῖ.
Nachträge und Rezeptionsspuren
Randglossen zu Kan. 5, 7, 8, 11, 16, 17 u. 19.
Edition
Rhalles/Potles, II, S. 113–126, 128–129, 131–134, 137–149, 151–152, 154–155, 158–160, 162–163; Conciliorum Oecumenicorum Generaliumque decreta, I, S. 19–34 (nur Text der Dekrete).

6) 33v–39v Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones concilii Constantinopolitani primi.
Rubrik
33r Κανὼν αʹ.
Titel (Vorlage)
33v Ἡ ἁγία καὶ οἰκουμενικὴ δευτέρα σύνοδος· γενομένη βασιλ(εύοντος) θεοδοσίου τοῦ μεγάλ(ου) ἐν κωνσταντινουπόλει· ρνʹ ἁγίων πατέρων συνελθόντων τῶν κατὰ τῶν πνευματομάχων· οἵτινες ἐξέθεντο καὶ τοὺς ὑποτεταγμένους τούτους κανόνας. κανόνες τῆς δευτέρας συνόδου.
Incipit
33v Ὥρισαν οἱ ἐν κωνσταντινουπόλει …
Explicit
39v … θεῖον μυστήριον εἶτα βαστίζονται.
Nachträge und Rezeptionsspuren
Randglossen zu den Kan. 1, 3, 4, 6 u. 7.
Edition
Rhalles/Potles, II, S. 165–167, 169–171, 173–174, 176–184, 187–189, 191; Conciliorum Oecumenicorum Generaliumque decreta, I, S. 57–70 (nur Text der Dekrete).

7) 39v–46v Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones concilii Ephesini.
Titel (Vorlage)
39v Κανόνες τῆς ἁγίας καὶ οἰκουμενικῆς τρίτης συνόδου …
Incipit
39v Ἡ τρίτη ἁγία καὶ οἰκουμενικὴ …
Explicit
46v … τοῦ ἁγίου πέτρου ἀρχιεπισκόπου ἀλεξανδρείας.
Nachträge und Rezeptionsspuren
Randglossen zu den Kan. 5 u. 8.
Edition
Rhalles/Potles, II, S. 192–213; Conciliorum Oecumenicorum Generaliumque decreta, I, S. 83–117 (nur Text der Dekrete).

8) 46v–61v Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones concilii Chalcedonensis.
Titel (Vorlage)
46v Κανόνες τῆς ἁγίας καὶ οἰκουμενικῆς τετάρτης συνόδου …
Incipit
46v Ἡ ἁγία τετάρτη καὶ οἰκουμενικὴ …
Explicit
61v … εἰς τὴν οἰκείαν σωτηρίαν ὀμώσαι.
Nachträge und Rezeptionsspuren
Randglossen zu den Kan. 2–4, 7, 11, 12, 14, 16–18, 22, 26–28 u. 30.
Edition
Rhalles/Potles, II, S. 216–222, 225–235, 237–238, 240–241, 243–244, 246–247, 250–261, 263–290; Conciliorum Oecumenicorum Generaliumque decreta, I, S. 133–151 (nur Text der Dekrete).

9) 61v Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Concilium Constantinopolitanum secundum.
Titel (Vorlage)
61v Περὶ τῆς πέμπτης συνόδου.
Incipit
61v Ἡ πέμπτη σύνοδος, γέγονεν …
Explicit
61v … ἡ τοιαύτα σύνοδος οὐκ ἐξέθετο.
Edition
Rhalles/Potles, II, S. 292; Joannou (ed.), Fonti, I/2, 44t–479 (nur Text der Canones) Conciliorum Oecumenicorum Generaliumque decreta, I, S. 155–188 (nur Text der Dekrete).

10) 61v–62r Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Concilium Constantinopolitanum tertium.
Titel (Vorlage)
61v Περὶ τῆς ἕκτης συνόδου.
Incipit
61v Ἡ ἑκτη σύνοδος, γέγονεν …
Explicit
62r … ἡ σύνοδος, κανόνας ἐξέθετο.
Edition
Rhalles/Potles, II, S. 293; Conciliorum Oecumenicorum Generaliumque decreta, I, S. 195–202 (nur Text der Dekrete).

11) 62r–103v Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones concilii Quinisexti vel Trullani.
Titel (Vorlage)
62r Περὶ τῆς λεγομένης ἕκτης συνόδου.
Incipit
62r Διὸ τοῦ δευτέρου ἰουστινιανοῦ τοῦ ῥινοτμήτου …
Explicit
103v … καὶ τὸ νοῆσαι τελεώτερον τὸν θεόν.
Nachträge und Rezeptionsspuren
Randglossen zu den Kan. 3, 4, 12, 20, 21, 25, 29, 32, 38, 39, 41, 67, 72 u. 87.
Edition
Rhalles/Potles, II, S. 294; Conciliorum Oecumenicorum Generaliumque decreta, I, S. 219–293 (nur Text der Dekrete).

12) 103v–117v Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones concilii Nicaeni secondi.
Titel (Vorlage)
103v Κανόνες τῆς ἁγίας οἰκουμενικῆς ἑβδόμης συνόδου.
Incipit
103v Ἡ ἑβδόμη οἰκουμενικὴ σύνοδος, γέγονεν …
Explicit
117v … αὐτοὺς τὴν διαγωγὴν ποιεῖσθαι.
Nachträge und Rezeptionsspuren
Randglossen zu den Kan. 12, 14–16, 18.
Edition
Rhalles/Potles, II, S. 555–562, 564–567, 570, 572–575, 577–578, 580–581, 583–588, 590–593, 612, 615–616, 620–623, 625, 628, 630–632, 637–639, 641–644; Conciliorum Oecumenicorum Generaliumque decreta, I, S. 309–344 (nur Text der Dekrete).

13) 117v–121v Digitalisat

Verfasser
Tarasius Constantinopolitanus (GND-Nr.: 100961789).
Titel
Epistula ad Hadrianem papam adversus simoniam.
Titel (Vorlage)
33v Ἐπιστολὴ ταρασίου τοῦ ἁγιωτάτου πατριάρχου κωνσταντινουπόλεως νέας ῥώμης· πρὸς ἁδριανὸν τὸν πάπαν τῆς πρεσβυτέρας ῥώμης· περὶ τοῦ μὴ ἐπὶ χρήμασι γίνεσθαι τὰς χειροτονίας.
Incipit
117v Πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως, εὐαγγελικῶς …
Explicit
121v … τῆς αὐτῆς εἰσὶ κατακρίσεως ἄξιοι.
Edition
Pitra 1876-91, II, S. 304–309 = Rhalles/Potles, IV, S. 375–383; Joannou (ed.), Fonti, II, 316–332 (nur Brieftext).

14) 121v–132r Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones synodum qui dicuntur Prima-Secunda.
Titel (Vorlage)
121v Ἡ σύνοδος αὕτη ἐπιγέγραπται οὕτως· ἡ ἁγία καὶ μεγάλη πρώτη καὶ δευτέρα σύνοδος ἡ ἐν κωνσταντινουπόλει συστᾶσα ἐν τῷ πανσέπτῳ ναῷ τῶν ἁγίων πανευφήμων ἀποστόλων.
Incipit
121v Ἀπορεῖν ἐστὶν ἐνταῦθα πῶς …
Explicit
132r … ἐν σαρδικῇ συνόδου ὁμοίως διετάξατο.
Nachträge und Rezeptionsspuren
Randglossen zu den Kan. 5, 7, 8, 11, 16, 17 u. 19.
Edition
Rhalles/Potles, II, S. 647–650, 654–660, 662–664, 667–669, 673–674, 676–680, 682–684, 686–690, 692–694, 696–702; Conciliorum Oecumenicorum Generaliumque decreta, I, S. 9–22 (nur Text der Dekrete).

15) 132r–134r Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones synodi Constantinopolitani anni 879.
Titel (Vorlage)
132r Κανόνες ἐκτεθέντες παρὰ τῆς ἁγίας συνόδου τῆς ἐν τῷ περιωνύμῳ καὶ ἐπωνύμῳ ναῷ τοῦ θεοῦ λόγου σοφίας, συστάσης καὶ τὴν ἑβδόμην καὶ οἰκουμενικὴν καὶ αἱρετικὴν πλάνην ἀπελάσης.
Incipit
132v Ὥρισεν ἡ ἁγία σύνοδος· ὥστε ἔστιν …
Explicit
134r …ἐκείνου αὐτὸς ἑαυτὸν ποιεῖ.
Edition
Rhalles/Potles, II, S. 705–712; Joannou (ed.), Fonti, I/2, 482–486 (nur Text der Canones); Conciliorum Oecumenicorum Generaliumque decreta, IV/I, S. 37–39 (nur Text der Dekrete).

16) 134r–141r Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones synodi Carthaginiensis anni 256.
Titel (Vorlage)
134r Σύνοδος γενομένη ἐπὶ κυπριανοῦ τοῦ ἁγιωτάτου ἐπισκόπου καρχηδόνος καὶ μάρτυρος.
Incipit
134r Ἅυτη ἡ σύνοδος πασῶν τῶν συνόδων …
Explicit
141r … αἵρεσιν ἕκαστον, καὶ πάσας ἁπλῶς.
Edition
Rhalles/Potles, III, S. 1–19.

17) 141r–149r Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones synodi Ancyrani.
Titel (Vorlage)
141r Κανόνες τῆς ἐν ἀγκύρᾳ συστάσης συνόδου.
Incipit
141r Πρώτη πασῶν τῶν συνόδων ἡ ἐν …
Explicit
149r … διὰ τούτο βαρύτερον ὡρίσθητὸ ἐπιτίμιον.
Edition
Rhalles/Potles, III, S. 20–68; Joannou (ed.), Fonti, I/2, 56–73 (nur Text der Canones).

18) 149r–152v Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones synodi Neocaesariensis.
Titel (Vorlage)
149r κανόνες ἐν νεοκαισαρείᾳ τῆς συνόδου …
Incipit
149r Ἡ ἐν νεοκαισαρεία τῇ κατὰ πόντον συστᾶσα σύνοδος …
Explicit
152v καὶ πάλιν λέγειν ἢ γράφειν, οὐκ ἀναγκαῖον.
Edition
Rhalles/Potles, III, S. 71–77; Joannou (ed.), Fonti, I/2, 75–82 (nur Text der Canones).

19) 152v–157r Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones synodi Gangrensis.
Titel (Vorlage)
152v Κανόνες τῆς ἐν γάγγρᾳ συνόδου.
Incipit
152v Ἡ ἐν τῇ γάγγρᾳ τῇ μετροπόλει …
Explicit
157r … ἀποτείνει λόγον ἐν διαφόροις λόγοις αὐτοῦ.
Edition
Rhalles/Potles, III, S. 96–119; Joannou (ed.), Fonti, I/2, 85–99 (nur Text der Canones).

20) 157r–164v Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones synodi Antiocheni.
Titel (Vorlage)
157r Κανόνες τῆς ἐν ἀντιοχείᾳ τῆς συρίας συνόδου.
Incipit
157r Δύο γεγόνασιν ἐν ἀντιοχείᾳ τῆς συρίας …
Explicit
164v … τὸ ἐνδεχομένον δοκιμαζούσης.
Nachträge und Rezeptionsspuren
Randglossen zu den Kan. 1 u. 4.
Edition
Rhalles/Potles, III, S. 122–127, 129–134, 136–142, 144–146, 150–154, 156–170; Joannou (ed.), Fonti, I/2, 102–126 (nur Text der Canones).

21) 165r–174v Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones synodi Laodiceni.
Titel (Vorlage)
165r Κανόνες τῆς ἐν λαοδικ(είᾳ) τῆς καπατιανῆς φρυγίας συγκροτηθείσης συνόδου πολλῶν ἐν τῇ αὐτῇ πατέρων μακαρίων συναθροισθέντων ἐκ διαφόρων ἐπαρχιῶν τῆς αʹ συρίας.
Incipit
165r Περὶ τοῦ δεῖν κατὰ τὸν ἐκκλησιστικὸν…
Explicit
174v … γραπτά τινα καὶ διάστροφα.
Edition
Rhalles/Potles, III, S. 171–226; Joannou (ed.), Fonti, I/2, 130–155 (nur Text der Canones).

22) 174v–185v Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones synodi Serdicensis.
Titel (Vorlage)
174v Κανόνες τῆς ἐν σαρδικῇ συνόδου.
Incipit
174v Ἡ ἐν σαρδικῇ σύνοδος γέγονε, βασλιεύοντος …
Explicit
185v … μὴ οὕτω ποιοῦντα ἐκπίπτειν τῆς ἀξίας αὐτοῦ.
Edition
Rhalles/Potles, III, S. 227–229, 231–235, 238–241, 243–235, 248–250, 252–254, 256–260, 262–264, 266–268, 271–283; Joannou (ed.), Fonti, I/2, 159–189 (nur Text der Canones).

23) 185v–243v Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones synodi Carthaginiensis anni 397.
Titel (Vorlage)
185v Κανόνες τῆς ἐν καρθαγένα συνόδου.
Incipit
185v Ἡ ἐν καρθαγένα σύνοδος γέγονε βασιλεύοντος …
Explicit
243v … ὡς ἐφικτὸν κατανοῆσαι αὐτόν.
Nachträge und Rezeptionsspuren
Randglossen zu den Kan. 5, 8, 12, 15, 24, 28 u. 29.
Edition
Rhalles/Potles, III, S. 286–311, 313–318, 320, 321–323, 325–328, 329–340, 342–346, 351–359, 361–373, 375–383, 386–391, 393–409, 410–426, 429–448, 452–470, 471–483, 485–486, 488–489, 493–494, 496–497, 499–503, 505–509, 511–550, 552–565, 567–678, 580–582, 584–597, 599–601, 603–623; Joannou (ed.), Fonti, I/2, 297–436 (nur Text der Canones).

24) 243v–244v Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canones synodi Constantinopolitani anni 394.
Titel (Vorlage)
243v Ἐκ τῶν πραχθέντων ὑπομνημάτων ἐν κωνσταντινουπόλει περὶ ἀγαπίου καὶ βαγαδίου, ἑκατέρου ἀντεχομένου τῆς ἐπισκοπῆς βόστρων.
Incipit
243v Ἐν τῷ φωτιστηρίῳ τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλιν…
Explicit
244v … καὶ τὰ ἐπ᾿ ἐξηγήσει [!] αὐτοῦ γεγραμμένα .
Edition
Rhalles/Potles, III, S. 625–628; Joannou (ed.), Fonti, I/2, 438–444 (nur Text der Canones).

25) 244v–247v Digitalisat

Verfasser
Dionysius Metropolita Alexandrinus (GND-Nr.: 118525905).
Titel
Epistula canonica ad Basilidem cum commentariis.
Titel (Vorlage)
244v Ἐπιστολὴ τοῦ μακαρίου ἀρχιεπισκόπου ἀλεξανδρείας πρὸς Βασιλίδην ἐπίσκοπον ἐρωτήσαντα περὶ διαφόρων κεφαλαίων· πρὸς ἃ διὰ τῆς ἐπιστολῆς διονυσίου ἀποκρίσεις ἑποιήσατο· αἳ καὶ ὡς κανόνες ἐδέχθησαν.
Incipit
244v Ἐπέσειλάς μοι πιστότατε καὶ λογιώτατε υἱέ μου …
Explicit
247v … ἔγραψε πρὸς ἀμμοῦν μονάζοντα.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 1–13; Joannou (ed.), Fonti, II, 4–16 (nur Brieftext).

26) 247v–256r Digitalisat

Verfasser
Petrus I., Alexandrinus (GND-Nr.: 118875329).
Titel
Epistula canonica cum commentariis.
Titel (Vorlage)
247v Τοῦ ἁγίου πέτρου ἀρχιεπισκόπου ἀλεξανδρείας καὶ μάρτυρος κανόνες φερόμενοι ἐν τῷ περὶ μετανοίας λόγῳ· περὶ τῶν ἐν καιροῖς διωγμῶν παραπεπωκότων εἶτα μετανοησάντων.
Incipit
247v Ἐπεὶ τέταρτον ἤδη πάσχα ἐπικατείληφε …
Explicit
256r … κἀκείνους τοῖς ὁμολογηταῖς συναριθμῶν.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 14–42; Joannou (ed.), Fonti, II, 33–57 (nur Brieftext). Text der Hs. weicht am Ende ab.

27) 256r–v Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Canon paschalis sine commentario.
Titel (Vorlage)
256r Tοῦ αὐτοῦ ἐκ τοῦ λόγου τοῦ εἰς τὸ πάσχα .
Incipit
256r οὐκ εὐκαλέσει τίς ἡμῖν παρατηρουμένοις τετράδα…
Explicit
256v …πάσχα μέχρι τῆς πεντακοστῆς.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 43; Joannou (ed.), Fonti, II, 57–58. Text weicht am Ende ab.

28) 256v–260r Digitalisat

Verfasser
Gregorius Neocaesariensis.
Titel
Epistula canonica cum commentariis.
Titel (Vorlage)
256v Ἐπιστολὴ κανονικὰ τοῦ ἁγίου γρηγορίου τοῦ θαυματουργοῦ· περὶ τῶν ἐν αἰχμαλωσίᾳ εἰδωλόθυτα φαγόντων· ἢ καὶ ἕτερα τινὰ πλημμελησάντων.
Incipit
256v Οὐ τὰ βρώματα ἡμᾶς βαρεῖ …
Explicit
260r … καὶ μὴ ἀποδιδόναι αὐτὰ ἀμισθία.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 45–47, 50–56, 58–66; Joannou (ed.), Fonti, II, 19–30 (nur Brieftext).

29) 260r–264r Digitalisat

Verfasser
Athanasius Alexenadrinus (GND-Nr.: 118504843).
Titel
Epistula canonica ad Ammun monachum cum commentariis.
Titel (Vorlage)
260r Τοῦ ἁγίου ἀθανασίου ἐπιστολὴ πρὸς ἀμμοῦν μονάζοντα.
Incipit
260r Πάντα μὲν καλὰ καὶ καθαρὰ …
Explicit
264r φεύξεται εἰ μήτις λίαν ἠλίθιος.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 45–47, 50–56, 58–66; Joannou (ed.), Fonti, II, 19–30 (nur Brieftext).

30) 264r–265v Digitalisat

Verfasser
Athanasius Alexandrinus (GND-Nr.: 118504843).
Titel
Epistulae paschalis XXXIXae excerptum cum commentariis.
Angaben zum Text
CPG 2102.2.
Titel (Vorlage)
264r Τοῦ αὐτοῦ ἐκ τῆς ἐννάτης <τριακοσισαστῆς> ἑορταστικῆς ἐπιστολῆς …
Incipit
264r Ἀλλ᾿ ἐπειδὴ περὶ μὲ τῶν αἱρετικῶν …
Explicit
265v … εἰς τὸν τελευταῖον κανόνα τῶν ἁγίων ἀποστόλων.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 78–81; Joannou (ed.), Fonti, II, 71–76 (nur Brieftext).

31) 265v–267r Digitalisat

Verfasser
Athanasius Alexandrinus (GND-Nr.: 118504843).
Titel
Epistula ad Rufinianum episcopum cum commentariis.
Angaben zum Text
CPG 2107.
Titel (Vorlage)
265v Τοῦ αὐτοῦ ἐπιστολὴ πρὸς Ῥουφιανὸν ἐπίσκοπον.
Incipit
265v Σὺ μὲν τὰ τῷ ὑιῷ ἀγαπημένῳ…
Explicit
267r … καὶ ὁμολογείτωσαν τὴν ἐν νικαίᾳ πίστιν καὶ τὰ λοιπά.
Nachträge und Rezeptionsspuren
F. 267v vacat. Möglicherweise hat der Schreiber hier Platz für zwei weitere kanonische Briefe des Athanasios v. Alexandria gelassen (siehe Joannou, Fonti, II, siehe 80–84).
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 82–85; Joannou (ed.), Fonti, II, 71–78 (nur Brieftext).

32) 268r–277v Digitalisat

Verfasser
Basilius Caesariensis (GND-Nr.: 118637797).
Titel
Epistula canonica I ad Amphilochium cum commentariis.
Angaben zum Text
CPG 2901.
Titel (Vorlage)
268r Ἐπιστολαὶ κανονικαὶ τοῦ ἁγίου καὶ μεγάλου πατρὸς βασιλείου ἀρχιεπισκόπου καισαρείας καππαδοκίας· πρὸς τὸν ἁγίον ἀμφιλόχιον ἐπίσκοπον ἰκονίου τῆς μητροπόλεως φρυγίας.
Incipit
268r Ἀνοήτῳ φησὶν ἐπερωτήσαντι σοφίαν …
Explicit
277v … καὶ πολλὰ παρ᾿ ἐκείνων δυναμένων.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 88–93, 96–97, 99–103, 107–108, 110–114, 120–122, 124–126, 129–132, 134–137; Joannou (ed.), Fonti, II, 92–115 (nur Brieftext); Saint Basil, Correspondance. Tome II: Lettres CI–CCXVIII, texte établi et traduit par Yves Courtonne, 2e éd. Paris 2003, S. 120–131 (diese Hs. nicht herangezogen). Kanon ιςʹ in der Hs. ausgelassen.

33) 277v–287v Digitalisat

Verfasser
Basilius Caesariensis (GND-Nr.: 118637797).
Titel
Epistula canonica II ad Amphilochium cum commentariis.
Angaben zum Text
CPG 2901. - Text von Kanon ιζʹ bis ναʹ.
Titel (Vorlage)
277v Δεύτερα ἐπιστολὴ τοῦ αὐτοῦ πρὸς τὸν αὐτόν.
Incipit
277v Ἠρώτησας ἡμᾶς περὶ βιάνορος τοῦ …
Explicit
287v … ὁ τρίγαμος μετὰ μέντοι διαστίξεων.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 143, 145–152, 154–159, 161–162, 164–166, 169–171, 173–177, 179–186, 188–192, 194–200, 202–204 (Text weicht ab); Joannou (ed.), Fonti, II, 117–138 (nur Brieftext; Text in der Hs. am Anfang stark gekürzt u. abweichende Zählung); Saint Basil, Correspondance. Tome II: Lettres CI–CCXVIII, texte établi et traduit par Yves Courtonne, 2e éd. Paris 2003, S. 154–164 (diese Hs. nicht herangezogen; Text weicht ab).

34) 287v–294r Digitalisat

Verfasser
Basilius Caesariensis (GND-Nr.: 118637797).
Titel
Epistula canonica III ad Amphilochium cum commentariis.
Angaben zum Text
CPG 2901. - Text von Kanon νβʹ bis πεʹ.
Titel (Vorlage)
287v Τοῦ αὐτοῦ πρὸς τὸν αὐτὸν ἐπιστολὴ κανονικὴ τρίτος.
Incipit
287v Τὸ κατὰ κληρικοὺς ἀδιορίστως οἱ κάνονες…
Explicit
294r … τῆς αἰωνίου κατακρίσεως περισύσασθαι.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 206–213, 215–225, 228–236, 238–243, 245–246, 248, 250, 252–254; Joannou (ed.), Fonti, II, 142–159 (nur Brieftext).

35) 294r Digitalisat

Verfasser
Basilius Caesariensis (GND-Nr.: 118637797).
Titel
Epistula canonica ad Amphilochium cum commentario Theodori Balsamonis.
Angaben zum Text
CPG 2901. - Zugleich Kanon πςʹ.
Titel (Vorlage)
294r Τοῦ αὐτοῦ ἐξ ἑτέρας πρὸς τὸν μακάριον ἀμφιλόχιον ἐπιστολὰς· περὶ βρωμάτων διαφορᾶς.
Incipit
294r Τοῖς δε κομψοῖς ἐγκρατευταῖς [!].
Explicit
294r … ὁ δὲ γευσαμενος ἐκ βίας οὐκ ἀνόμησεν.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 257–258; Joannou (ed.), Fonti, II, 159–160 (nur Brieftext).

36) 294r–298r Digitalisat

Verfasser
Basilius Caesariensis (GND-Nr.: 118637797).
Titel
Epistula canonica ad Diodorum Tarsensem cum commentario Zonarae et Theodori Balsamonis partim.
Angaben zum Text
CPG 2901. - Zugleich Kanon πζʹ.
Titel (Vorlage)
294r Ποῦ αὐτοῦ πρὸς διώδωρον ἐπίσκοπον τάρσου. Περὶ τοῦ δύου [!] ἀδελφὰς ἀγομένου εἰς γάμον.
Incipit
294r Τῆς ἐπιστολῆς ταύτης ἐμήσθη …
Explicit
298r …ἀλλ'ὅπου ἐτολμήθη ἐκεῖ καὶ ἐναπομεῖναι.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 259–268; Joannou (ed.), Fonti, II, 162–169 (nur Brieftext).

37) 298r–299r Digitalisat

Verfasser
Basilius Caesariensis (GND-Nr.: 118637797).
Titel
Epistula canonica ad Gregorium presbyterum cum commentario.
Angaben zum Text
CPG 2901. - Zugleich Kanon πηʹ.
Titel (Vorlage)
298r Τοῦ αὐτοῦ πρὸς γρηγόριον πρεσβύτερον· ὥστε χωρισθῆναι αὐτὸν τοῦ συνοδικοῦ γυναῖου.
Incipit
298r Ἐνέτυχόν σου τοῖς γράμμασι …
Explicit
299r ὁ τῆς ἐν νικαίᾳ πρώτης κανὼν τρίτος.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 269–271; Joannou (ed.), Fonti, II, 169–172 (nur Brieftext).

38) 299r–300r Digitalisat

Verfasser
Basilius Caesariensis (GND-Nr.: 118637797).
Titel
Epistula canonica ad episcopos suffraganeos cum commentario.
Angaben zum Text
CPG 2901. - Zugleich Kanon πθʹ.
Titel (Vorlage)
299r Τοῦ αὐτοῦ πρὸς τοὺς χωρεπισκόπους αὐτοῦ ὥστε μὴ γίνεσθαι χωρὶς αὐτοῦ ὑπηρέτας .
Incipit
299r Πάνυ με λυπεῖ ὅτι ἐπιλελοιπάσιν …
Explicit
300r … ἐπέχειν τοὺς χωρεπισκόπους φησίν.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 275–277; Joannou (ed.), Fonti, II, 172–175 (nur Brieftext).

39) 300r–301v Digitalisat

Verfasser
Basilius Caesariensis (GND-Nr.: 118637797).
Titel
Epistula canonica ad episcopos suffraganeos adversus simoniam cum commentario Zonarae et Theodori Balsamonis partim.
Angaben zum Text
CPG 2901. - Zugleich Kanon Ϟʹ.
Titel (Vorlage)
300r Τοῦ αὐτοῦ πρὸς τοὺς ὑφ᾿ ἑαυτὸν ἐπισκόπους ὥστε μὴ χειροτονεῖν ἐπὶ χρήμασιν.
Incipit
300r Τὸ τοῦ πράγματος ἄτοπον περὶ οὗ γράφω …
Explicit
301v … αἵματος ἔσονται καὶ κληθήσονται.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 278–281; Joannou (ed.), Fonti, II, 175–178 (nur Brieftext).

40) 301v–304v Digitalisat

Verfasser
Basilius Caesariensis (GND-Nr.: 118637797).
Titel
Epistula canonica de Spiritu Sancto com commentario.
Angaben zum Text
CPG 2901. - Zugleich Kanon Ϟαʹ.
Titel (Vorlage)
301v Τοῦ αὐτοῦ ἐκ τοῦ κζʹ κεφαλ(αίου) τῶν περὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος πρὸς τὸν μακάριον ἀμφιολόχιον γεγραμμένων.
Incipit
301v Τῶν ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ φυλαττομένων δογμάτων …
Explicit
304v … τὸ τῆς πίστεως μυστήριον.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 283–289; Joannou (ed.), Fonti, II, 179–185 (nur Brieftext).

41) 304v–305r Digitalisat

Verfasser
Basilius Caesariensis (GND-Nr.: 118637797).
Titel
Epistula canonica de scripturis sanctis cum commentario.
Angaben zum Text
CPG 2901. - Zugleich Kanon Ϟβʹ.
Titel (Vorlage)
304v Τοῦ αὐτοῦ ἐκ τοῦ κθʹ κεφαλ(αίου) τῆς αὐτῆς πραγματείας.
Incipit
304v Πρός γε μὴν τὸ ἀμάρτυρον καὶ …
Explicit
305r … οὕτω καὶ ἡ ἀρχαιότης τοῖς δόγμασιν.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 292–294; Joannou (ed.), Fonti, II, 185–187 (nur Brieftext).

42) 305r–316r Digitalisat

Verfasser
Gregorius Nyssenus (GND-Nr.: 118541919).
Titel
Epistula canonica cum commentariis.
Angaben zum Text
CPG 3148.
Titel (Vorlage)
305r Ἐπιστολὴ κανονικὰ τοῦ ἁγίου γρηγορίου ἐπισκόπου νύσσης πρὸς τὸν ἐν ἁγίοις λητόϊον ἐπίσκοπον μελιτηνῆς.
Incipit
305r Ἐν καὶ τούτο τῶν εἰς τὴν ἁγίαν ἑορτὴν…
Explicit
316r … μὴ βουλομένην ἀναστεῖλαι τὴν ἀδικίαν.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 295–304, 306–312, 314–317, 319–323, 326–329; Joannou (ed.), Fonti, II, 203–226 (nur Brieftext).

43) 316r–319r Digitalisat

Verfasser
Timotheus I Metropolita Alexandrinus.
Titel
Responsa canonica cum commentariis Theodori Balsamonis.
Angaben zum Text
CPG 2520.
Titel (Vorlage)
316r Ἀποκρίσεις κανονικαὶ τιμοθέου τοῦ ἁγιωτάτου ἐπισκόπου ἀλεξανδρείας ἑνὸς τῶν ρνʹ ἁγίων πατέρων τῶν ἐν κωνσταντινουπόλ(ει) συναθροισθέντων· πρὸς τοὺς προσενεχθείσας αὐτῷ ἐρωτήσεις παρὰ ἐπισκόπων καὶ κληρικῶν.
Incipit
316r Ἐὰν παιδίον κατεχούμενον ὡς ἔτων …
Explicit
319r ἐκ μείζονος καὶ τελειοτέρας.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 331–341; Joannou (ed.), Fonti, II, 238–252 (nur Brieftext).

44) 319r–v Digitalisat

Verfasser
Timotheus I Metropolita Alexandrinus.
Titel
Canon cum sancta Theophania in die domenica instaret.
Angaben zum Text
CPG 2678. - Zugleich Kanon αʹ.
Titel (Vorlage)
319r Θεοφίλ(ου) ἀρχιεπισκόπου ἀλεξανδρείας προσφώνασις τῶν θεοφανιῶν ἐπιστάντων ἐν κυριακῇ.
Incipit
319v Καὶ τὸ ἕθος καὶ τὸ πρέπος …
Explicit
319v … ἀπὸ ὥρας ἔννάτας ἐνταῦθα.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 342; Joannou (ed.), Fonti, II, 262–270 (nur Brieftext).

45) 319r–322r Digitalisat

Verfasser
Timotheus Alexandrinus (GND-Nr.: 100642675).
Titel
Commentarius quod accepit Ammun propter Lyco.
Angaben zum Text
CPG 2678. - Zugleich Kanon βʹ–<ι>ʹ.
Titel (Vorlage)
319r Τοῦ αὐτοῦ ὑπομνηστικὸν ὅπερ ἔλαβεν ἀβνὼν διὰ τὸν λυκώ.
Incipit
319r Περὶ τῶν κοινωνησάντων τοῖς ἀρειανοῖς …
Explicit
322r … τῆς ἐκκλησίας ἰδιοποιείσθαι.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 342–350; Joannou (ed.), Fonti, II, 264–270 (nur Brieftext).

46) 322r Digitalisat

Verfasser
Timotheus Alexandrinus (GND-Nr.: 100642675).
Titel
Narratio de iis qui dicantur Cathari.
Angaben zum Text
CPG 2678. - Zugleich Kanon ιαʹ.
Titel (Vorlage)
322r Τοῦ αὐτοῦ ἀφυγγίῳ περὶ τῶν λεγομένων καθαρῶν.
Incipit
322r Δεδήλωκέ μοι ἡ σὴ εὐλαβεία …
Explicit
322r … κανὼν ὀγδοός ἐστι τῆς πρώτης συνόδου.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 351; Joannou (ed.), Fonti, II, 271 (nur Brieftext).

47) 322r–v Digitalisat

Verfasser
Timotheus Alexandrinus (GND-Nr.: 100642675).
Titel
Epistula canonica ad Agathonem episcopum cum commentario Theodori Balsamonis.
Angaben zum Text
CPG 2678.
Titel (Vorlage)
322r Ἀγαθῷ [!] ἐπισκόπῳ.
Incipit
322r Ἀγνοῶν τοὺς τῆς ἐκκλησίας νόμους …
Explicit
322v … πρὸς τὸ κρατοῦν ἢ τὸ κατεπεῖγον.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 352; Joannou (ed.), Fonti, II, 272–273 (nur Brieftext).

48) 322v Digitalisat

Verfasser
Johannes Zonaras (GND-Nr.: 118773151).
Titel
Epistula canonica ad Menam episcopum cum commentario Theodori Balsamonis.
Angaben zum Text
CPG 2678.
Titel (Vorlage)
322v Τοῦ αὐτοῦ μηνᾷ ἐπισκόπῳ.
Incipit
322v Νόμιμον πρᾶγμα πεποιήκασιν οἱ πρεσβύτεροι …
Explicit
322v … καὶ τὴν σύστασιν ἐν τοῖς ὕμνοις.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 354; Joannou (ed.), Fonti, II, 273 (nur Brieftext).

49) 322v–323v, 325r–v Digitalisat

Verfasser
Cyrillus Metropolita Alexandrinus.
Titel
Epistula canonica ad Domnum cum commentariis Theodori Balsamonis.
Angaben zum Text
Kanon αʹ–γʹ.
Titel (Vorlage)
322v Τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν κυρίλλου ἀρχιεπισκόπου ἀλεχανδρείας· ἐπιστολὴ κανονικὴ πρὸς δόμνον.
Incipit
322v Ἑκάστων τῶν καθ᾿ ἡμᾶς πραγμάτων …
Explicit
325v … τῶν παραιτουμένων μᾶλλον εἰρῆσθαι νοηθήσεται.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 355–360; Joannou (ed.), Fonti, II, 276–281 (nur Brieftext).

50) 325v–326r Digitalisat

Verfasser
Cyrillus Metropolita Alexandrinus.
Titel
Epistula canonica ad episcopos africanos cum commentariis Theodori Balsamonis.
Angaben zum Text
Kanon δʹ–εʹ.
Titel (Vorlage)
325v Τοῦ αὐτοῦ τοῖς κατὰ λιβύην καὶ πεντάπολ(ιν) ἐπισκόποις.
Incipit
325v Παντὸς τοῦ χρησίμου καὶ ἀναγκαίου …
Explicit
326r … κατηχουμένους ἢ τοὺς ἐπιτετιμημένους.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 361–362; Joannou (ed.), Fonti, II, 282–284 (nur Brieftext).

51) 326r–v Digitalisat

Verfasser
Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
Titel
Carminis dogmaticae excerptum de veris Scripturae libris cum commentario Theodori Balsamonis.
Angaben zum Text
CPG 3034.12 (ohne Kommentare).
Titel (Vorlage)
326r Τοῦ ἁγίου γρηγορίου τοῦ θεολόγου ἐκ τῶν ἐμμετρίων αὐτοῦ ποιημάτων· περὶ τοῦ τίνα χρὴ ἀναγινώσκεσθαι βιβλία τῆς παλαιᾶς καὶ νέας διαθήκης.
Incipit
326r Ὄφρα δὲ μὴ ξείνῃσι νόον …
Explicit
326v … οὐ γνήσιον λογίζεται ἀλλὰ νόθον.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 355–360; Joannou (ed.), Fonti, II, 229–231 (nur Brieftext).

52) 326v–327r Digitalisat

Verfasser
Amphilochius Cappadox (GND-Nr.: 118648888).
Titel
Iamborum ad Seleucum excerptum canonicum.
Angaben zum Text
CPG 3230 (ohne Kommentare).
Titel (Vorlage)
326v τοῦ ἀγίου ἀνφιλοχίου ἐπισκόπου ἰκονίου ἐκ τῶν πρὸς σέλευκον ἰαμβῶν· περὶ τῆς ὑποθέσεως.
Incipit
326v Πλῆν ἀλλ᾿ ἐκεῖνο ποσμαθεῖν …
Explicit
327r … ἂν εἴη τῶν θεοπνεύστων γραφῶν.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 365–367; Joannou (ed.), Fonti, II, 232–237 (nur Brieftext).

53) 327r–328r Digitalisat

Verfasser
Gennadius I., Patriarcha Constantinopolitanus (GND-Nr.: 118968246).
Titel
Epistula encyclica.
Angaben zum Text
CPG 5977.
Titel (Vorlage)
327r Ἐγκύκλιος ἐπιστολὴ γενναδίου πατριάρχου κωνσταντινουπόλ(εως) καὶ τῆς σὺν αὐτῷ ἁγίας συνόδου πρὸς ἅπαντας τοὺς ὁσιωτάτους μητροπολίτας καὶ πρὸς τὸν πᾶπαν ῥώμης τῷ θεοφιλεστάτῳ συλλειτουργῷ τῷδε· γεννάδιος καὶ ἡ ἐνδημοῦσα τῇ βασιλευούσῃ κωνσταντινουπόλει νέᾳ ῥώμῃ ἁγία σύνοδος.
Incipit
327r Ὁ δεσπότης ἡμῶν καὶ θεὸς …
Explicit
328r … τῷ γενναδίῳ ὑπέγραψαν καὶ οἱ ἑβδομήκοντατρεῖς.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 368–374; Joannou (ed.), Fonti, II, 292–299 (nur Brieftext).

54) 328r–v Digitalisat

Verfasser
Basilius Caesariensis (GND-Nr.: 118637797).
Titel
Epistulae ad Nicopolitas presbyteras excerptum canonicum.
Angaben zum Text
Textauszug mit kurzer Protheoriα.
Titel (Vorlage)
328r Ἐκ τῆς πρὸς τοὺς νικοπολίτας ἐπιστολῆς τοῦ μεγάλου βασιλείου.
Incipit
328r Ἡ ἐπιστολὴ διαλέγεται περὶ τοῦ … τί πεπόνθαμεν δεινὸν …
Explicit
328v … ἀπὸ τοῦ αἵματος τούτου.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 386; Joannou (ed.), Fonti, II, 193–196 (nur Brieftext), vgl. auch Saint Basile, Lettres.Texte établi et traduit par Yves Courtonne, vol. 3, Paris 1966, ep. 240, S. 63, Z. 16–64, Z. 13 (diese Hs. nicht herangezogen).

55) 328v–329v Digitalisat

Verfasser
Nicolaus Grammaticus (GND-Nr.: 100955045).
Titel
Erotapokriseis (excerptum).
Titel (Vorlage)
328v Ἐρωτήσεις καὶ ἀποκρίσεις τῶν ἐρωτήσεων γεγονυῖων παρὰ μοναχῶν ἔξω τῆς πόλεως ἀσκουμένων καὶ τῶν ἀποκρίσεων ἀπὸ τῆς ἐν κωνσταντινουπόλ(ει) εὑρηθείσης τηνικαῦτα συνόδου· ἧς προΐστατο ὁ ἁγιώτατος πατριάρχης κυροῦ νικολ(άου) ἐπὶ τοῦ βασιλέως κυροῦ ἀλεξίου τοῦ κομνηνοῦ.
Incipit
328v Εἰ χρὴ μοναχὸν εἰσιέναι …
Explicit
329v … καὶ ἐκ τούτου σφαλλόμενοι, ἐπανορθωθήσονται.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 417–419, 421–425.

56 - Nachtrag) 329v Digitalisat

Verfasser
Ps.-Basilius Caesariensis.
Titel
De poenitentiae gradibus IV.
Incipit
329v Ἰστέον ὅτι τέσσαρες εἰσὶ τόποι …
Explicit
329v … ἕως πληρώσῃ τὸν ὡρισμένον χρόνον.
Schrift / Schreiber
Textergänzung aus der 1. Hälfte des 14. Jh.
Textgestaltung
Mit der Schrifttinte eingezeichnete Zierlinien zwischen den beiden Texten. Deren Initialbuchstaben sind auf den rechten Rand ausgerückt, sie sind jedoch durch den Beschnitt beschädigt.
Edition
Rhalles/Potles, IV, S. 405.

57 - Nachtrag) 329v Digitalisat

Verfasser
Nicolaus Grammaticus (GND-Nr.: 100955045).
Titel
Erotapocriseis canonicas (excerptum).
Angaben zum Text
Text bricht ab.
Titel (Vorlage)
329v Τὰ ὀφέλλ(ιμα) ἐκκλησιαστικὰ κατὰ πεῦσιν καὶ ἀπόκρισιν, ζητηθέντα παρὰ τοῦ μοναχοῦ ἰω(άννου) καὶ ἡσυχαστοῦ τοῦ ἐν τῷ ἁγίῳ ὄρει [!], τῷ μακρίῳ πατριάρχῳ κωνσταντινουπόλεως κυρῷ νικολάῳ.
Incipit
329v Ἰστέον ὅτι τέσσαρες εἰσὶ τόποι …
Explicit
329v … ἔν τισι τῶν συγγεγραμ]μένων.
Schrift / Schreiber
Textergänzung aus der 1. Hälfte des 14. Jh.
Textgestaltung
Mit der Schrifttinte eingezeichnete Zierlinien zwischen den beiden Texten. Deren Initialbuchstaben sind auf den rechten Rand ausgerückt, sie sind jedoch durch den Beschnitt beschädigt.
Edition
Pitra 1876-91, IV, S. 477, Z. 22 –478, Z. 1.


Bearbeitet von
Dr. Lars Martin Hoffmann, Universitätsbibliothek Heidelberg, 2020.


Zitierempfehlung:


Vatikan, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. gr. 21. Beschreibung von: Dr. Lars Martin Hoffmann (Universitätsbibliothek Heidelberg), 2020.


Katalogisierungsrichtlinien
Die Katalogisierungsrichtlinien finden Sie hier.

Gefördert durch
The Polonsky Foundation Greek Manuscripts Project: a Collaboration between the Universities of Cambridge and Heidelberg – Das Polonsky-Stiftungsprojekt zur Erschließung griechischer Handschriften: Ein Gemeinschaftsprojekt der Universitäten Cambridge und Heidelberg.