Vatikan, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. gr. 402
Gregorius Nazianzenus, Homiliae
Pergament · 2, 4, 6, 387, 1 Bll. · 30,6 × 22,5 cm · s.l. · 4. Viertel 11. Jh.
- Schlagwörter (GND)
- Theologie / Patristik / Gregorius Nazianzenus / Homilie / Iohannes Geometra / Michael Psellos.
- Diktyon-Nr.
- 66134.
1ar–v | vacat | |
2ar | Schenkungsexlibirs | |
2av | vacat | |
3ar–4av | vacant | |
Codex | ||
5ar–6av | Pinax libri | |
6av | Signorum marginalorum proprium quinque explicatio | |
1 - Nachtrag) | Ir–IIIr | Iohannes Geometra, Commentarii in Gregorii Nazianzeni hom. I |
2 - Nachtrag) | IIIr–Vv | Iohannes Geometra, Commentarii in Gregorii Nazianzeni hom. XLV |
VIr–v | vacat | |
3) | 1r–2v | Gregorius Nazianzenus, In sanctum Pascham I cum scholiis |
4) | 3r–11v | Gregorius Nazianzenus, In sanctum Pascham II cum scholiis |
5) | 11v–14v | Gregorius Nazianzenus, In novam dominicam cum scholiis |
6) | 14v–19v | Gregorius Nazianzenus, In Pentecosten |
7) | 19v–24r | Gregorius Nazianzenus, In Maccabaeos |
8) | 24r–29r | Gregorius Nazianzenus, In Cyprianum |
9) | 29r–33r | Gregorius Nazianzenus, In Iulianum exaequatorem |
10) | 33r–38r | Gregorius Nazianzenus, In Theophania |
11) | 38r–62r | Gregorius Nazianzenus, In Basilium Magnum |
12) | 62v–67v | Gregorius Nazianzenus, In sancta lumina |
13) | 67v–82v | Gregorius Nazianzenus, In sanctum baptisma |
14) | 82v–85r | Gregorius Nazianzenus, Ad Gregorium Nyssenum |
15) | 85r–96r | Gregorius Nazianzenus, In Athanasium |
16) | 96r–104v | Gregorius Nazianzenus, Supremum vale vel Syntactirium vel In praesentia episcoporum |
17) | 104v–123v | Gregorius Nazianzenus, De pauperum amore |
18) | 123v–127v | Gregorius Nazianzenus, Adversus Arianos |
19) | 127v–130v | Gregorius Nazianzenus, De dogmate et constitutione episcoporum |
20) | 130v–133v | Gregorius Nazianzenus, Theologica IIa vel De Theologia |
21) | 134r–143v | Gregorius Nazianzenus, Theologica IIIa |
22) | 144r–152r | Gregorius Nazianzenus, De filio Ia cum scholiis |
23) | 152r–158v | Gregorius Nazianzenus, De filio IIa |
24) | 158v–166v | Gregorius Nazianzenus, De spiritu sancto |
25) | 166v–190v | Gregorius Nazianzenus, Contra Iulianum Ia |
26) | 190v–200v | Gregorius Nazianzenus, Contra Iulianum IIa |
27) | 200v–206v | Gregorius Nazianzenus, Contra Iulianum IIa |
28) | 206v–207v | Gregorius Nazianzenus, Epistula CCII |
29) | 207v–208r | Gregorius Nazianzenus, In consecratione Eulalii |
30) | 208r–209r | Gregorius Nazianzenus, Exhortatio ad virgines = Carmen moralia ΙΙΙ |
31) | 209r–228r | Gregorius Nazianzenus, De Fuga vel Apologetica |
32) | 228r–229v | Gregorius Nazianzenus, Ad patrem vel De episcopatu Nazianzi |
33) | 229v–231r | Gregorius Nazianzenus, Apologeticus ad patrem vel De episcopatu Sasimorum |
34) | 231r–232r | Gregorius Nazianzenus, In seipsum vel Post reditum vel Apologetica minor |
35) | 232r–233v | Gregorius Nazianzenus, Ad eos qui ipsum acciverant |
36) | 233v–237r | Gregorius Nazianzenus, Ad cives Nazianzenos vel In praefectum irascentem |
37) | 237r–244r | Gregorius Nazianzenus, In Caesarium vel Funebris in fratrem |
38) | 244r–245v | Gregorius Nazianzenus, Epistula XXVI ad Euagrium monachum |
39) | 245v–246r | Gregorius Nazianzenus, Significatio in Ezechielem |
40) | 246r–253v | Gregorius Nazianzenus, Significatio in Ecclesiasten |
41) | 253v–255r | Gregorius Nazianzenus, Epistula CII |
42) | 255r–258v | Gregorius Nazianzenus, Epistula CI |
43) | 258v–263v | Gregorius Nazianzenus, De seipso |
44) | 263v–269r | Gregorius Nazianzenus, De seipso |
45) | 269r–275r | Gregorius Nazianzenus, In laudem Heronis |
46) | 275r–281v | Gregorius Nazianzenus, De pace Ia |
47) | 281v–285r | Gregorius Nazianzenus, De pace IIIa |
48) | 285v–290r | Gregorius Nazianzenus, De pace IIa |
49) | 290r–298v | Gregorius Nazianzenus, De moderatione in disputando |
50) | 298r–304v | Gregorius Nazianzenus, In laudem Gorgoniae |
51) | 304v–307v | Gregorius Nazianzenus, In Aegyptiorum adventum |
52) | 307v–320v | Gregorius Nazianzenus, In Gregorium patrem vel Funebris in patrem |
53) | 320v–321v | Gregorius Nazianzenus, De martyribus |
54) | 322r–324r | Gregorius Nazianzenus, Carmen de seipso II, 1, 1 |
55) | 324r–352v | Iohannes Geometra, Encomium in S. Gregorium Nazianzenum |
56) | 352v–360v | Iohannes Geometra, In annuntiationem Deiparae |
57 - Nachtrag) | 360v–362v | Iohannes Geometra, In seipsum cum electus esset presbyter |
58 - Nachtrag) | 362v | Anastasius Sinaïta, Quaestio et responsio XCVIII |
Fragment | ||
59) | 363r–379v | Gregorius Presbyter, Laudatio Gregorii Nazianzeni |
60) | 380r–387v | Michael Psellus, Oratio ad Pothum vestarchem |
Kodikologische Beschreibung
- Typus (Überlieferungsform)
- Codex.
- Beschreibstoff
- Pergament (f. 1a, 2a, 4a, 388* Papier).
- Umfang
- 2, 4, 6, 387, 1 Bll.
- Format (Blattgröße)
- 30,6 × 22,5 cm.
- Zusammensetzung (Lagenstruktur)
- Hs. mit Fragment (I. Bl. 3a–362; II. Bl. 363–387). (I-1)1a + 12a + … + (I-1)388*. Vorderspiegel ist Gegenbl. von 1a, Hinterspiegel Gegenbl. von 388*.
- Foliierung
- Wohl vatikanische Foliierung, für die nur die Zusatzblätter am Anfang, nicht aber die am Ende, gesondert gezählt wurden (f. I–VI, 1–362, 363–387). Die Bezeichnung der ungez. Bll. folgt dem Digitalisat (1a–6a, 388*).
- Lagenzählung
- Von der originalen griechischen Lagenzählung von der Hand des Schreibers sind nur noch wenige Reste, vorwiegend im zweiten Teil der Hs. erhalten. Wohl aus der Zeit der vatikanischen Neubindung findet sich heute eine weitere griechische Zählung unmittelbar am Falz jeweils auf dem letzten Verso und dem ersten Recto einer Lage, die den heutigen Zustand der Hs. widerspiegelt.
- Zustand
- Blattverlust am Anfang u. Ende der Hs., weswegen die entsprechenden Teile zu einem späteren Zeitpunkt restituiert wurden. Pergament von eher schlechter Qualität, da nicht ausreichend geglättet und der Beschreibstoff an den Rändern oft sehr dünn ist. Außerdem einige Fehlstellen im Material, um die ggf. herum geschrieben wurde. Zu einem unbekannten Zeitpunkt Ausfall weiterer Blätter (heute mit Textverlust). Außerdem insbesondere an Anfang und Ende Wasser- bzw. Feuchtigkeitsschäden, partiell etwas Pilzbefall.
- Buchschmuck
- Der Codex weist zwei Pylae auf, die jeweils am Beginn der Haupttexte stehen (Gregor von Nazianz-Predigten und die Vita Gregorii des Johannes Geometres). Ansonsten nur über der zweiten Predigt eine goldene, karminrot umrandete Zierleiste mit blauem Kassettenfries und stilisierten Blüten an den vier Ecken. F. 134r oberhalb von Text 16 ein gold-blaues Seilband als Trennlinie. F. 231r goldene und rot gerahmte Zierleiste mit blauem Rankenmuster. F. 233 schmaler Zierstreifen als blauer Kastenfries auf goldenem Grund.
- Einband
- Roter Ledereinband der BAV aus der Zeit von Kardinalbibliothekar Francesco Saverio de Zelada und Papst Pius VI.; späterer Rücken mit goldenen Wappenstempeln von Papst Pius IX. (oben) und Kardinalbibliothekar Angelo Mai (unten), vgl. Schunke, Einbände, Bd. 2, S. 909.
- Provenienz
- Konstantinopel / Basel / Heidelberg.
- Geschichte der Handschrift
- 1435–1437 wurde die Handschrift von dem Prälat des Dominikanerordens Giovanni Stojkovic´ in Konstantinopel erworben, als er dort war, um sich für die Bedeutung der Einheit der christlichen Kirche des Ostens und des Westens und die Notwendigkeit der Teilnahme der griechischen Delegation am Konzil von Basel einzusetzen, das er selbst gefördert und organisiert hat. Die Handschrift war Teil der Gruppe von 61 Kodizes, die Stojkovic´ dem Dominikanerkonvent der Prediger in Basel geschenkt hatte, wo er während der Monate des Konzils bewirtet wurde. Diese Handschrift wird in der 1510 von Johannes Cuno zusammengestellten Liste (Libri Greci Cardinalis de Ragusio; darüber s. Cataldi Palau, Legature costantinopolitane 2001; Vernet, Les manuscrits grecs de Jean de Raguse 1961; Sicherl, Johannes Cuno 1978) der Stojkovic´ Hinterlassenschaft genannt. Cuno verbrachte die letzten Jahre seines Lebens im Predigerkloster und erstellte ein Verzeichnis der Handschriften der Predigerbibliothek. Pal. gr. 402 sollte Nr. 32 der Liste entsprechen (die auf S. 3av geschriebene Signatur „33“ ist wahrscheinlich ein Fehler. Vgl. Henrich, Entführt, zurückgeholt, verschenkt, 2016, S. 114–115). Als er 1474–1477 in Basel studierte, wurde die Handschrift Johannes Reuchlin ausgeliehen. Nach Reuchlins Tod kehrte die Handschrift in das Kloster zurück, wie die Notiz auf f. VIr von der Hand des Bibliothekars Johannes Ulrich Schweblin bezeugt. Die Notiz wurde 1529 geschrieben, als die Mönche aufgrund der protestantischen Reformation gezwungen waren, das Kloster zu verlassen (f. VIr: Hunc librum divi Gregorii Nazianzeni pertinentem | monasterio fratrum ordinis predicatorumin Basilea eripuit | frater Johannes Ulricus Suevulus, ne veniret in manus | impii Lamp(adii) aut aliorum hereticorum, sed maneret orthodoxis ad honorem domini nostri Jesu Christi. A.1529). Ein Brief des Strassburger Münsterpfarrers Martin Bucer an Oswald Myconius beweist, dass die Handschrift in Colmar von Schweblin zurückgelassen wurde und sie sich gegen 1542 in Speyer befand. Nach einer weiteren Zwischenstufe ist die Handschrift wieder nach Basel zurückgekehrt, wo sie von dem Drucker Hieronymus Froben, Jean Frobens Sohn, verwendet wurde. 1553 hat Froben die Handschrift zusammen mit fünf anderen Kodizes dem Pfalzgrafen Ottheinrich, Begründer der Bibliotheca Palatina, geschenkt. Der kleine nur teilweise lesbare Eintrag auf f. 3ar beweist die Schenkung: 1553 | Der frobenius zu Basell … geschenckt. 1623 wurde die Handschrift in die Biblioteca Apostolica Vaticana gebracht und gelangte 1797 nach Paris. Nach der Restauration des Jahrs 1816 wurde die Handschrift an die Vaticana und nicht nach Heidelberg zurückgegeben.
- Literatur
- Stevenson, Graeci, S. 261–262; Charles Astruc, Remarques sur les signes marginaux de certains manuscrits de S. Grégoire de Nazianze, in: An. Boll. 92 (1974), S. 289, 293; Annaclara Cataldi Palau, Legature costantinopolitane del monasterio di Prodromo Petra tra i manoscritti di
Giovanni di Ragusa († 1443), in: Codices Manuscripti 37–38 (2001), S. 11–50; Alexis Chryssostalis, Recherches sur la tradition manuscrite du Contra Eusebium de Nicéphore de Constantinople, Paris 2012, S. ; Ehrhard 1937-52, S. 1003 Anm. 5, 1012; Franchi De’Cavalieri 1899, S. 228; Rainer Henrich, Entführt, zurückgeholt, verschenkt und als Kriegsbeute verschleppt. Die verschlungenen
Wege einer Gregor-von-Nazianz-Handschrift aus der Basler Predigerbibliothek (Vat.
Pal. gr. 402) zwischen den konfessionellen Fronten, in: Basler Zeitschrift für Geschichte
und Altertumskunde 116 (2016), S. 113–133 (passim); Gregorii Presbyteri Vita Sancti Gregorii Theologi ed. Xavierus Lequeux, Turnhout 2001, S. LII–LXI; Lefherz, S. 126–127, 134; Paul Lehmann, Versprengte Handschriften der Basler Dominikanerbibliothek, in: Basler Zs. für Geschichte d. Altertums 20 (1922), S. 177–178; Mossay/Hoffmann 1996, S. 185–187; Sajdak 1914, S. 59, 91–92, 249–250; Johannes Sajdak, Die Scholiasten der Reden des Gregor von Nazianz, in: ByzZ 30 (1929/30), S. 269-274, hier: S. 272; Sinko, S. 47, 172, 174, 219, 230, 234; Sinko, Eos 15 (1909), S. 67; Sinko 1906, S. 100; Veronique Somers, Histoire des collections complètes des Discours de Grégoire de Nazianz, Louvain-la-Neuve 1997, S.
Verzeichnis der im Katalogisierungsprojekt abgekürzt zitierten Literatur
Faszikel I (Bl. 3a–362)
- Sachtitel / Inhalt
- Gregorius Nazianzenus, Homiliae.
Kodikologische Beschreibung
- Entstehungsort
- s.l. Unbekannt.
- Entstehungszeit
- 4. Viertel 11. Jh. Nachträge [f. I-VI] Mitte 13. Jh.; [f., 360-362] 13. und 14.12./13. Jh.
- Typus (Überlieferungsform)
- Codex.
- Beschreibstoff
- Pergament (f. 4a Papier).
- Umfang
- 4, 6, 362 Bll.
- Format (Blattgröße)
- 23,8 × 16 cm.
- Zusammensetzung (Lagenstruktur)
- 13a + 14a + I6a + (III-1)V + IVVI-7 + 9 IV79 + (IV+1)88 + 5 IV128 + (IV+1)137 + IV145 + (IV+1)154 + 6 IV202 + V212 + 6 IV260 + VI272 + IV280 + V290 + 2 IV306 + VI318 + (IV-2)324 + VII338 + 2 VI362. Die Formel gibt den derzeitigen Zustand des Codex wieder. In der Lage f. 319–324 ist das mittlere Doppelblatt nach f. 321 ausgefallen.
- Foliierung
- S. zum Codex.
- Lagenzählung
- S. zum Codex.
- Zustand
- S. zum Codex.
- Schriftraum
- 17,8–23,2 × 9,5–15 cm.
- Spaltenanzahl
- 1 Spalte.
- Zeilenanzahl
- ca. 44–51 Zeilen.
- Linierung
- Vermutlich System 1 Leroy 1995.
- Schriftart
- Rechtsgeneigte Minuskel mit ausgeprägten kursiven Elementen, wie Ligaturen (epsilon-iota, epsilon-rho, epsilon-sigma, epsilon-tau, sigma-tau usw.) und tachygraphischen Abkürzungen. Der Stil zeigt Perlschrift Einflüsse und erinnert an die graphischen Lösungen der „Efrem-Schrift“: Der Schreiber sucht nach einem Gleichgewicht zwischen kalligraphischen und kursiv-informellen Ergebnissen. Zu einem Gesamteindruck kann man eine Tendenz erkennen, die runden Elemente der Buchstaben leicht zu vergrößern (z. B. omicron, sigma, omega, mancherorts alpha). Die Ober- und Unterlängen von kappa, lambda, tau, chi sind mancherorts verlängert, sodass eine generelle Polymorphie feststellbar ist. Der Minuskelkanon ist nicht mehr beachtet (besonders für die Buchstaben eta, kappa, tau). Der Kommentar wurde in einer kursiven raschen Minuskel geschrieben, die durch eine ausgeprägte Verwendung von Abkürzungen und tachygraphischen Zeichen gekennzeichnet ist. Die Nachträge der F. I–VI und 360–362 zeigen kursive Gebrauchschriften des 12.–13. Jhs., die reich an Ligaturen und Abkürzungen sind.
- Angaben zu Schrift / Schreibern
- Ein Schreiber, der wahrscheinlich auch den Kommentar geschrieben hat. Der Duktus ist in dem Haupttext mancherorts rascher.
- Buchgestaltung
- Der Predigttext wurde eher platzsparend auf den Seiten eingetragen, eine Kommentierung war vorgesehen, worauf die Linierung auf den Außenstegen hinweist. Der goldene Schnitt bleibt für den Haupttext in der Regel jedoch gewahrt. Dazu lag dem Schreiber zumindest auch ein entsprechend mit Marginalnotizen und Scholien versehenes Exemplar vor, da er fast immer ausreichend Platz auf den Außenstegen ließ. Ausnahmen blieben nur die Folia 98 u. 146, die als Zusatzblatt in ihrer jeweiligen Lage nur sehr wenig Text bieten, dafür jedoch aus ursprünglichen Pergamentblatt ausgeschnitten und auf ein entsprechend ausgeschnittenes Folium aufgeklebt wurden. Aufwendiger gestaltet sind nur f. 1r und 324r (da jeweils Textbeginn), ansonsten keine Illuminationen oberhalb der einzelnen Predigten vorgesehen. Text- und auffallend zahlreiche Abschnittsinitialen sind nach links ausgerückt und in Auszeichnungsmajuskel geschrieben, wodurch der Schriftblock eher unharmonisch wirkt.
- Provenienz
- Konstantinopel / Basel / Heidelberg.
- Geschichte des Faszikels
- Siehe Geschichte der Handschrift.
Inhalt
1) Ir–IIIr
- Verfasser
- Iohannes Geometra (GND-Nr.: 119499797).
- Titel
- Commentarii in Gregorii Nazianzeni hom. I.
- TLG-Nummer
- 2022.015.
- Titel (Vorlage)
- Ir ὁ τοῦ ἀγίου καὶ μακαρίου ἰωάννου γεωμέτρου σχόλια εἰς τὴν ἀναστάσεως ἡμέραν.
- Incipit
- Ir μὲν λόγος τοῦ πανηγυρικοῦ …
- Explicit
- IIIr … ὠς τὰ πολλὰ σύνηθες τοῖς ἡμετέροις πατράσιν.
- Edition
- Unpubliziert.
2) IIIr–Vv
- Verfasser
- Iohannes Geometra (GND-Nr.: 119499797).
- Titel
- Commentarii in Gregorii Nazianzeni hom. XLV.
- TLG-Nummer
- 2022.015.
- Angaben zum Text
- Der Text ist nicht komplett.
- Titel (Vorlage)
- IIIr τοῦ αὐτοῦ μακαρίου ἰωάννου τοῦ γεομέτρου ἑρμηνεία τοῦ ἐπὶ τῆς φυλακῆς μου.
- Incipit
- IIIr ὅτι μὲν τῶν πανηγυρικωτάτων ὁ λόγος …
- Explicit
- Vv … τῆς καθαρότητος οὐ.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 396A1–401B1.
3) 1r–2v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Homilia in Sanctum Pascham I cum scholiis.
- TLG-Nummer
- 2022.015.
- Angaben zum Text
- BHG 3010.1.
- Titel (Vorlage)
- 1r Τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου ἀρχεπισκόπου κωνσταντινουπόλεως τοῦ θεολόγου λόγος εἰς τὸ πάσχα καὶ εἰς τὴν βραδύτητα.
- Incipit
- 1r Ἀναστάσεως ἡμέρα, καὶ ἀρχὴ δεξιὰ …
- Explicit
- 2v … ἀνάπαυσιν, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 396A1–401B1.
4) 3r–11v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Homilia in Sanctum Pascham ΙI cum scholiis.
- TLG-Nummer
- 2022.052.
- Angaben zum Text
- BHG 3010.45.
- Titel (Vorlage)
- 3r εἰς τὸ ἅγιον πάσχα.
- Incipit
- 3r Ἐπὶ τῆς φυλακῆς μου στήσομαι …
- Explicit
- 11v θυσιαστήριον … ὅτι σοι πᾶσα δόξα, τιμὴ καὶ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 396A1–401B1.
5) 11v–14v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In novam dominicam cum scholiis.
- TLG-Nummer
- 2022.051.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.41; BHG 1021.
- Rubrik
- 11v λόγος γʹ.
- Titel (Vorlage)
- 11v εἰς τὴν καινὴν κυριακήν.
- Incipit
- 11v Ἐγκαίνια τιμᾶσθαι, παλαιὸς νόμος, καὶ καλῶς…
- Explicit
- 14v … παραπεμφθείημεν … σὺν ἁγίῳ πνεύματι εἰς δόξαν θεοῦ πατρὸς, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 624A1–664C1.
6) 14v–19v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In Pentecosten.
- TLG-Nummer
- 2022.052.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.41.
- Titel (Vorlage)
- 14v εἰς τὴν ἁγίαν καὶ μεγάλην πεντεκοστήν.
- Incipit
- 14v Περὶ τῆς ἑορτῆς βραχέα φιλοσοφήσωμεν …
- Explicit
- 19v … καὶ σαφέστερον … καὶ τὸ σέβας τῷ πατρὶ σὺν τῷ ἁγίῳ πνευματι· νῦν καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Auf f. 18 (r und v) wurde ein Teil des Textes aus nicht mehr ermittelbaren Gründen im Nachgang noch vom Schreiber ersetzt, indem ein Teil des Blattes ausgeschnitten und entsprechend restituiert wurde.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 428A1–452C14; Moreschini/Gallay, Discours, S. 312–354.
7) 19v–24r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In Maccabaeos.
- TLG-Nummer
- 2022.028.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.15; BHG 1007.
- Rubrik
- 19v λό(γος) εʹ.
- Titel (Vorlage)
- 19v εἰς τοὺς ἀγίους μακκαβαίους.
- Incipit
- 19v Τί δὲ οἱ Μακκαβαῖοι, τούτων γὰρ ἡ …
- Explicit
- 24r … καὶ δοξάζων, ἐν αὐτῷ τῷ Χριστῷ, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 912A1–933A14.
8) 24r–29r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In Cyprianum.
- TLG-Nummer
- 2022.037..
- Angaben zum Text
- CPG 3010.024; BHG 457.
- Rubrik
- 24r + Εἰς κυπριανὸν ἐξαργοῦ ἐπανήκων μετὰ μίαν τῆς μνείας ἡμέραν.
- Titel (Vorlage)
- 24r εἰς τὸν ἁγίον ἱερομάρτυρα κυπριανόν.
- Incipit
- 24r Μικροῦ κυπριανὸς διέφυγεν ὑμᾶς …
- Explicit
- 29r … τέλειοι τελείως … ᾧ πᾶσα δόξα τιμὴ καὶ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 912A1–933A14.
9) 29r–33r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In Iulianum exaequatorem.
- TLG-Nummer
- 2022.032.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.19; BHG 1918.
- Rubrik
- 29r λόγος ζʹ.
- Titel (Vorlage)
- 29r + εἰς τοὺς λόγους· καὶ εἰς τὸν ἐξισώτην ἰουλιανόν.
- Incipit
- 29r Τίς ἡ τυραννὶς ἦν ἐξ ἀγαπῆς ἀεὶ τυραννούμεθα …
- Explicit
- 33r … λαμπρότητα· ὅτι αὐτῷ ἡ δόξα καὶ ἡ τιμὴ καὶ ἡ προσκύνησις, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 1044B2–1066B13.
10) 33r–38r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In Theophania vel In Navitatem.
- TLG-Nummer
- 2022.046.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.038.
- Rubrik
- 33r Λόγ(ος) ηʹ.
- Titel (Vorlage)
- 33r + εἰς τὰ ἅγια θεοφανία εἴτ᾿ οὖν γενέθλια.
- Incipit
- 33r + Χριστὸς γεννᾶται, δοξάσασθε, Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν …
- Explicit
- 38r … τῆς σαρκὸς· ἐν χριστῷ ἰησοῦ τῷ κυρίῳ ἡμῶν, ῆ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 312A1–333A7; Moreschini/Gallay 1990, S. 104–148.
11) 38r–62r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In Basilium Magnum.
- TLG-Nummer
- 2022.006.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.43; BHG 245.
- Rubrik
- 38r Λόγ(ος) θʹ.
- Titel (Vorlage)
- 38r + ἐπιτάφιος εἰς τὸν μέγαν βασίλειον.
- Incipit
- 38r Ἔμελλεν ἄρα πολλὰς ἡμῖν ὑποθέσεις …
- Explicit
- 62r … εἰ καί τι παράσχοιμεν ἐπαίνου τοῖς λόγοις ἄξιον.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Auf die Rubrik folgt eine Notiz wohl von der Hand des Schreibers in wesentlich kleinerer Kurrentschrift οὗτος ὁ λόγος ἐν καισαρείᾳ ἐξεφωνήθη μετὰ τὸ ἐξελθεῖν τοῦ βυζαντίου. Als Lesehinweise finden sich auf den Außenstegen zwei Kathismata (κάθισμα βʹ beginnt mit οὗτω δὴ τὰ = Migne PG 36, Sp. 521B5; κάθισμα γʹ beginnt mit ἐπεὶ δὲ τὰ = Migne PG 36, Sp. 549C12) sowie eine Anapausis (ἀνάπαυσις δʹ beginnt mit Τί ἔτι; καλὸν = Migne PG 36, Sp. 577C1). Weiterhin werden auf f. 53r–v die in der handschriftlichen Überlieferung geläufigen mythologischen Erläuterungen zum Text hinzugefügt. Die Schlussdoxologie fehlt.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 493A1–605A8.
12) 62v–67v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In sancta lumina.
- TLG-Nummer
- 2022.047.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.039.
- Titel (Vorlage)
- 62v + εἰς τὰἅγια [!] φῶτα.
- Incipit
- 62v Πάλιν Ἰησοῦς ὁ ἐμὸς, καὶ πάλιν μυστήριον …
- Explicit
- 67v …θεότητος … τῷ κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας ἀμήν.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Als Lesehinweis wurde auf dem Außensteg von f. 63r eine Anapausis (ἀνάπαυσις βʹ beginnt mit Τί ἔτι; καλὸν = Migne PG 36, Sp. 348B5) eingetragen. Weiterhin findet sich auf f. 63r–v die Nummierung der in der handschriftlichen Überlieferung geläufigen mythologischen Erläuterungen zum Text.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 336A1–360A10.
13) 67v–82v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In sanctum baptisma.
- TLG-Nummer
- 2022.048.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.40; BHG 1947.
- Rubrik
- 67v + λόγ(ος) ιαʹ.
- Titel (Vorlage)
- 67v + εἰς τὸ ἅγιον [!] βάπτισμα.
- Incipit
- 67v Χθὲς τῇ λαμπρᾷ τῶν φώτων ἡμέραν γυρίσαντες …
- Explicit
- 82v … μανθάνοντες … τῷ κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας ἀμήν.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Als Lesehinweise finden sich auf den Außenstegen auf f. 72v ein Kathisma (κάθισμα βʹ beginnt mit Τί ἔτι; παρθενίαν = Migne PG 36, Sp. 381A11) sowie auf f. 77r eine Anapausis (ἀνάπαυσις γʹ beginnt mit εἴ τι οὖν ἐμοὶ = Migne PG 36, Sp. 401C10) eingefügt.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 756B1–788A1.
14) 82v–85r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Ad Gregorium Nyssenum.
- TLG-Nummer
- 2022.024.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.11; BHG 716.
- Rubrik
- 82v λό(γος) ιβ'.
- Titel (Vorlage)
- 82v Τοῦ αὐτοῦ, εἰς Γρηγόριον Νύσσης, τὸν τοῦ μεγάλου Βασιλείου ἀδελφὸν, ἐπιστάντα τὰ τὴν χειροτονίαν.
- Incipit
- 82v Φίλου πιστοῦ οὐκ ἔστιν ἀντάλλαγμα τῶν ὄντων οὐδὲν …
- Explicit
- 85r … καὶ ὀφθέντας ἐν δικαιοσύνῃ τῆς ἑαυτοῦ δόξης κορέσειεν, ἐποφθείσης ἐν Χριστῷ… αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 832B2–841B4.
15) 85r–96r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In Athanasium.
- TLG-Nummer
- 2022.021.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.21 u. 3027; BHG 186.
- Rubrik
- 85r + λόγ(ος) ιγʹ (nur partiell erhalten).
- Titel (Vorlage)
- 85r + Εἰς τὸν ἅγιον ἀθανάνσιον ἀρχιεπίσκοπον ἀλεξανδρείας. ἐρ(ρ)έθ(η) ἐν κωνσταντινουπόλ(ει).
- Incipit
- 85r Ἀθανάσιον ἐπαινῶν, ἀρετὴν ἐπαινέσεται …
- Explicit
- 96r … αἰτούμενον· ἐν αὐτῷ χ(ριστ)ῷ ἰ(ησο)ῦ τῷ κ(υρί)ῳ ἡμῶν, ᾧ πᾶσα … τοὺς αἰῶνας, ἀμήν.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Als Lesehinweis findet sich auf dem Außensteg von f. 89v eine Anapausis (ἀνάπαυσις βʹ beginnt mit ἐντεῦθεν ὁ μὲν = Migne PG 35, Sp. 1101C13) eingefügt. Auf f. 90 wurde eine zunächst möglicherweise übersehene Textpassage aus der Homilie 21 entsprechend nachgetragen. Dadurch sind nur wenige Zeilen beschrieben.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 1082A1–1128C7.
16) 96r–104v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Supremum vale vel Syntactirium vel In praesentia episcoporum.
- TLG-Nummer
- 2022.042.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.42; BHG 730b.
- Titel (Vorlage)
- 96r + συντακτήριος· εἰς τὴν τῶν ρνʹ ἐπισκοπόρων παρουσίαν.
- Incipit
- 96r Πῶς ὑμῖν τὰ ἡμέτερα, ὦ φίλοι …
- Explicit
- 104v …λιθασμῶν. ἡ χάρις τοῦ κ<υροῦ> ἡμῶν ἰ(ησο)ῦ χ(ριστο)ῦ μετὰ πάντων ὑμῶν ἀμήν…
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Als Lesehinweis findet sich auf dem Außensteg von f. 101r eine Anapausis (ἀνάπαυσις βʹ beginnt mit περὶ μὲν οὖν = Migne PG 36, Sp. 473Α12) eingefügt.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 453A1–492C8.
17) 104v–123v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- De pauperum amore.
- TLG-Nummer
- 2022.027.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.14.
- Titel (Vorlage)
- 104v + Περὶ φιλοπτωχίας.
- Incipit
- 104v Ἄνδρες ἄδελφοι καὶ συνπένητες …
- Explicit
- 123v … τὰ ἡμέτερα. ἐν χριστῷ ἰησοῦ τῷ κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Als Lesehinweis findet sich auf dem Außensteg von f. 101r eine Anapausis (ἀνάπαυσις βʹ beginnt mit Ταῦτα μὲν οὖν = Migne PG 35, Sp. 885C8) eingefügt.
- Edition
- Migne PG 35, 857A1–909C12.
18) 123v–127v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Adversus Arianos.
- TLG-Nummer
- 2022.041.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.33.
- Rubrik
- 123v + λόγ(ος) ιζʹ.
- Titel (Vorlage)
- 123v + πρὸς ἀρειανοὺς καὶ εἰς ἑαυτόν.
- Incipit
- 123v Πoῦ ποτέ εἰσιν οἱ τὴν πενίαν ἡμῖν ὀνειδίζοντες…
- Explicit
- 127v … τῷ κυρίῳ ἡμῶν· ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος… εἰς ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Neben dem Titel findet sich auf dem Außensteg als Scholion des 13./14. Jhs. der Hinweis οὗτος ὁ λόγος ἐν βυζαντίῳ ἐλέχθη ἐπὶ θεοδωσίου τοῦ μεγάλου μετὰ τὴν τελευτὴν οὐαλεντιανοῦ καὶ οὐάλεντος τῶν αῤειανῶν βασιλέων, der in der Überlieferung oft auch als unmittelbare Titelergänzung begegnet.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 212A1–237A8; Moreschini/Gallay 1985, S. 156–196.
19) 127v–130v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- De dogmate et constitutione episcoporum.
- TLG-Nummer
- 2022.009.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.28.
- Rubrik
- 127v + λόγ(ος) ιηʹ.
- Titel (Vorlage)
- 127v + Περὶ δόγματος καὶ καταστάσεως ἐπισκόπων, ἤτοι περὶ θεολογίας.
- Incipit
- 127v Ὅταν ἴδω τὴν νῦν γλωσσαλγίαν …
- Explicit
- 130v … τῷ κ(υρί)ῳ ἡμῶν· ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 828A1–1080C13; Mossay/Lafontaine 1980, S. 56–84.
20) 130v–133v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Theologica IIa vel De theologia.
- TLG-Nummer
- 2022.009.
- Rubrik
- 130v + πρὸς εὐνομιανούς. λόγ(ος) ιθʹ.
- Titel (Vorlage)
- 130v + πρὸς εὐνομιανοὺς διάλεξις. καὶ ὅτι οὐ παντὸς τὸ περὶ θεοῦ διαλέγεσθαι, ἢ πάντοτε.
- Incipit
- 130v Πρὸς τοὺς ἐν λόγῳ κομψοὺς ὁ λόγος …
- Explicit
- 133v … ὅτι τῆς πρώτης καὶ μόνης, ὀκνῶ γὰρ εἰπεῖν ὑπὲρ ἅπαντα.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Nach dem Textende wurde sehr viel Platz für umfangreiche Kommentare gelassen, von dem jedoch nur teilweise Gebrauch gemacht wurde.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 12A1–25Β14.
21) 134r–143v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Theologica IIIa.
- TLG-Nummer
- 2022.008.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.27. - Predigttext ohne Schlussdoxologie.
- Rubrik
- 134r + λόγ(ος) κʹ (nur partiell erhalten).
- Titel (Vorlage)
- 134r + περὶ θεολογίας· λόγος δεύτερος.
- Incipit
- 134r Ἐπεὶ δὴ [noch vom Schreiber verbessert zu δὲ] ἀνεκαθήραμεν τῷ λόγῳ τὸν θεόλογον…
- Explicit
- 143v … μὴ ὅτι τῆς πρώτης καὶ μόνης, ὀκνῶ γὰρ εἰπεῖν, ὑπὲρ ἅπαντα.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 12A1–25Β14.
22) 144r–152r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- De filio Iacum scholiis.
- TLG-Nummer
- 2022.009.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.29.
- Titel (Vorlage)
- 144r + περὶ υἱοῦ, λόγ(ος) αʹ. ἐρ<ρ>έθη ἐν κωνσταντινουπόλ(ει).
- Incipit
- 144r Ἃ μὲν οῦν εἴποι τις ἂν ἐπικόπτων …
- Explicit
- 152r ποθουμένων … χριστῷ τῷ κυρίῳ ἡμῶν· ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας ἀμήν.
- Textgestaltung
- Vor dem Hintergrund der Kommentierung wurden auf f. 146r nur acht und auf f. 146v nur 13 Zeilen geschrieben, außerdem auf f. 147r 25 Zeilen, auf 147v 14 Zeilen sowie auf f. 148 r bzw. v 28 bzw. 32 Zeilen.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Der Text auf f. 146 wurde vom Schreiber im Nachgang restituiert und in das entsprechend ausgeschnittene Originalblatt eingeklebt.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 73A1–104B8; Paul Gallay/Maurice JourjonGrégoire de Nazianze, Discours 27-31, Paris 1979 (Sources chrétiennes 250), S. 176–224.
23) 152r–158v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- De filio IIa.
- TLG-Nummer
- 2022.010.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.30.
- Rubrik
- 152r + λόγ(ος) κβʹ.
- Titel (Vorlage)
- 152r + περὶ υἱοῦ· λόγος βʹ ἐρ<ρ>έθη ἐν κωνσταντινουπόλ(ει).
- Incipit
- 152r Ἐπειδή σοι τὰς μὲν ἐκ τῶν λογισμῶν στροφὰς καὶ…
- Explicit
- 158v … ὁ αὐτὸς πνευματικῶς καὶ εἰς τοὺς αἰώνας, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 104C1–144A11; Paul Gallay/Maurice JourjonGrégoire de Nazianze, Discours 27-31, Paris 1979 (Sources chrétiennes 250), S. 226–274.
24) 158v–166v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- De spiritu sancto.
- TLG-Nummer
- 2022.011.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.31.
- Rubrik
- 158v + λόγ(ος) κγʹ.
- Titel (Vorlage)
- 158v + περὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος.
- Incipit
- 158v Ὁ μὲν δὴ περὶ τοῦ υἱοῦ λόγος, τοσοῦτος …
- Explicit
- 166v … καὶ δύναμιν … πᾶσα δόξα, τιμὴ, κράτος ,εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 133B1–172B6; Paul Gallay/Maurice JourjonGrégoire de Nazianze, Discours 27-31, Paris 1979 (Sources chrétiennes 250), S. 276–324.
25) 166v–190v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Contra Iulianum Ia.
- TLG-Nummer
- 2022.018.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.4.
- Rubrik
- 166v + λόγ(ος) κδʹ. Sowie auf dem Außensteg neben dem Titel: κατὰ ἑλλήνων.
- Titel (Vorlage)
- 166v + στηλιτευτικὸς πρῶτος (καὶ) κατὰ ἰουλιανοῦ.
- Incipit
- 166v ἀκούσατε ταῦτα πάντα τὰ ἔθνη …
- Explicit
- 190v … καὶ δύναμιν … πᾶσα δόξα, τιμὴ, κράτος ,εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Auf den Außenstegen findet sich als Rubrik die Zählung der mythologischen Erläuterungen des Pseudo-Nonnos.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 532A1–665C6; Bernardi 1984, S. 86–292.
26) 190v–200v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Contra Iulianum IIa.
- TLG-Nummer
- 2022.019.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.5. - F. 200 wurde in der Handschrift fälschlich als 20 benannt: Das Digitalisat folgt der korrekten Seitennummerierung.
- Rubrik
- 190v + λόγ(ος) κεʹ.
- Titel (Vorlage)
- 190v στηλιτευτικὸς κατὰ ἰουλιανοῦ βʹ.
- Incipit
- 190v Οὗτος μὲν δὴ τῶν ἐμῶν λόγων ὁ πρῶτος …
- Explicit
- 200v … τὰ ὅμοια δράσαντες, τῶν ἴσων καὶ ἀντιτύχωσιν.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Auf den Außenstegen findet sich als Rubrik die Zählung der mythologischen Erläuterungen des Pseudo-Nonnos.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 665C7–720A10; Bernardi 1984, S. 294–380.
27) 200v–206v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Contra Iulianum IIa.
- TLG-Nummer
- 2022.045.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.37.
- Rubrik
- 200v + λόγ(ος) κςʹ.
- Titel (Vorlage)
- 200v Εἰς τὸ ῥητὸν τοῦ εὐαγγελίου· εἰς τὸ ὅτε ἐτέλεσεν ὁ ἰ(ησοῦ)ς τοὺς λόγους τούτους, καὶ τὰ ἑξῆς.
- Incipit
- 200v Ὁ τοὺς ἁλιεῖς προελόμενος Ἰησοῦς …
- Explicit
- 206v … ἐν αὐτῷ Χριστῷ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 281A1–308B11; Moreschini/Gallay 1985, S. 270–318.
28) 206v–207v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Epistula CCII.
- TLG-Nummer
- 2022.002.
- Angaben zum Text
- 2022.002.
- Rubrik
- 206v + λόγ(ος) κζʹ.
- Titel (Vorlage)
- 206v + πρὸς νεκτάριον ἐπίσκοπον κωνσταντινουπόλεως.
- Incipit
- 206v Ἔοικε τὴν παροῦσαν ζωὴν ἐπιλέλοιπεν …
- Explicit
- 207v … τῆς ὑγιαινούσης πίστεως, διὰ τῆς παρρησίας αὐτῶν κατισχύσει.
- Edition
- Gallay, Lettres, S. 86–94 (zum auslautenden Text s. die Anm. ebendort).
29) 207v–208r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In consecratione Eulalii.
- TLG-Nummer
- 2022.026.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.13.
- Rubrik
- 207v + λόγ(ος) κηʹ.
- Titel (Vorlage)
- 207v + εἰς τὴν χειροτονίαν δοάρων· ὁμιλία ἐκδοθεῖσα εὐλαλίῳ ἐπισκόπῳ.
- Incipit
- 207v Δέξασθε τὸν ἡμέτερον λόγον ἀδελφοὶ …
- Explicit
- 208r … ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ κυρίῳ, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 852A1–856C10.
30) 208r–209r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Exhortatio ad virgines = Carmen moralia ΙΙΙ.
- TLG-Nummer
- 2022.026.
- Angaben zum Text
- CPG 3035.03.
- Rubrik
- 208r + λόγ(ος) κθʹ.
- Titel (Vorlage)
- 208r + πρὸς παρθένον παραινητικός.
- Incipit
- 208r Παρθένε νύμφη χ(ριστο)ῦ, δοξαζέ σου τὸν νυμφίον …
- Explicit
- 209r … τὸ κάλλος τοῦ νυμφῶνος ἴδητε, καὶ μιγῆτε τοῖς ἄνω μυστηρίοις.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 852A1–856C10.
31) 209r–228r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- De Fuga vel Apologetica.
- TLG-Nummer
- 2022.016.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.2; BHG 730c.
- Rubrik
- 209r + λόγ(ος) λʹ.
- Titel (Vorlage)
- 209r + ἀπολογητικὸς εἰς τὸν πόντον φυγῆς ἕνεκεν, καὶ αὖθις ἐπάνοδον ἐκεῖθεν διὰ τὴν τοῦ πρεσβυτέρου χειροτονίαν, ἐν ᾧ τί τὸ τῆς ἱερωσύνης ἐπάγγελμα καὶ ὁποῖον εἶναι δεῖ τὸν ἐπίσκοπον +.
- Incipit
- 209r Ἥττημαι, καὶ τὴν ἥτταν ὁμολογῶ …
- Explicit
- 228r … τιμὴ καὶ κράτος ἅμα τῷ ἁγίῳ πνεύματι νῦν εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Am Ende der Rede vom Schreiber als Rubrik auf den Außensteg nochmals eingetragen ὁ ἀπολογητοκός.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 408A1–513C11; Bernardi 1978, S. 84–240.
32) 228r–229v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Ad patrem vel De episcopatu Nazianzi.
- TLG-Nummer
- 2022.025.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.12; BGH 730v.
- Rubrik
- 228r + λόγ(ος) λαʹ.
- Titel (Vorlage)
- 228r + εἰς ἑαυτὸν καὶ τὸν γέροντα, danach vom Schreiber mit roter Tinte auf dem Außensteg ergänzt ἡνίκα ἐπέτρεψεν φρόντιζειν τῆς ναζιανζοῦ ἐκκλησίας.
- Incipit
- 228r Τὸ στόμα μου ἤνοιξα, καὶ εἵλκυσα πνεῦμα …
- Explicit
- 229v …τῆς χάριτος … ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 756A1–788C3.
33) 229v–231r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Apologeticus ad patrem vel De episcopatu Sasimorum.
- TLG-Nummer
- 2022.022.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.9; BGH 730u.
- Rubrik
- 229v + λόγ(ος) λβʹ.
- Titel (Vorlage)
- 229v + ἀπολογητικὸς εἰς τὸν ἑαυτοῦ π(ατέ)ρα γρηγόριον, συμπαρόντος αὐτῷ βασιλείου ἡνίκα ἐπίσκοπον ἐχειροτονήθη σασίμων.
- Incipit
- 229v Πάλιν ἐπ᾿ ἐμὲ χρῖσμα καὶ πνεῦμα, καὶ πάλιν πενθῶν …
- Explicit
- 231r … ἀρχιποίμενος ἡμῶν … παντοκράτορι, σὺν ἁγίῳ πνεύματι, νῦν καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 756A1–788C3; Calvet-Sebasti 1995, S. 300–314.
34) 231r–232r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In seipsum vel Post reditum vel Apologetica minor.
- TLG-Nummer
- 2022.023.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.10; BGH 730t.
- Rubrik
- 231r + λόγ(ος) λγʹ.
- Titel (Vorlage)
- 231r + ἀπολογητικὸς εἰς τοὺς αὐτοὺς μετὰ τὴν ἐπάνοδον τῆς φυγῆς.
- Incipit
- 231r Οὐδὲν ἰσχυρότερον γήρως, καὶ οὐδὲν φιλίας …
- Explicit
- 232r … τῷ κυρίου ἡμῶν ἰ(ησο)ῦ χ(ριστο)ῦ· ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 828A1–832Β3; Calvet-Sebasti 1995, S. 246–298.
35) 232r–233v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Ad eos qui ipsum acciverant.
- TLG-Nummer
- 2022.017.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.3.
- Rubrik
- 232r + λόγ(ος) λδʹ.
- Titel (Vorlage)
- 232v + ἀπολογητικὸς εἰς τοὺς αὐτοὺς μετὰ τὴν ἐπάνοδον τῆς φυγῆς.
- Incipit
- 232r Πῶς βραδεῖς ἐπὶ τὸν ἡμέτερον λόγον …
- Explicit
- 233v …ἐξέτασιν … ἐν χριστῷ ἰησοῦ τῷ κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 512A1–625A9; Bernardi 1978, S. 242–254.
36) 233v–237r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Ad cives Nazianzenos vel In praefectum irascentem.
- TLG-Nummer
- 2022.030.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.17.
- Rubrik
- 233v + λόγ(ος) λεʹ.
- Titel (Vorlage)
- 233v + πρὸς τοὺς πολιτευομένους ναζιανζοῦ ἀγωνιῶντας, καὶ τὸν ἄρχοντα ὀργιζόμενον.
- Incipit
- 233v Τὴν κοιλίαν μου τὴν κοιλίαν μου ἀλγῶ, καὶ τὰ …
- Explicit
- 237r … ἀνεκτοτέρων … καὶ ἔσται· καὶ νῦν εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 964Β1–981Α9.
37) 237r–244r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In Caesarium vel Funebris in fratrem.
- TLG-Nummer
- 2022.005.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.7, BHG 286.
- Rubrik
- 237r + λόγ(ος) λςʹ (nur partiell erhalten).
- Titel (Vorlage)
- 237r + Εἰς καισάριον τὸν ἴδιον αὐτοῦ ἀδελφὸν ἐπιτάφιος περιόντων ἔτι τῶν γονέων.
- Incipit
- 237r Οἴεσθέ με ὠ φίλοι καὶ ἀδελφοὶ καὶ πατέρες τὸ γλυκὺ …
- Explicit
- 244r … μακαρίαν.τὴν ἐν χριστῷ ἰησοῦ τῷ κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 756A1–788C3; Calvet-Sebasti 1995, S. 180–244.
38) 244r–245v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Epistula XXVI ad Euagrium monachum.
- TLG-Nummer
- 2022.070.
- Angaben zum Text
- CPG 3222.26.
- Rubrik
- 244r + λόγ(ος) λζʹ.
- Titel (Vorlage)
- 244r + πρὸς ἐν άγριον μοναχὸν περὶ θεότητος +.
- Incipit
- 244r Σφόδρα τε θαυμάζω καὶ λίαν ἐκπλήττομαι …
- Explicit
- 245v … τὸν περὶ τούτου στῆσαι τοῦ θεωρήματος δίκαιον ᾠήθην λόγον.
- Edition
- Migne PG 46, Sp. 1101A1–1108Β13.
39) 245v–246r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Significatio in Ezechielem.
- TLG-Nummer
- 2022.053.
- Angaben zum Text
- CPG 3060.
- Rubrik
- 245v + λόγ(ος) ληʹ.
- Titel (Vorlage)
- 245v + σημασία εἰς τὸν ἰεζεκιήλ.
- Incipit
- 245v Νομίζομεν τὸν ἄνθρωπον εἶναι, τὸ λογικόν· τὸν λέοντα …
- Explicit
- 246r … καὶ Ἰεζεκιὴλ, δοῦλος γεγεῆσθαι πρότερον Ἱερεμίου.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Dieser Text ist in der Regel auch Bestandteil des großen, auf Gregorius Nazianzenus zurückgehenden Predigtcorpus.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 665A1–669A3.
40) 246r–253v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Significatio in Ecclesiasten.
- TLG-Nummer
- 2063.006.
- Angaben zum Text
- CPG 1766.
- Rubrik
- 246r + λόγ(ος) λθʹ (nur fragmentarisch erhalten).
- Titel (Vorlage)
- 246r + μετάφρασις εὀς τὸν ἐκκλησιατήν +.
- Incipit
- 246r Τάδε λέγει Σολομὼν ὁ τοῦ Δαυὶδ βασιλέως …
- Explicit
- 253v … ἀγαθῶν τε ὁμοῦ καὶ φαύλων.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Dieser Text ist in der Regel auch Bestandteil des großen, auf Gregorius Nazianzenus zurückgehenden Predigtcorpus.
- Edition
- Migne PG 10, Sp. 968Β1–1017C3.
41) 253v–255r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Epistula CII.
- TLG-Nummer
- 2022.002.
- Angaben zum Text
- CPG 3032.101.
- Rubrik
- 253v + λόγ(ος) μʹ.
- Titel (Vorlage)
- 253v + κατὰ ἀπολιναρίου πρὸς κληδόνιον ἐπιστολὴ αʹ.
- Incipit
- 253v Ἐπειδὴ πολλοὶ προσέλθοντες τῇ σῇ εὐλαβείᾳ …
- Explicit
- 255r … καθ᾿ ἡμῶν ἀποκλείει παντάπασι τὴν ὁμόνοιαν.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Dieser Text ist in der Regel auch Bestandteil des großen, auf Gregorius Nazianzenus zurückgehenden Predigtcorpus.
- Edition
- Gallay, Lettres, S. 71–84.
42) 255r–258v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Epistula CI.
- TLG-Nummer
- 2022.002.
- Angaben zum Text
- CPG 3032.101.>.
- Rubrik
- 255r + λόγ(ος) μαʹ.
- Titel (Vorlage)
- 255r + κατὰ ἀπολιναρίου πρὸς κληδόνιον πρεσβύτερον ἐπιστολὴ βʹ.
- Incipit
- 255r τῷ τιμιωτάτῳ καὶ θεοφιλεστάτῳ συμπρεσβυτέρῳ κληδονίῳ, γρηγόριος ἐν κυρίῳ χαίρειν. Βουλόμεθα μαθεῖν …
- Explicit
- 258v … ῥᾳθυμίαν τοῦ πονηροῦ δόγματος νομὴν καὶ ἰσχὺν λαμβάνοντος.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Dieser Text ist in der Regel auch Bestandteil des großen, auf Gregorius Nazianzenus zurückgehenden Predigtcorpus.
- Edition
- Gallay, Lettres, S. 36–68.
43) 258v–263v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- De seipso.
- TLG-Nummer
- 2022.049.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.36.
- Rubrik
- 258v + λόγ(ος) μβʹ.
- Titel (Vorlage)
- 258v + Εἰς ἑαυτὸν καὶ πρὸς τοὺς λέγοντας ἐπιθυμεῖν αὐτὸν τῆς καθέδρας Κων(σταντινου)πόλ(εως) +.
- Incipit
- 258v Ἐγὼ θαυμάζω τί ποτέ ἐστιν ὃ πρὸς τοὺς ἐμοὺς πέπονθα λόγους …
- Explicit
- 263v … χριστῷ τῷ κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα, τιμὴ, κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 265A1–280C2.
44) 263v–269r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- De seipso.
- TLG-Nummer
- 2022.049.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.26.
- Rubrik
- 263v + λόγ(ος) μγʹ.
- Titel (Vorlage)
- 263v + εἰς ἑαυτὸν ἐξ ἀγροῦ ἐπανήκοντα μετὰ κατὰ μάξιμον.
- Incipit
- 263v Ἐπόθουν ὑμᾶς ᾦ τέκνα, καὶ ἀντεποθούμην τοῖς ἴσοις …
- Explicit
- 269r … θεωρίας ᾧ πᾶσα τιμὴ δόξα κράτος, εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 1228A1– 1252C15.
45) 269r–275r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In laudem Heronis.
- TLG-Nummer
- 2022.035.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.22.
- Rubrik
- 269r + λόγ(ος) μδ'.
- Titel (Vorlage)
- 269r + εἰς ἥρωνα τὸν φιλόσοφον ἀπὸ τῆς ἐχορίας ἐπανελθόντα +.
- Incipit
- 269r τὸν φιλόσοφον ἐπαινέσομαι …
- Explicit
- 275r … ἐν αὐτῷ Χριστῷ τῷ κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 1132Α1–1152A5; Mossay/Lafontaine 1980, S. 218–258.
46) 275r–281v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- De pace Ia.
- TLG-Nummer
- 2022.020.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.6; BGH 714.
- Rubrik
- 275r + λόγ(ος) μεʹ (nur partiell erhalten).
- Titel (Vorlage)
- 275r + Εἰρηνικὸς αʹ ἐπὶ τῇ ἑνώσει τῶν μοναζόντων μετὰ τὴν σιωπὴν ἐπὶ παρουσίᾳ τοῦ π(ατ)ρ(ὸ)ς αὐτοῦ.
- Incipit
- 275r Λύει μου τῆν γλῶσσαν ἡ προθυμία, καὶ …
- Explicit
- 281v … ὑπερεχούσης· ἐν χ(ριστ)ῷ ἰ(ησο)ῦ τῷ κ(υρί)ῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα … τῶν αἰώνων, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35 Sp. 721A1–752Α12; Calvet-Sebasti 1995, S. 120–178.
47) 281v–285r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- De pace IΙΙa.
- TLG-Nummer
- 2022.036.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.23.
- Rubrik
- 281v + λόγ(ος) μςʹ.
- Titel (Vorlage)
- 281v + εἰρηνικὸς βʹ εἰς τὴν σύμβασιν ἣν μετὰ τὴν σύστασιν [Schreiber korrekt verbessert im Nachgang mit roter Tinte zu στάσιν] ἐποιησάμεθα οἱ ὁμόδοξοι.
- Incipit
- 281v Θερμὸς ὁ ζῆλος, πρᾶον τὸ πνεῦμα, φιλάνθρωπον …
- Explicit
- 285r … ὕστερον ἐν χ(ριστ)ῷ ἰ(ησο)ῦ τῷ κ(υρί)ῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 1151B1–1168A4; Mossay/Lafontaine 1980, S. 280–310.
48) 285v–290r
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- De pace IΙa.
- TLG-Nummer
- 2022.035.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.22.
- Rubrik
- 285v + λόγ(ος) μζ'.
- Titel (Vorlage)
- 285v + Εἰρηνικὸς γ' λεχθεὶς ἐν Κωνσταντίνου πόλει, ἐπὶ τῇ γενομένῃ τῷ λαῷ φιλονεικίᾳ, περὶ ἐπισκόπων τινῶν διενεχθέντων πρὸς ἀλλήλους +.
- Incipit
- 285v Εἰρήνη φίλη, τὸ γλυκὺ καὶ πρᾶγμα καὶ ὄνομα, ὃ νῦν ἔδωκα τῷ λαῷ καὶ ἀντέλαβον· …
- Explicit
- 290r … ἀνταποδόσεως ἐν αὐτῷ χριστῷ τῷ κ(υρί)ῳ, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας ἀμήν. στίχ(οι) υμʹ.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Text mit Stichometrie.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 1131A–1151A5; Mossay/Lafontaine 1980, S. 194–259.
49) 290r–298v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- De moderatione in disputando.
- TLG-Nummer
- 2022.040.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.32.
- Rubrik
- 290r + λόγ(ος) μζʹ.
- Titel (Vorlage)
- 290r + περὶ τῆς ὲμ διαλέξεσιν εὐταξίας, καὶ ὅτι οὐ παντὸς ἀν(θρώπ)ου οὔτε παντὸς καιροῦ τὸ περὶ θεοῦ διαλέγεσθαι.
- Incipit
- 290r Ἐπειδὴ συνεληλύθατε προθύμως, καὶ πολυάνθρωπος ἡ πανήγυρις …
- Explicit
- 298v …καὶ θεωρίας … τῷ κ(υρί)ῳ ἡμῶν· ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν. στίχοι ωιαʹ.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Text mit Stichometrie.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 173A1–212C13; Moreschini/Gallay 1985, S. 82–154.
50) 298r–304v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In laudem Gorgoniae.
- TLG-Nummer
- 2022.021.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.8; BGH 704.
- Titel (Vorlage)
- 298r εἰς τὴν ἰδίαν ἀδελφὴν γοργονίαν ἐπιτάφιος.
- Incipit
- 298r Ἀδελφὴν ἐπαινῶν, τὰ οἰκεῖα θαυμάσομαι, …
- Explicit
- 304v … κατακοινοῦντες ἐν χ(ριστ)ῷ ἰ(ησο)ῦ τῷ κ(υρί)ῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 756A1–788C3; Calvet-Sebasti 1995, S. 246–298.
51) 304v–307v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In Aegyptiorum adventum.
- TLG-Nummer
- 2022.042.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.34.
- Rubrik
- 304v + λόγ(ος) νʹ, Vom Schreiber ergänzt: εἰς τὸν κατάπλουν, καὶ τοὺς ἀπ᾿ αἰ (…).
- Titel (Vorlage)
- 304v εἰς τοὺς ἀπ᾿ αἰγύπτου ἐπιδημήσαντας.
- Incipit
- 304v Τοὺς ἀπ᾿ αἰγύπτου προσφθέγξομαι, δικαιόν γὰρ· ἐπειδὴ …
- Explicit
- 307v τῆς γραφῆς· αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰώνας, ἀμήν.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 242A1–256A14; Moreschini/Gallay 1985, S. 198–226.
52) 307v–320v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- In Gregorium patrem vel Funebris in patrem.
- TLG-Nummer
- 2022.031.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.18; BGH 714.
- Rubrik
- 307v + λόγ(ος) ναʹ.
- Titel (Vorlage)
- 307v ἐπιτάφιος εἰς τὸν ἑαυτοῦ πατέρα ὑπ᾿ παρουσίᾳ βασιλείου.
- Incipit
- 307v Ἄνθρωπε τοῦ θεοῦ, καὶ πιστὲ θέραπον …
- Explicit
- 320v … ὡς ἂν εἰδεῖεν ἀνθρόπους ἄνθρωποι προπέμποντες. στίχ(οι) ͵ασληʹ.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Kommentarverweise am Text, jedoch nur partiell im 14. Jh. nachgetragen.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 985A1–1044Α3.
53) 320v–321v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- De martyribus.
- TLG-Nummer
- 2022.043.
- Angaben zum Text
- CPG 3010.35.
- Rubrik
- 320v + λόγ(ος) νβʹ.
- Titel (Vorlage)
- 320v εἰς τοὺς μάρτυρας καὶ κατὰ ἀρειανῶν.
- Incipit
- 320v Τί τοσοῦτον ἔστὶν εἰπεῖν ὅσον τοῖς ὀφθαλμοῖς πάρεστι βλέπειν …
- Explicit
- 321v … μέσης τῆς πόλεως] ζηλωτήν τινα …
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Text mit Stichometrie versehen, am Ende des Faszikels ist jedoch ein Blatt mit entsprechendem Textverlust ausgefallen. Daher fehlt die Schlusszählung.
- Edition
- Migne PG 36, Sp. 257A1–261B15; Moreschini/Gallay 1985, S. 228–232.
54) 322r–324v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Carmen de seipso II, 1, 1.
- TLG-Nummer
- 2022.061.
- Angaben zum Text
- CPG 3036.
- Rubrik
- 322r <+ λόγ(ος) νγʹ>.
- Titel (Vorlage)
- 322r <Περὶ τῶν καθ᾿ ἑαυτόν>.
- Incipit
- 322r … πέδη δ’ ἐπὶ χείλεσι κεῖται[ἀμφί τεπληθούσης ἀγορῆς θρόον …
- Explicit
- 324r … ὕμνοις διηνεκέεσσι γεραίεν.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Carmen de seipso II, 1, 1 ist recht häufig Bestandteil der sog. großen Homiliensammlung des Gregor von Nazianz. Daher sollte der Text hier auch eine Zählung erhalten. In der Handschrift sind die ersten 152 Verse verloren, was im vorliegenden Fall einem Blatt entspricht.
- Edition
- Migne PG 37, Sp. 981A8–1017A5.
55) 324r–352v
- Verfasser
- Iohannes Geomatra (GND-Nr.: 119499797).
- Titel
- Encomium in S. Gregorium Nazianzenum.
- Angaben zum Text
- BHG 726 (stark abweichende Version).
- Rubrik
- 324r <+ λόγ(ος) νεʹ> (kann wohl ergänzt werden, da der Folgetext noch gezählt ist).
- Titel (Vorlage)
- 324r + τοῦ μακαρίου ἰωάννου τοῦ γεωμέτρου ἐγκώμιον εἰς τὸν μέγαν ἡμῶν ἀρχιερέα καὶ θεόλογον γρηγόριον.
- Incipit
- 324r Θ(εὸ)ς μὲν ἐν τοῖς οὖσιν …
- Explicit
- 352v … καὶ δοξάζειν καὶ δοξάζεσθαι· ἐν χ(ριστ)ῷ ἰ(ησο)ῦ τῷ κυρίῳ ἡμῶν … εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν.
- Schrift / Schreiber
- Auf f. 332r–v Schreiberwechsel, jedoch aus derselben Zeit. Die Initialen stammen aber vom Rubrikator der Handschrift.
- Nachträge und Rezeptionsspuren
- Auf den Außenstegen Textergänzungen und Zwischentitel in roter Tinte von der Hand des Hauptschreibers. Der vorliegende Text ist bislang nur aus dieser Hs. bekannt.
56) 352v–360v
- Verfasser
- Iohannes Geomatra (GND-Nr.: 119499797).
- Titel
- In annuntiationem Deiparae.
- Angaben zum Text
- BHG 1158. - Mit diesem Text war das ursprüngliche Ende der Hs. erreicht. Darauf deutet auch der Nachsatz im Anschluss an die Doxologie hin.
- Rubrik
- 352v + λόγος νςʹ (nach der Textfolge der Hs. gezählt, jedoch nicht vom Rubrikator, sondern vom Schreiber eingetragen).
- Titel (Vorlage)
- 352v + τοῦ μακαρίου ἰωάννου τοῦ γεωμέτρου· λόγ(ος) προσφωνητικὸς ἢ χαριστήριος εἰς τὸν εὐαγγελισμὸν τῆς ὑπ(εραγίας) θ(εοτό)κου.
- Incipit
- 352v Χαίρετε τοῦ τόμοι τὸ βραχὺ …
- Explicit
- 360v … καὶ ἁγίῳ πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν + + + τέ(λος) θεολόγου.
- Edition
- Migne PG 106, Sp. 812A1–848A4 (mit Abweichungen).
57 - Nachtrag) 360v–362v
- Verfasser
- Iohannes Geomatra (GND-Nr.: 119499797).
- Titel
- Nachtrag: In seipsum cum electus esset presbyter.
- Angaben zum Text
- Der hier vorliegende Text ist bislang nur aus dieser Handschrift bekannt.
- Titel (Vorlage)
- 360v + τοῦ αὐτοῦ εἰς ἑαυτὸν ἡνίκα πρεσβύτερ(ος) ἐχειροτονήθη.
- Incipit
- 360v Ἦλθεν ἐφ᾿ ἡμ(ᾶς) ἡ τῆς πν(ευματ)ικῆς ἑστιάσεως …
- Explicit
- 362v … αὐτοῦ πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς ἀτελευτήτους αἰῶνας ἀμ(ήν) +.
- Schrift / Schreiber
- In den Freiraum, der in der ursprünglichen Hs. verblieben war, trug ein im Griechischen nicht überaus geübter Schreiber des späten 12. bzw. des frühen 13. Jhs. diesen und den nächsten Text ein. Aus Platzgründen wich er dabei vom vorgegebenen Schriftspiegel ab, versuchte jedoch die Perlschrift des Codex so gut es geht nachzuahmen. Dennoch fällt seine Schrift erheblich kantiger aus und es werden viel mehr Ligaturen verwendet. Lambda und Tau werden nun in der Mehrzahl als Majuskel ausgeführt, häufig auch das Delta. Auch die roten Text- und Absatzinitialen wurden im Nachgang von diesem Schreiber eingesetzt.
58 - Nachtrag) 362v
- Verfasser
- Gregorius Nazianzenus (GND-Nr.: 118541900).
- Titel
- Nachtrag: Quaestio et responsio XCVIII.
- TLG-Nummer
- 2896.006.
- Angaben zum Text
- CPG 7746. - Der hier vorliegende Text ist bislang nur aus dieser Handschrift bekannt.
- Titel (Vorlage)
- 362v + ἑρμηνεία ὁποῖον ἦν τὸ ἐν τῷ νόμῳ τὸ λεγ(όμενον) μὲν ἐφούδ.
- Incipit
- 362v Αὐτὸ μὲν τὸ ὄνομα αὐτοῦ …
- Explicit
- 362v … ὡς ὑάκινθος θαλασσίζων.
- Schrift / Schreiber
- Vgl. dazu die Angaben zum voranstehenden Text.
- Edition
- Anastasii Sinaitae Questiones et Responsiones edd. Joseph A. Munitiz et Marcel Richard, Turnhout 2006, Nr. XCVIII, 1–4 (= S. 148–149; diese Hs. nicht verwendet).
Fragment II (Bl. 363–387)
- Sachtitel / Inhalt
- Fragment.
Kodikologische Beschreibung
- Entstehungsort
- s.l. Unbekannt.
- Entstehungszeit
- 12.–13. Jh.
- Typus (Überlieferungsform)
- Fragment.
- Beschreibstoff
- Pergament.
- Umfang
- 25 Bll.
- Format (Blattgröße)
- 23,8 × 16 cm.
- Zusammensetzung (Lagenstruktur)
- 2 IV378 + (IV+1)387.
- Foliierung
- S. zum Codex.
- Lagenzählung
- S. zum Codex.
- Zustand
- S. zum Codex.
- Schriftraum
- 17,5 × 8,5 cm.
- Spaltenanzahl
- 1 Spalte.
- Zeilenanzahl
- 41 Zeilen.
- Schriftart
- Antikisierende gekünstelte Schrift des 12.-13. Jhs. mit ausgeprägter Verwendung von Majuskelbuchstaben (besonders gamma, delta, epsilon kappa, tau, lambda). Der Duktus ist langsam und die Ligaturen sind selten. Besonders am Anfang und am Ende der Zeilen werden die Buchstaben mancherorts vergrößert und wenige Abkürzungen verwendet. Alpha wird häufig „ad occhiello“ gezeichnet und Doppellambda hat die schrägen Striche gekreuzt. Ypsilon hat die besondere Trinkbecher-Form. Manchenrorts werden Ober- und Unterlängen (s. f. 382, Z. 1 tau und gamma) verlängert.
- Angaben zu Schrift / Schreibern
- Ein Schreiber, dessen Duktus in den im Fragment erhaltenen Blättern konstant bleibt.
- Buchgestaltung
- S. zum Codex.
- Buchschmuck
- S. zum Codex.
- Provenienz
- Heidelberg.
- Geschichte des Fragments
- Siehe Geschichte der Handschrift.
Inhalt
59) 363r–379v
- Verfasser
- Gregorius Presbyter (GND-Nr.: 100967736).
- Titel
- Laudatio Gregorii Nazianzeni.
- TLG-Nummer
- 3289.001.
- Angaben zum Text
- CPG 7975; BHG 723–723c.
- Titel (Vorlage)
- 363r + βίος τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν γρηγορίου ἀριεπισκόπου κωνσταντινουπόλεως, τοῦ θεολόγου.
- Incipit
- 363r <Σ>υγκαλεῖ μὲν ἡμᾶς, ὦ ἄνδρες, Γρηγόριος …
- Explicit
- 379v … καὶ θεῷ λέγουσα φίλον εἶναι τὸ κατὰ δύναμιν.
- Edition
- Migne PG 35, Sp. 244A1–304C13; Gregorii Presbyteri Vita Sancti Gregorii Theologi ed. Xavierus Lequeux, Turnhout 2001, S. 119–201 (diese Hs. Sigle Ad).
60) 380r–387v
- Verfasser
- Michael Psellos (GND-Nr.: 118733605).
- Titel
- Oratio ad Pothum vestarchem.
- Titel (Vorlage)
- 380r + τοῦ ὑπερτιμίου ψελλοῦ, λόγος σχεδιασθεὶς πρὸς πόθον βεστάρχην, ἀξιώσαντα τοῦτον γρψαι περὶ τοῦ θεολογικοῦ χαρακτῆρος.
- Incipit
- 380r Μὴ θαυμάσῃς, πόθε μοι φίλτατε …
- Explicit
- 387v … ἀναδοθῇ, τότε καὶ τὰ λειπόμενα τῆς εὐωχίας συνεισενέγωμεν.
- Bearbeitet von
- Dr. Lars Martin Hoffmann, Alice Montalto, Universitätsbibliothek Heidelberg, 2020.
Zitierempfehlung:
Vatikan, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. gr. 402. Beschreibung von: Dr. Lars Martin Hoffmann, Alice Montalto (Universitätsbibliothek Heidelberg), 2020.
- Katalogisierungsrichtlinien
- Die Katalogisierungsrichtlinien finden Sie hier.